بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : دوشنبه 21 تير 1395      11:45

جذب سرمایه خارجی با تنش زدایی ازاقتصاد بین الملل

اقتصاد ایرانی: صادرات غیرنفتی، علاوه بر اینکه می تواند موجب درآمدزایی و جذب ارز شود قابلیت آن را دارد  که در داخل کشور اشتغال ایجاد کند و موجب شود نرخ بیکاری کاهش پیدا کند.

با توجه به کاهش تقاضای مؤثر توسط خانوارهای ایرانی، یکی از اقدامات فوریتی که می تواند در کنار بهبود فضای اقتصادی در داخل کشور مورد توجه قرار بگیرد، صادرات است. اگرچه بالا بردن قدرت خرید مردم هم راهکاری اساسی در کنار صادرات است، به خاطر سیاست های اجرا شده در سال های قبل و کاهش شدید ارزش پول ملی، قدرت خرید مردم کاهش پیدا کرد و بخشی از مشکل صنایع و تولیدات ایرانی، ناشی از کاهش تقاضای مردمی است.

به گزارش ایران، به هر رو نفوذ در بازارهای خارجی و صادرات کالا به کشورهای دیگر می تواند به خروج صنایع از رکود یاری رساند که در گفت و گو با دکتر علی دینی ترکانی (اقتصاددان و عضو هیأت علمی مؤسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی وزارت صنعت، معدن و بازرگانی)، الزامات توسعه و افزایش صادرات غیرنفتی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت که آن را می خوانید.

به طور مشخص اگر قرار باشد اقتصاد اول منطقه شویم یکی از مؤلفه های ضروری این است که حداقل رشد اقتصادی ۸ درصدی داشته باشیم. در سال های گذشته البته نتوانستیم به این رشد ۸ درصدی برسیم. یکی از عواملی که می تواند باعث رشد اقتصادی شود صادرات است و ما صادرات غیرنفتی زیادی نسبت به رقبای منطقه ای نداشته ایم. چرا وضعیت صادرات ما در مقایسه با رقبا به این صورت است؟

اول یک نکته را در رابطه با همان بحث اهداف کمّی، اهداف سند چشم انداز و نرخ رشد ۸ درصدی که هدفگذاری شده بود، بیان می کنم. از سال ۱۳۸۴ تا سال ۱۳۹۴ که از اجرای سند چشم انداز می گذرد آنچه اتفاق افتاده است با آنچه هدفگذاری شده، اگر مقایسه کنیم ۵۰ درصد محقق شده، یعنی به طور متوسط به جای رشد ۸ درصدی، ما یک رشد ۴ درصدی در مجموع داشته ایم.

معنی این حرف این است که طی ۱۰ سال آینده علاوه بر آن ۸ درصدی که از قبل هدفگذاری شده است باید نرخ رشد اقتصادی ۴ درصد هم بیشتر شود یعنی حول و حوش ۱۲ درصد شود تا بتوانیم به آنچه در سند چشم انداز هدفگذاری شده است، برسیم. سؤالی که وجود دارد این است که آیا چنین چیزی ممکن است؟

پاسخ من این است که امکان ندارد. رشد ۱۲ درصد یک چیز ایده آلیستی است. رشد ۸ درصد هم با توجه به تجربه سال های گذشته باز چیز ایده آلیستی است.

ما اگر خیلی خوب عمل کنیم احتمالاً طی سال های آینده به طور متوسط نرخ رشد ۴ تا ۵ درصد داشته باشیم، به نظر من عملکرد خوبی است. به هر حال ترکیه از ما خیلی جلوتر است. اقتصادهای دیگر مثل عربستان هم به صورت قدرت های اقتصادی ظاهر شده اند و با توجه به شرایطی که آنها دارند که یکی هم به بحث صادرات مرتبط می شود از ما جلوترند.

