بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 21 شهريور 1395      12:39

چهار سناریوی فریز نفتی

اقتصاد ایرانی: بزرگ ترین تولیدکنندگان نفت قصد دارند در الجزایر نشست غیررسمی تشکیل دهند. چهار سناریو پیش روی این نشست قرار دارد. محتمل ترین سناریو، شکست و بینتیجه بودن آن است. در سناریوی دوم همه کشورها با فریز تولید موافقت می کنند که تعادل در بازار نفت را به همراه دارد. سناریوی سوم همان فریز تولید است با این تفاوت که ایران، لیبی و نیجریه از این طرح مستثنی می شوند. سناریوی آخر هرچند احتمال کمی دارد، اما بحث کاهش تولید نفت از سوی این کشورها را مطرح می کند.

به گزارش دنیای اقتصاد، تولیدکنندگان بزرگ نفت حدود دو هفته دیگر با یکدیگر در الجزایر دیدار خواهند کرد و قرار است درخصوص همکاری در بازار نفت در راستای رشد قیمت ها مذاکره کنند. بیش از یک ماه از انتشار خبر برگزاری این نشست می گذرد، با این حال گمانه زنی ها درخصوص نتیجه این نشست از سوی کارشناسان و ناظران بازار نفت ادامه دارد. بررسی ها نشان می دهد در مجموع چهار سناریو درخصوص نتیجه نشست دوحه وجود دارد. سناریوی اول شکست نشست الجزایر و بی نتیجه بودن آن است. درواقع بسیاری از کارشناسان با اشاره به بی نتیجه بودن نشست دوحه که حدود ۶ ماه پیش برگزار شد، بر این باورند که این نشست نیز نتیجه ای برای بازار نفت به دنبال نخواهد داشت. سناریوی دوم توافق بر سر طرح فریز است. یعنی همه کشورهای شرکت کننده توافق می کنند که سطح تولید خود را ثابت نگه دارند، این سناریو می تواند توازن در بازار را به دنبال داشته باشد. اما سناریوی سوم نیز به توافق بر سر طرح فریز تولید اشاره دارد. با این تفاوت که ایران، لیبی و نیجریه که به طور ناخواسته در حال حاضر پایین تر از توان خود نفت تولید می کنند از این طرح مستثنا شوند، اما کارشناسان چنین توافقی را ناکارآمد و بی اثر در روند بازار نفت می دانند. چهارمین و آخرین سناریو که نامحتمل ترین آن است به توافق بر سر کاهش سطح تولید اشاره دارد، توافقی که می تواند بازار نفت را متحول کند.

تکرار خاطره شکست

بسیاری از کشورهای تولیدکننده جهان که گفته می شد بیش از ۷۰ درصد عرضه جهانی نفت را بر عهده دارند، آوریل سال جاری مصادف با اردیبهشت، در دوحه پایتخت قطر گرد هم آمدند و بر سر توقف رشد تولید مذاکره کردند. بر اساس مذاکراتی که پیش از این نشست انجام شده بود، قرار بود این کشورها توافق کنند که میزان تولید خود را در سطح ماه ژانویه نگه دارند. با این حال ایران که تازه از تحریم های ظالمانه غرب رها شده بود و قصد رشد تولید و بازگشت به سطح قبل از تحریم ها را داشت در نشست دوحه شرکت نکرد. این موضوع بهانه ای شد که عربستان نیز با هرگونه توافقی مخالفت کند و نتیجه «هیچ» نصیب نشست دوحه شود.

حال بسیاری از ناظران بر این باورند که نشست الجزایر نیز نتیجه ای برای بازار نفت نخواهد داشت و آن را محتمل ترین سناریو پیش روی نشست دوحه می دانند. در این بین اظهارات متناقض مسوولان نفتی عربستان نیز این گمانه را تقویت کرده است. هفته گذشته رئیس جمهوری روسیه، ولادیمیر پوتین با محمد بن سلمان، جانشین قدرت طلب ولیعهد عربستان در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ در پکن دیدار کرد و حتی تفاهم نامه ای بر سر همکاری در بازار نفت بین وزرای انرژی دوکشور امضا شد. با این حال بعد از امضای تفاهم نامه، خالد الفالح، وزیر انرژی عربستان اعلام کرد که این توافق لزوما بر سر فریز نفتی و نشست الجزایر نیست و ممکن است در حال حاضر هیچ نیازی به همکاری بیشتر در بازار نفت نباشد، چراکه بازار در مسیر مناسب خود در حال حرکت است!

