اثر تغییر حس بازارها به انقباض آمریکایی

اقتصاد ایرانی: جمعه دو هفته پیش، مقام های ارشد فدرال رزرو از افزایش نرخ های بهره در آینده نزدیک حمایت کردند؛ اما آمار جمعه هفته گذشته از بازار کار بزرگ ترین اقتصاد جهان، بار دیگر انقباض پولی از سوی بانک مرکزی ایالات متحده را در هاله ای از ابهام قرار داد. روندهای بازارهای جهانی که از عصر جمعه تا عصر سه شنبه، تحت تاثیر داده های گزارش اشتغال زایی بودند، در دومین روز کاری بازارهای جهانی داده های بد تازه ای نیز دریافت کردند تا روند قبلی، تشدید و به چهارشنبه منتقل شود.

به گزارش دنیای اقتصاد، اوج گیری بورس های جهانی تا قله یک ساله و بهای اونس طلا تا میانه کانال ۱۳۰۰ دلار، مهم ترین نمادهای حس بازارها به چشم انداز سیاست پولی بزرگ ترین اقتصاد جهان هستند. سه شنبه داده بد دیگری از اقتصاد آمریکا منتشر شد تا احتمال تعویق انقباض پولی در ایالات متحده بیش از پیش تقویت شود. جمعه هفته گذشته، داده های بد گزارش اشتغال زایی اقتصاد آمریکا در ماه اوت، حس بازار را درباره افزایش نرخ های بهره در آینده نزدیک معکوس کرد تا روند بازارهای مختلف جهان تحت تاثیر قرار بگیرد. سه شنبه نیز انتشار ارقام کمتر از انتظار شاخص مدیران خرید بخش غیرکارخانه ای آمریکا، وضعیت را تشدید کرد تا روندها با شیب بیشتری واکنش نشان دهند. اونس طلا که هفته گذشته روی بهای ۱۳۲۵ دلار ایستاده بود، روز دوشنبه ۲ دلار رشد را تجربه کرد؛ اما سه شنبه با ۲۲ دلار جهش به قیمت ۱۳۴۹ دلار رسید تا در یک قدمی میانه کانال قرار گرفته باشد. جهش سه شنبه، بیشترین رشد روزانه از ماه ژوئن بود. علت مشابه، بازارهای بورس جهان را در روز چهارشنبه به اوج یکساله برد. همین طور شاخص دلار روند افت را تجربه می کند. ارزش دلار ایالات متحده صبح چهارشنبه با رشدی اندک مواجه شد؛ اما این رشد هم واکنش به افت شدید سه شنبه شب بود. اینها همه به آن معنا است که معامله گران بازارهای مختلف انتظار ندارند که کمیته بازار آزاد فدرال رزرو در آینده نزدیک دست به انقباض بیشتر پولی بزند. این کمیته در دسامبر ۲۰۱۵ برای اولین بار در ۱۰ سال پیش از آن دست به افزایش نرخ بهره وجوه فدرال زد. در آن مقطع به نظر می رسید که نیمه نخست سال ۲۰۱۶، شاهد افزایش دیگری نیز باشد؛ ولی احیای کند اقتصاد آمریکا و چالش های پرشمار پیش روی اقتصادهای عمده جهان، اعضای کمیته را در مورد انقباض بیشتر مردد کرد. در نهایت در متن و حاشیه نشست «جکسون هول» ۲۰۱۶ که دو هفته پیش میزبان سیاست گذاران پولی آمریکا و جهان بود، مقام های ارشد فدرال رزرو از افزایش نرخ های بهره در آینده نزدیک حمایت کردند؛ اما درست یک هفته پس از آن انتشار آمار بدتر از انتظار از بازار کار آمریکا باعث شد، افزایش نرخ های بهره در آینده نزدیک بار دیگر نامحتمل در نظر گرفته شود. داده های روز سه شنبه نیز حس تازه بازارها را تقویت کرد. نشست سپتامبر کمیته بازار آزاد فدرال رزرو روزهای ۲۰ و ۲۱ ماه جاری میلادی برگزار خواهد شد و بسیار دور از ذهن است که تاییدکننده انقباض پولی بیشتر باشد. مساله این است که اکنون چنین اتفاقی در نشست دسامبر نیز بعید به نظر می آید، گرچه این احتمال هم وجود دارد.