آن کشورها از سال ۱۳۸۴ تا به بعد فعالیت هایی انجام داده اند و اگر موفقیت کسب کرده اند به هر حال در همین سال ها هم بوده است.
بله؛ بالاخره همه کشورها یک برنامه استراتژیک و یک برنامه بلندمدت دارند. کشورهای دیگر نایستاده اند که ما رشد کنیم و به آنها برسیم و از آنها جلو بزنیم. آن کشورها نیز مثل ما اهداف کمّی و کیفی خودشان را دارند. چون شرایط آن کشورها بهتر است در عمل جلوتر از ما هستند.

پرسش شما در اصل مرتبط با صادرات بود.ترکیه یک اقتصاد پویا دارد و با اقتصادهای دنیا و در واقع با استانداردهای دنیا، خودش را تطبیق داده است و می تواند بسیار خوب عمل کند. امروزه ترکیه به اتحادیه اروپا صادرات ماشین و منسوجات دارد. صادرات کفش و پوشاک دارد و کالاهای کارخانه ای و صنعتی که اگر خیلی هم از فناوری پیشرفته استفاده نکرده باشد دست کم به لحاظ کسب درآمد قابل توجه است.

ترکیه همچنین در بازار اتحادیه اروپا حضور جدی دارد در زمینه صادرات کالاهای کارخانه ای. اگر این کالاها خیلی های تک نباشند به هر حال کالاهای کارخانه ای هستند و به آن صورت هم مثل کالاهای ایران، منبع محور نیستند. لذا شرایط بهتری دارند برای جلوتر رفتن.

دلیل اصلی هم بیشتر از آنکه مربوط به نوع سیاست های اقتصادی باشد که مهم است، برمی گردد به اینکه ترکیه از ۱۹۸۰ به بعد تلاش کرده است به نوعی رابطه خودش با اقتصاد جهانی را یک رابطه متناسب و سرمایه خارجی را جذب کند، سرمایه انسانی که رکن مهم تحولات ترکیه است را حفظ کند و جلوی فرار مغزهایش را بگیرد و غیره.

الان تولید ناخالص داخلی ترکیه ۱۲۰۰ میلیارد دلار است، ما ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد دلار است. ترکیه با یک نرخ رشد ۴ یا ۵ درصدی باز هم خیلی از ما جلوتر است. لذا در اصل می خواهم بگویم که ما دچار یک شکاف یا فاصله تاریخی شدیم. اگر نجنبیم این فاصله، بیشتر و بیشتر هم می شود و هرچه زمان بگذرد جبران کردن آن، کار بسیار سخت تری می شود.

کل صادرات ایران در سال ۱۳۸۴ معادل ۱۰ میلیارد دلار بود. بخش زیادی از صادرات غیرنفتی آن سال همان میعانات گازی بود که از اول سال ۱۳۸۴ به بعد طبق مصوبه دولت جزو صادرات غیر نفتی محسوب شد.

الان هم همین طور است. از ۴۹ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی ایران در سال ۱۳۹۳ چیزی حدود ۱۴ میلیارد دلار میعانات گازی است. چند میلیارد دلار هم صادرات سنتی ما مثل فرش و خشکبار است. در مجموع چیزی حدود ۵۰ درصد صادرات ما به آن معنا صادرات کارخانه ای محسوب نمی شود.

بنابراین ما نیاز به صادرات داریم و صادرات می تواند یک موتور و لکوموتیو پیش برنده رشد اقتصادی باشد. در این موضوع هیچ تردیدی نیست.

اتفاقاً یکی از رشته فعالیت های مهم در اقتصاد ما که هم روی رشد می تواند تأثیر جدی بگذارد و هم پیوندهای پسین و پیشین قوی دارد، همان بخش گردشگری است. یکی هم قطعاً نفت و گاز است از جمله همین میعانات گازی. اما برای اینکه اینها رشد کنند و صادرات با ارزش افزوده بالایی در بخش نفت و گاز داشته باشیم یعنی همان میعانات گازی را باید در ایران به کالاهایی تبدیل کنیم که در صنعت پتروشیمی تولید می شود و با ارزش افزوده بالاتری صادر می شود. برای اینکه بتوانیم آن کار را انجام بدهیم باید تکنولوژی ای که در مرزهای پیشروی جهانی وجود دارد، جذب کنیم.