در نظرسنجی که این ماه وال استریت ژورنال از ۱۲ بانک بزرگ سرمایه گذار در نفت انجام داده نیز بر بی نتیجه بودن این نشست تاکید شده است. در واقع این بانک ها که قیمت نفت را پیش بینی می کنند، نسبت به نظر سنجی ماه قبل تغییری در پیش بینی خود اعمال نکرده اند. چراکه بر این باورند در الجزایر اتفاق قابل توجهی در انتظار بازار نفت نیست و مازاد عرضه در بازار نفت ادامه خواهد داشت. آنها اختلاف بین اعضای اوپک را مهمترین مانع بر سر رسیدن به اجماع در نشست الجزایر می دانند. به طور میانگین این ۱۲ بانک قیمت ۵۷ دلاری را برای بهای نفت برنت در سال آینده برآورد کردند که نسبت به پیش بینی قبلی آنها یک دلار کمتر است. در واقع آنها پیش بینی کردند که قیمت نفت تا پایان سال زیر ۵۰ دلار باقی بماند و سال بعد نیز زیر ۶۰ دلار معامله شود. این در حالی است که تابستان گذشته، بسیاری از بانک ها پیش بینی می کردند قیمت نفت در سال جاری به بیش از ۷۰ دلار در هر بشکه افزایش یابد.

حمزه خان، رئیس استراتژیک بازارهای کالایی بانک ING که بین ۱۲ بانک یاد شده، کمترین برآورد قیمتی را برای نفت داشت، می گوید: قیمت نفت توان رسیدن به ۵۰ دلار را ندارد و قیمت ها در ماه های باقی مانده تا پایان سال و حتی سال آینده به نوسان در حدود ۴۰ دلار ادامه خواهد داد. حمزه خان درخصوص نشست الجزایر بر این باور است که هر بار قبل از نشست کشورهای عضو اوپک اعلام می کنند که توقف رشد تولید بسیار برای بازار مناسب است، اما نهایتا وزرای نفت این کشورها دست خالی از نشست خارج می شوند. وی می افزاید: این کاملا مشخص است که کشورهای عضو اوپک بر تولید حداکثری تمرکز کرده اند نه افزایش قیمت نفت. اما بهای نفت طی یک ماه اخیر با سیگنال توافق در نشست الجزایر رشد کرده است، بنابراین عدم توافق تنها افت قیمت ها و بازگشت به مسیری که در ماه جولای دنبال می کرد را در پی خواهد داشت. کارشناسان بر این باورند که عدم توافق در این نشست مهر تاییدی است بر وجود اختلاف در بدنه اوپک و بی اثر بودن این سازمان.

توافق بر سر فریز تولید

در حاشیه اجلاس گروه ۲۰ و بعد از امضای تفاهمنامه بین کشورهای عربستان و روسیه، هرچند که الفالح موجی از ناامیدی را به بازار نفت صادر کرد، اما نواک اعلام کرد که در شرایط کنونی بهترین راهکار برای بازار نفت توقف رشد تولید است. الکساندر نواک گفت: کشورش آماده است تا عرضه خود را در نیمه دوم سال جاری میلادی ثابت نگه دارد. اگر کشورهای عضو اوپک به این توافق برسند که تولید خود را در سطح ماه جولای نگه دارند، به این معنا است که سقف تولید روزانه اوپک را حدود ۳۳.۴ میلیون بشکه تعیین کنند. این میزان تقریبا با برآورد آژانس بین المللی انرژی از میزان تقاضا برای نفت کشورهای عضو اوپک در سه ماه سوم سال جاری، برابر است. در واقع تعادل به بازار نفت باز خواهد گشت.

ناظران بر این باورند که خواست ایران برای رسیدن به سطح تولید قبل از تحریم ها(بین ۴ تا ۴.۲ میلیون بشکه در روز) مانند نشست دوحه هرگونه توافقی را از دسترس خارج می کند. چراکه در نبود ایران در این توافق، بعید است دیگر کشورها داوطلبانه برای محدود کردن سطح تولید خود اقدام کنند. هفته گذشته ایران اعلام کرد تا رسیدن به سهمیه قبل از تحریم ها در هیچ طرحی مشارکت نخواهد کرد. بر این اساس جی .پی .مورگان هفته گذشته احتمال توافق بر سر توقف رشد تولید در نشست الجزایر را از ۳۵ درصد به ۱۰ درصد رساند.

فریز تولید در نبود ایران، لیبی و نیجریه

تحقیقات مرکز مشاوره ای و تحقیقاتی Capital Economics بزرگترین مانع بر سر رسیدن به یک توافق در این نشست وضعیت تولید ایران، لیبی و نیجریه می داند. ایران که به دلیل تحریم ها در چند سال اخیر با کاهش مواجه شده، حال به دنبال افزایش تولید و بازگشت به سطح قبل از تحریم ها است. لیبی نیز چند سالی است که به دلیل مشکلات داخلی با افت تولید شدیدی مواجه شده و در پی آن است با رفع مشکلات خود در اولین فرصت تولید نفتش را افزایش دهد. نیجریه نیز در چند ماه اخیر به دلیل حمله شورشیان به تاسیسات نفتی اش با افت تولید مواجه شده و طبیعتا با رفع مشکلات تولید خود را افزایش خواهد داد.