جهش تا میانه کانال

روز سه شنبه علاوه بر طلا، نقره نیز جهش قابل توجهی را تجربه کرد که با توجه به رویدادهای روز، امر عجیبی نبود. در دومین روز کاری هفته عدد شاخص مدیران خرید بخش غیرکارخانه ای آمریکا در ماه آگوست ۵۱.۴ واحد اعلام شد. رقم مورد انتظار ۵۵.۵ واحد بود. این رقم در ماه جولای هم ۵۵.۵ واحد اعلام شده بود. رقم اعلام شده برای ماه آگوست کمترین میزان در شش سال گذشته بود و از همین رو، بازارها را به شدت متاثر کرد. دیگر داده های گزارش موسسه ISM هم بد بودند. به محض انتشار این گزارش، شاخص دلار به شدت تحت فشار قرار گرفت و بهای طلا به شدت تقویت شد. این گزارش به تنهایی نیز می توانست بازارها را درگیر کند- که کرد- اما از آنجا که روز جمعه نیز گزارش اشتغال زایی با داده هایی بد منتشر شده بود، روندها را بیش از انتظار درگیر کرد. بر اساس گزارش روز جمعه آمریکا در ماه آگوست ۱۵۱ هزار شغل ایجاد کرده است. رقم مورد انتظار حداقل ۱۷۵ هزار مورد بود. در برخی از برآوردها رقم ۱۸۵ هزار مورد نیز پیش بینی شده بود. این به آن معنا بود که رقم اعلام شده بسیار بدتر از انتظار بود. داده بد دیگر نیز مربوط به نرخ بیکاری بود. در حالی که پیش بینی شده بود اشتغال زایی مناسب، نرخ بیکاری را به ۴.۸ درصد برساند، نرخ بیکاری آمریکا روی ۴.۹ درصد ماند.

بیم و امید

شاخص دلار که روز سه شنبه به شدت افت کرده بود، صبح چهارشنبه با تعدیل روند مواجه شد تا رشد بیشتر طلا دشوار باشد. با این همه، اگر حس موجود بازار تغییر نکند، افت بیشتر دلار و رشد بیشتر طلا دور از ذهن نیست. همچنین بازارهای سهام از تعویق انقباض پولی نفع خواهند برد. مساله این است که بسیاری از بانک های مرکزی عمده جهان در حال اجرا یا تشدید سیاست های انبساطی هستند و این وضعیت، اثر تعویق انقباض پولی در بزرگ ترین اقتصاد جهان را تشدید خواهد کرد. صبح چهارشنبه بازارهای سهام جهان به اوج یکساله رفتند که با توجه به تغییر چشم انداز سیاست پولی آمریکا عجیب نبود. همزمان با وجود تعدیل شاخص دلار، دلار آمریکا به شدت در برابر ین ژاین تضعیف شد. اونس روز خود را با قیمت ۱۳۵۲ دلار آغاز کرد که نشانه عطش معامله گران برای شکستن مرز میانه کانال بود، با این همه، تعدیل نسبی روند دلار و خروج سرمایه به سوی بازارهای سهام، باعث شد اونس ساعات دشواری را پشت سر بگذارد. قیمتی که تا ساعت ۱۸:۳۰ چهارشنبه به وقت تهران ثبت شد، ۱۳۴۹ دلار بود، گرچه هم اکنون که شما این گزارش را می خوانید ممکن است قیمت متفاوتی به عنوان قیمت نهایی سومین روز کاری هفته رقم خورده باشد.

روز گذشته، بهای نفت خام نیز افت کرد تا طلا تحت فشار بیشتری قرار بگیرد. افت بهای نفت خام ناشی از کمرنگ شدن امید به کاهش تولید بود. چهارشنبه یکی از بزرگ ترین معامله گران کالای دنیا درخصوص حصول توافق میان تولیدکنندگان نفت دنیا برای کاهش تولید به منظور افزایش قیمت نفت ابراز تردید کرد. به گزارش اقتصادنیوز به نقل از بلومبرگ، دیوید فایف، رئیس مرکز تحقیقات «گشوره گانور» اعلام کرد: «در حالی که مذاکرات درخصوص فریز تولید نسبت به نشست دوحه در اوایل سال جاری بسیار آسان تر است، توافق در نشست الجزایر بعید به نظر می رسد. تولیدکنندگان به دنبال اقداماتی برای کمک به بازار هستند، اما عربستان سعودی اعلام کرده نیازی به محدود کردن تولید نیست و روسیه نیز اظهار کرده درخصوص نیاز به کاهش تولید مردد است.» در حالی که روسیه در مذاکرات الجزایر شرکت خواهد کرد، این کشور آماده است تا رکورد تازه ای در تولید به ثبت برساند. تولید نفت و میعانات گازی روسیه برای نخستین بار از سال ۱۹۹۱ به بالای ۱۱ میلیون بشکه در روز رسیده است. جاناتان کولک، رئیس بخش اوراسیای گروه معاملات نفتی «ترافیگورا» می گوید: «روسیه در سال ۲۰۱۶ روزانه ۱۰.۹ میلیون بشکه نفت تولید کرده و میانگین تولید در سال آینده به ۱۱.۳ میلیون بشکه در روز خواهد رسید.»

در هر حال، آمارهای کلان اقتصادی آمریکا، احتمال افزایش نرخ بهره در نشست سپتامبر را بعید کرده است. تحلیلگر برجسته موسسه سرمایه گذاری «فست مارکتس» معتقد است که با توجه به انتشار آمارهای کلان اقتصادی در آمریکا، احتمال افزایش نرخ بهره فدرال رزرو در نشست سپتامبر کاملا بعید خواهد بود. به گزارش سایت طلا به نقل از پایگاه اینترنتی «بولیون دسک»، جیمز مور تحلیلگر ارشد موسسه فست مارکتس می گوید: «آمارهای جدید در اقتصاد آمریکا نشان می دهد که فدرال رزرو بعید است نرخ بهره را در نشست سپتامبر افزایش دهد و سرمایه گذاران باید منتظر نشست دسامبر کمیته بازار آزاد فدرال رزرو باشند.» او می افزاید: «در شرایط کنونی دلیلی وجود ندارد که فدرال رزرو بخواهد با افزایش نرخ بهره، موجب ایجاد نوسان در بازارهای بین المللی شود. به نظر می رسد قیمت طلا در کوتاه مدت تحت تاثیر نرخ بهره منفی از سوی بانک های مرکزی بزرگ جهان به روند صعودی ادامه خواهد داد.» البته تازه ترین نظرسنجی رویترز نشان می دهد که بانک مرکزی انگلیس برای کاهش بیشتر نرخ بهره تا نشست نوامبر منتظر خواهد ماند. سرمایه گذاران بین المللی به شدت نگران تبعات خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا هستند و بانک مرکزی انگلیس نیز قصد دارد با اجرای سیاست های انبساطی پولی و کاهش نرخ بهره، این نگرانی ها را از بین ببرد. مقام های بانک مرکزی ژاپن نیز برای اجرای سیاست های انبساطی پولی بیشتر در نشست آتی، با اختلاف نظر زیادی روبه رو شده اند؛ اما در هر حال سیاست های انبساطی در بیشتر کشورهای جهان در حال پیگیری شدن هستند.