ترکیب صادرات غیرنفتی را بررسی کنیم و اینکه چه کاری انجام دهیم صادرات غیرنفتی به معنای واقعی کلمه رشد کند. لازمه افزایش صادرات غیرنفتی این است که ما بتوانیم تکنولوژی ای که پیشرو هست را جذب و بتوانیم سرمایه خارجی را که به انتقال این تکنولوژی پیشرفته کمک می کند، جذب کنیم. به گونه ای باید سرمایه خارجی را جذب کنیم که بتواند در راستای منافع ملی، با سرمایه ملی ما ادغام شود.

اگر ما بتوانیم چنین کاری انجام بدهیم که البته لازمه همه این کارها این است که ما با دنیا در صلح و آشتی باشیم. چون تا زمانی که در یک مناسبات پرتنش با دنیا قرار داریم ریسک سرمایه گذاری بالا می رود در نتیجه حتی در حوزه نفت و گاز که یکی از مزیت های گاز ایران است، سرمایه های دست اول جهانی نمی آیند.

بنابراین ما مجبور می شویم به سرمایه های هندی و چینی متکی شویم که کارآیی و بهره وری آنها در استخراج نفت و گاز پایین تر است. به همین دلیل اول اینکه باید تکنولوژی پیشرفته را جذب کنیم. دوم اینکه برای جذب تکنولوژی پیشرفته باید به هر حال سرمایه خارجی را جذب کنیم. برای جذب سرمایه خارجی باید ریسک سرمایه گذاری را در ایران پایین آورده و یک چشم انداز باثبات بلندمدت را به وجود بیاوریم.

اگر این تحولات روی بدهد و بعد یک سیاست صنعتی مشخص و باثباتی برای ۱۰ یا ۲۰ سال آینده داشته باشیم می توانیم در حوزه هایی مثل گردشگری و در حوزه هایی مثل پتروشیمی و نفت و گاز، تحولاتی را تجربه کنیم و رشد اقتصادی بیشتر شود و ترکیب رشد هم تغییر کند.

کشوری مثل ترکیه که صادرات نفتی مثل ایران ندارد چگونه توانست به صادرات بالای ۱۵۷ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۴ دست پیدا کند؟

بخش عمده آن ناشی از ادغام در اقتصاد جهانی است البته نقدهایی از منظر اقتصاد سیاسی رادیکال به تجربه توسعه کشوری مثل ترکیه وجود دارد که من در اینجا نمی خواهم وارد آن نقدها شوم.نکته مهم این است که ترکیه توانسته است طی دهه های اخیر یک مسیر باثبات را طی کند. این مسیر باثبات چند تا ویژگی داشته است؛

ویژگی اول این است که توانست تصویر خیلی خوبی از خودش در مقیاس جهانی و در مقیاس اتحادیه اروپا برای سرمایه گذاران خارجی ارائه کند. در نتیجه از این محل توانسته است سرمایه خارجی را جذب کند. در داخل کشور سعی کرده است استانداردهایی که در مقیاس جهانی وجود دارد ، رعایت کند یعنی کیفیت انباشت سرمایه را ارتقا داده است یا آنچه ظرفیت جذب سرمایه نامیده می شود.

ظرفیت جذب سرمایه ترکیه در حد بالایی است،یعنی به دلیل مهارت های مدیریتی و سازمانی و ثبات سازمانی می تواند بهتر منابع و امکاناتی که در دستش هست را به ظرفیت های تولید مولد تبدیل کند و در این راه از سرمایه خارجی بهتر می تواند استفاده کند.

بعضی ها این روزها که صحبت تغییر واحد پول در ایران مطرح می شود می گویند ترکیه به این دلیل رشد کرده است که شش تا صفر پول خود را حذف کرده است. در حالی که اصلاً این دلیل موجهی نیست، تنها دلیل موجه این است که خیلی خوب توانسته است از امکانات و فرصت های تاریخی که اقتصاد جهانی در اختیار هر کشوری می گذارد، بهره ببرد. ما باید دو کار انجام بدهیم. یکی اینکه اولاً وابستگی خودمان را به درآمدهای نفتی کمتر کنیم. یعنی تا جایی که ممکن است باید محصولاتی که با استفاده از ماده نفت و گاز تولید می شود و ارزش افزوده بالاتری دارد جایگزین نفت و گاز شود.دوم اینکه باید به معنی واقعی کلمه، درآمدهای نفتی را مدیریت کنیم که ضربه گیر نوسان قیمت نفت باشد.