بر این اساس سناریوی دیگری پیش روی نشست الجزایر قرار می گیرد، یعنی توافق بر سر فریز تولید در نبود کشورهایی است که در حال حاضر زیر ظرفیت تولید خود نفت استخراج می کنند. تا کنون برخی از کشورها نیز موافقت خود را با چنین سناریویی اعلام کرده اند. پوتین در حاشیه اجلاس گروه 20 دفاع تمام قدی از خواست ایران برای بازگشت به سطح قبل از تحریم ها کرد. وی گفت: کشورهای تولیدکننده نفت در حال حاضر به این دید رسیده اند که این حق ایران است که تولید نفت خود را افزایش دهد. روز جمعه نیز وزیر انرژی و معادن الجزایر که به تازگی سفری به ایران داشت از مواضع کشورمان و دیگر کشورهایی که کمتر از توان خود نفت تولید می کنند، حمایت کرد. به گفته نورالدین بوطرفه، تولیدکنندگان نفت عضو و غیر عضو اوپک میتوانند در گفتوگوهای مربوط به تثبیت بازار، حق کشورهایی همچون ایران، نیجریه و لیبی را برای افزایش تولید به رسمیت بشناسند.

با این حال کارشناسان بر این باورند که چنین توافقی، نمی تواند به بازار نفت کمک کند. به گزارش بلومبرگ، توماس پوگ، کارشناس Capital Economics می گوید چنین توافقی به معنای فریز تولید در سطحی است که دو میلیون بشکه بیشتر از سطح کنونی تولید اوپک به حساب می آید. در واقع ایران مصمم است که تولید خود را به ۴ میلیون بشکه در روز برساند، یعنی این کشور می تواند در چند ماه آینده ۲۰۰ هزار بشکه نفت به عرضه کنونی جهان بیفزاید. لیبی که در حال حاضر حدود ۳۰۰ هزار بشکه نفت تولید می کند، به دنبال راه اندازی مجدد بزرگترین پایانه نفتی خود است که ظرفیت صادرات ۱.۲ میلیون بشکه نفت را دارد. نیجریه نیز که به دلیل تحرکات تروریستی تولید نفتش به حدود ۱.۴۴ میلیون بشکه در روز رسیده است، به دنبال توافق با شورشیان و رساندن تولید خود به حدود ۲ میلیون بشکه در روز است. علاوه بر این ۳ کشور، عراق و ونزوئلا نیز کمتر از میزان ژانویه نفت تولید می کنند، از همین رو ممکن است این کشورها نیز به دنبال این باشند که تولید خود را در سطحی بالاتر از حال حاضر فریز کنند.

بنابراین بر اساس این سناریو، فریز تولید در چنین شرایطی این امکان را به وجود می آورد که تولید نفت اوپک به ۳۶.۲ میلیون بشکه در روز برسد. این مقدار تولید حدود ۲.۷ میلیون بشکه بیشتر از تقاضای نفتی است که آژانس بین المللی انرژی برای نفت اوپک پیش بینی کرده است. در واقع رسیدن به چنین توافقی در بطن خود مازاد عرضه ای در حدود ۲.۷ میلیون بشکه نفت را دارد که تقریبا برابر با مازاد عرضه نفت در سال ۲۰۱۵ است. در سال ۲۰۱۵ به دلیل این حجم مازاد عرضه، نفت حدود یک سوم از ارزش خود را از دست داد. بر این اساس چنین توافقی اصولا هیچ اقدام مثبتی در راستای کمک به بازار نفت محسوب نمی شود.

کاهش تولید

این سناریو، بهترین سناریو و در عین حال ناممکن ترین آن محسوب می شود. در واقع بر اساس این سناریو، اعضای اوپک به اختلافات درون سازمانی خود پایان داده و به نقش سنتی خود باز می گردند، مانند اتفاقی که بعد از بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸ رخ داد. در پی بحران اقتصادی سال ۲۰۰۸، بهای نفت افت شدیدی را تجربه کرد. به طوری که در عرض چند ماه از قیمت های بالای ۱۴۰ دلار به قیمت های زیر ۴۰ دلار رسید. اما در آن سال بر خلاف دو سال اخیر عربستان سیاست حفظ سهم بازار را دنبال نمی کرد و در عرض یک سال شاهد برگزاری سه نشست بین کشورهای عضو بودیم. در این نشست ها کشورهای عضو اوپک تصمیم گرفتند سطح تولید خود را حدود ۵ میلیون بشکه کاهش دهند و از حدود ۳۳ میلیون بشکه در روز به ۲۸ میلیون بشکه رساند. با این حال با توجه به رویه ای که عربستان در دو سال اخیر اتخاذ کرده است، تحقق این سناریو بعید به نظر می رسد. اسپنسر ولش، مدیر بازار نفت و پایین دست IHS Markit در این خصوص به بلومبرگ می گوید: کاملا مشخص است که عربستان مانند سابق حاضر نیست از قیمت نفت حمایت کند. عربستان و متحدانش در حاشیه خلیج فارس بارها طی دو سال گذشته از سوی دیگر کشورهای عضو اوپک برای کاهش تولید تحت فشار قرار گرفته اند، اما همواره در برابر آن مقاومت کرده اند. با این حال این سناریو اثر بخش ترین سناریو در بازار نفت محسوب می شود. به گفته توماس پوگ، در صورت چنین توافقی شاهد جهش در قیمت نفت خواهیم بود.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir