گره کور رشد کند بهره وری در برنامه های توسعه
اقتصاد ایرانی: تبصره ۳۴ لایحه برنامه ششم سهم بهره وری از رشد ۸ درصدی اقتصاد را ۳۵ درصد در طول برنامه در نظر گرفته است، این در حالی است که عملکرد پنج برنامه گذشته نشان می دهد که بهره وری هرگز سهم قابل قبولی در اقتصاد ایران نداشته است.
به گزارش خبرآنلاین، کارشناسان می گویند، بهره وری شاخصی است که نشان دهنده سلامت یا بیماری اقتصاد است و به عنوان یکی از عوامل توسعه مورد تاکید برنامه ریزان قرار دارد. در واقع سرانه تولید ناخالص داخلی شاخص بهره وری را می سازد. اینکه هر فرد در کشور چه میزان ارزش افزوده ایجاد می کند.
عملکردها نشان می دهد، بهره وری در کشور از متوسط دنیا کمتر است؛ براساس تعاریف اقتصادی این موضوع یعنی آنکه اقتصاد ما بیمار است.
براساس آمارهای بانک مرکزی شاخص بهره وری در اقتصاد ما در ٥٠ سال گذشته هیچ تغییری نکرده است.یعنی اگر نرخ تورم از ارزش افزوده اقتصاد کم شود، سرانه تولید هر ایرانی با ٥٠ سال پیش یکی است.
بایزید مردوخی اقتصاددان دراین باره می گوید: «علت رشد پایین بهره وری و تحقق نیافتن اهداف پیش بینی شده در برنامه ها گسستگی نظام تدبیر در کشور است. از طرفی اتکای شدید بودجه به درآمدهای نفتی سبب شده تا رشد بهره وری مورد هدف در برنامه ها هرگز محقق نشود.»
وی اضافه می کند: «اتکا به درآمدهای نفتی موجب شده هریک از دستگاه ها سعی کنند سهم بیشتری از درآمدهای حاصل از فروش نفت از آن خود کنند و همواره در دستگاهها برای کسب سهم بیشتر اختلاف نظر بوجود آید، حال آنکه اگر نظام تدبیر یعنی Governances بر نهادهایی که در تصمیم گیری ها حضور دارند حاکم شود، شفافیت ایجاد می شود. اما مشکل کشور ما این است که نفت، در ٥٠ سال گذشته کانال توزیع پول نفت بوده است. نگاهی به وضعیت اقتصاد ایران در طول سال ها نشان می دهد هرگاه پول درآمدهای حاصل از فروش نفت افزایش یافته است، سرعت برنامه های توسعه با کاهش چشمگیری مواجه می شود. اما کاهش قیمت نفت به کمک اقتصاد ایران آمده است.»
این اقتصاددان معتقد است که نفت عامل بی توجهی به بخش خصوصی که رکن رشد بهره وری در کشورهای توسعه محسوب می شوند، نیز هست. او می گوید: «کاهش بهای نفت موجب شده نگاه ها به بخش خصوصی تغییر کند. اگر همین امروز قیمت نفت به بشکه ای صد دلار برسد، دولت دوباره تصدی گری کرده و میدان دار اقتصاد می شود و بخش خصوصی به فراموشی سپرده می شود.»