در قالب برنامه چهارم توسعه که از سال ۱۳۸۴ شروع شد قرار شده بود که سالانه حداکثر ۱۵ میلیارد دلار از درآمد نفت توسط دولت استفاده شود. اما در عمل  پایبند نبودن به قانون برنامه وجود داشته است و هر ساله ده ها میلیارد دلار بیشتر مصرف شد. این نوع اقتصاد چه آسیب هایی را به طور مشخص ایجاد می کند و نمی گذارد به برنامه توسعه پایبند باشیم؟

این نشان می دهد هدفگذاری های ما روی کاغذ است، یعنی در عرصه عمل تعهد اجرایی به چیزی که مصوب شده است نداریم. برای همین وقتی که بحث کسری بودجه پیش می آید دولت ناچار می شود از منابع دیگر برداشت کند و آن هدفگذاری که شده در عمل نقش بر آب شود. البته این وضع نشان می دهد که اقتصاد ما درگیر مشکلات ساختاری است. این مشکلات ساختاری در یک بسته و به صورت همه جانبه باید رفع و رجوع شود. یعنی ما نمی توانیم بگوییم ۱۵ میلیارد دلار از درآمدهای نفتی استفاده نخواهیم کرد ولی از آن طرف ساختار مالیاتی، اصلاح اساسی نشود.

بخشی از درآمدهای بودجه ای دولت از محل فروش ارز نفتی تأمین می شود. اگر این سقف گذاشته می شود که بیشتر از این مقدار از درآمدهای نفتی نمی خواهیم استفاده کنیم باید برای آن جایگزینی وجود داشته باشد.

این جایگزین برای مثال باید درآمدهای مالیاتی باشد. الان نسبت مالیات به تولید ناخالص داخلی چیزی حدود ۸ تا ۹ درصد است. در حالی که این نسبت در برخی از کشورها ۳۵ تا ۴۰ درصد است. در برخی کشورهای دیگر هم که پایین تر است ۲۰ تا ۲۵ درصد است.

ما حتی اگر با ۲۰ تا ۲۵ درصد مقایسه کنیم درآمدهای مالیاتی ما دو برابر چیزی که الان هست می تواند افزایش پیدا کند و اگر این اتفاق رخ بدهد می تواند جایگزین درآمدهای

نفتی دولت شود. آن وقت وابستگی به درآمدهای ارزی نفتی در ساختار بودجه ای برای تأمین مخارج جاری دولت کاهش پیدا می کند. در نتیجه درآمدهای ارزی نفتی می تواند به منبع تأمین مالی ارزی طرح های سرمایه گذاری که می توانند به توسعه پایدار صادرات گرا کمک کنند.

سیاست هایی که دولت مثلاً در زمینه مشوق های صادراتی داشت و عملاً بعد از مدتی پرداخت نشد این نوع سیاست ها تا چه حد تأثیر دارد بر اینکه صادرات ما به صورت پایدار افزایش پیدا نکند؟

به هر حال مشوق ها تأثیر دارد. اما ما درگیر مشکلات اساسی و ساختاری هستیم که آنها اگر رفع و رجوع نشود این مشوق ها به نظر من، مثل آسپرین است که تأثیر آن مقطعی و جزئی است. ما باید مشکلات اساسی و ساختاری را که زیرساخت هستند ،رفع و رجوع کنیم.

این اصلاح ساختار اقتصادی چه ملزوماتی دارد که اقتصاد کشور را متحول کند؟

یک بخش عمده برمی گردد به اصلاحات نهادی که در حوزه نظام اداری کشور و نظام تصمیم سازی کشور باید انجام شود، همان طور که بارها توضیح داده ام ما درگیر یک مشکل اساسی و ساختاری در اقتصاد ایران هستیم به نام «تو در تویی نهادی». یعنی نهاد در نهاد و دولت در دولت و دستگاه در دستگاه، وجه مشخصه اساسی نظام اقتصادی ایران است. این باعث می شود که اتلاف منابع خیلی زیاد باشد. موازی کاری ها زیاد باشد. دور زدن قوانین و مقررات و درگیر شدن در فساد و بی ثباتی ساختارهای سازمانی زیاد باشد. مادام که این مشکل باقی بماند فکر می کنم کارآیی و بهره وری تلاش هایی که صورت می گیرد همچنان در سطح پایینی خواهد بود.

یکی از دلایلی که باعث می شود برنامه ها، خیلی باثبات نباشد همین بی ثباتی شدید ساختارهای سازمانی است. بخشی از این بی ثباتی های شدید ساختارهای سازمانی برمی گردد به تنش هایی که ناشی از تو درتویی نهادی است.

می خواهم بگویم که ما از مکانیسم هایی که در سطح جهانی برای ایجاد هماهنگی در عرصه سیاستگذاری وجود دارد به دور هستیم و عملکرد درون زا و خودجوش نظام اقتصاد سیاسی ما به گونه ای است که بیشتر ناهماهنگی های سیاستی را تشدید می کند. لذا ما باید به سمت و سوی اصلاحات نهادی برویم که این مشکل را رفع کند.

یک مثال ساده بزنم، در سطح استان ها، ما یک استاندار داریم و مراکز تصمیم گیری دیگری هم داریم که برای خودشان به همان اندازه قدرت دارند و در تصمیم گیری های عمرانی شهر نیز حضور دارند. در بعضی استان ها نهادها و مراجع تصمیم گیری و قدرت مهم داریم، از آن طرف هم استانداری را داریم.

این چند تا هماهنگ نمی شوند؛به این دلیل که قدرت های هم عرض هستند و در یک سلسله مراتب تعریف شده قرار ندارند، طبیعی است که موازی کاری، زیاد می شود و برنامه های توسعه در استان ها نمی تواند درست پیش برود. تلاش ها نیز ممکن است زیاد باشد. اما به دلیل موازی کاری هایی که ناشی از این تو درتویی نهادی است عملاً کارآیی و بهره وری در سطح پایینی قرار می گیرد.

تحقیقی درباره شناسایی و اولویت بندی موانع صادرات و ارائه راهکارهای توسعه صادرات صنایع کوچک و متوسط در صنایع غذایی آذربایجان غربی انجام شده و با استفاده از پرسشنامه های ساختاری در بررسی هایی که انجام داده اند عامل اصلی این مشکلات را در مواردی مثل قوانین و مقررات و سیستم بانکی و اخذ مجوزهای بهداشتی یافته اند. به نظر می رسد این عوامل که در این تحقیق به آنها رسیده اند براحتی قابل حل است تا آن بحثی که شما در قالب اصلاحات ساختاری مطرح می کنید.

آن قوانین و مقررات که هم کیفیت پایین  و هم تعدد و تغییرات بی رویه دارد. این مشکلات مرتبط با بحث فضای کسب و کار می شود. خود آن ریشه در همان مسأله تودرتویی نهادی و بی ثباتی ساختارهای سازمانی ما دارد. وقتی که ساختارها به خاطر تغییرات دولت ها و مدیریت ها به هم می خورد همه چیز از این رو به آن رو می شود. همه چیز تغییر می کند، بنابراین قوانین و مقررات هم به عنوان رویه های ساماندهی فعالیت ها، دستخوش تغییرات زیاد می شود و فضای کسب و کار را بی ثبات می کند.

بنابراین اصل بحث در آنجا هست،حتی سیستم بانکداری هم به همین صورت. بخشی از تخلفات یا فسادی که در سیستم بانکی ما وجود دارد برمی گردد به اینکه دور زدن قوانین و مقررات به دلیل مراکز تصمیم گیری و قدرت مختلف، زیاد است.

ما همیشه به تجربه دیده ایم وقتی برای مثال مرغ صادر می شود قیمت مرغ در داخل کشور افزایش پیدا می کند یا همین طور افزایش قیمت تخم مرغ در پی صادرات تخم مرغ. اگر میزان صادرات غیرنفتی فرضاً هم افزایش پیدا کند و قیمت اجناس و کالاها به خاطر همان صادرات، در داخل کشور افزایش پیدا کند ارزش دارد یا مردم ما به خاطر صادرات نباید تحت فشار قرار بگیرند؟

نکته خیلی مهم این است که یک مفهوم وجود دارد به نام صادرات روزنه ای برای مازاد. یعنی صادرات از محل بر نیازهای داخلی اهمیت دارد.

عملاً این طور است که مثلاً وقتی به عراق تخم مرغ صادر شد قیمت تخم مرغ در ایران حدود ۳۰ درصد افزایش پیدا کرد، واقعیت های جامعه ما این است. یعنی صادرات به ضرر مردم کشور دارد عمل می کند.

بله؛ یعنی صادرات نباید از محل کالاهایی باشد که مورد نیاز مصرف داخلی است. ما می توانیم شرایطی را فراهم کنیم که هر چیزی در داخل کشور تولید و مصرف می شود به بازارهای جهانی صادر شود. این کار موجب شکل گیری فشارهای تورمی در داخل کشورمان می شود.

اصلاً صادرات چرا مهم است؟

صادرات چند کارکرد دارد. صادرات کمک می کند به اینکه تولیدی که در داخل کشور انجام می شود و در داخل کشور بازاری ندارد به بازارهای جهانی صادر شود. نه اینکه از محل بازار داخلی صادر شود، مازاد بر نیاز داخلی باید صادر شود.

دوم اینکه ارزی که از محل صادرات حاصل می شود برگردد و به اقتصاد تزریق شود و هم بازار ارز را کنترل کند و هم تأمین مالی طرح های سرمایه گذاری را انجام بدهد. حالا اگر صادرات افزایش پیدا کند و این کارکردها را نداشته باشد معنی آن، این است که به لحاظ توسعه ای اثری که باید بگذارد، ندارد.

بنابراین بود و نبود صادرات در این حالت، خیلی فرقی نمی کند. یعنی اگر به فرض صادرات ما دو برابر شود ولی این ارز به کشورهای دیگر برود و پس انداز شود و وارد اقتصاد کشور نشود به چه دردی می خورد. یعنی صادرکننده در مقام یک فرد، نفع می برد. اما در سطح کلان کشور، جامعه از آن صادرات نفعی نمی برد.

وقتی ما از توسعه صادرات صحبت می کنیم منظور توسعه صادراتی است که اشتغالزا باشد. توسعه صادراتی نباید با تشدید فشارهای تورمی در داخل کشور همراه باشد، بلکه باید کمک کند به اینکه فشارهای تورمی در گذر زمان کاهش پیدا کند. به چه صورت؟ از طریق درآمدهای ارزی صادراتی که به اقتصاد و سرمایه گذاری برمی گردد و به افزایش ظرفیت های تولیدی کمک می کند و در نتیجه باعث افزایش عرضه کالا و خدمات و کنترل تورم می شود.

دولت با امکانات، نیروها و سازمان هایی که دارد در این زمینه چه اقداماتی می تواند انجام بدهد؟

بخش عمده ای از مسائل برمی گردد به حوزه سیاست داخلی و سیاست خارجی. یعنی ما در عرصه سیاست خارجی باید خط مشی رفع تنش ها را همچنان دنبال کنیم. در یک مناسبات بی تنش با اقتصاد جهانی قرار بگیریم.

در عرصه داخلی هم متناسب با همان سیاست خارجی، عمل کنیم و یک جوری ارج شناسی لازم را از نیروهای سرآمد و کارآمد جامعه داشته باشیم و الگوی حامی پروری دولت باید در جهت حمایت از کارآفرینان و متخصصان به معنای واقعی کلمه باشد. این بحثی که من دارم به معنی نخبه گرایی قابل نقدی که در دنیای غرب وجود دارد، نیست. به این معنا هست که بوروکراسی نظام تصمیم سازی ما باید به سمت و سویی برود که ارزش و جایگاه نیروهای شایسته را درک کند و به آنها بها بدهد و آنها را حفظ کند.

وقتی در سال ۱۳۹۲ تیم ملی فوتبال ایران به جام جهانی رفت عملاً آقای کی روش چه کار کرد؟ کی روش، تمام بازیکنان ایرانی که در سطح جهانی وجود داشتند را شناسایی و بهترین ها را انتخاب کرد و با اتکا به توانمندی فردی به نام آقای قوچان نژاد، ما بر کره جنوبی پیروز شدیم و به جام جهانی رفتیم.

ما همان کار را باید در عرصه ملی هم داشته باشیم. در عرصه ملی باید از پتانسیل ها و توانمندی های همه افراد و همه اقوام و همه جنسیت ها استفاده کنیم. یعنی در عرصه سیاست داخلی، جامعه باید برود به سمت و سویی که آشتی ملی نامیده می شود.

نوع اقدامات دولت برای افزایش صادرات غیر نفتی در چارچوب سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی چطور بوده است که صادرات کشور افزایش پیدا کند؟

من روی سازوکارها تأکید دارم. سازوکارهای اقتصاد ما در جهت تقویت چیزی که ظرفیت جذب سرمایه می نامم قرار ندارد. توانمندی های ما و توانمندی های مدیریتی ما برای اینکه امکانات در دسترس از جمله درآمدهای ارزی نفتی و از جمله سپرده های ریالی بانک ها و از جمله نیروی انسانی مازادی که داریم و از جمله منابع طبیعی و معدنی زیادی که داریم، به ظرفیت تولیدی مولد تبدیل کنیم. ظرفیت جذب سرمایه ما در سطح پایینی است. ما باید این ظرفیت را ارتقا بدهیم.

به اعتقاد شما به عنوان یک اقتصاددان، دولت چه سیاست هایی را می تواند به اجرا بگذارد؟

اول اینکه نظام تصمیم سازی و تصمیم گیری دولت باید ارتقا پیدا کند. اما وقتی از دولت صحبت می کنیم فقط دولت به معنی قوه مجریه مورد نظر نیست. اجزای نظام حاکمیتی ای که در این نظام تصمیم سازی، درگیرند در واقع باید به گونه ای اصلاح شود که مسأله ناهماهنگی سیاستی و مسأله تو درتویی نهادی و مسأله موازی کاری هایی که وجود دارد و بی ثباتی های شدید ساختارهای سازمانی که فضای کسب و کار را خیلی بد می کند،رفع و رجوع شود.

برای انجام اصلاحات ساختاری آیا دولت باید با بخش های دیگر حاکمیت، بحث و مذاکره کند و ضرورت ها را توضیح بدهد؟

آن چیزی که از طریق رسانه ها و جراید در جریان قرار می گیریم قطعاً این تمایل وجود دارد. اما مسائلی هم هست و شکاف هایی از نظر نوع نگاه و از نظر برداشت ها و دیدگاه ها وجود دارد که ممکن است زمینه را برای چنین تفاهمی فراهم نکند. مشخصاً رسانه ها را در نظر بگیرید،رسانه هایی هستند که بشدت دولت را نقد می کنند، حتی در مورد همان پرونده هسته ای یعنی معتقدند دولت در پیشبرد پرونده هسته ای برای مثال مرتکب خیانت شده است و مادامی که این وضع وجود دارد بخشی از مسائل و مشکلات سر جای خودش می ماند و حل آن مستلزم اصلاحات نهادی اقتصاد سیاسی است. یعنی صرفاً این مسائل و مشکلات، لزوماً با سیاست های اقتصادی و بازی با متغیرهای قیمتی مثل اینکه قیمت ارز را بالا ببریم یا پایین بیاوریم یا مشوق های صادراتی چقدر باشد یا نرخ مالیات چقدر باشد، حل و فصل نمی شود.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir