محموله نفتی ایران گم شد

اقتصاد ایرانی: رد پای بابک زنجانی در معاملات انرژی کشور به نفت خام ختم نمی شود. ردپای او در معاملات میعانات گازی و نفت کوره هم دیده شده و همین مسئله کار را برای بزرگ ترین شاکی این پرونده سخت تر کرده است. پیچیدگی پرونده او تا جایی است که هنوز نقاط تاریک و گنگ آن برای وزارت نفت، بزرگ ترین شاکی این پرونده فساد، کم نیست.

به گزارش شرق، سیدمحسن قمصری، مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت، با نگاهی به محموله های نفت و فراورده های نفتی که قرار بود زنجانی به نیابت از وزارت نفت آن را به فروش برساند، اما هنوز سرنوشت برخی از این محموله ها مشخص نیست، گفته: «این متهم نفتی سه نوع محموله نفتی داشته که وضعیت محموله نفت کوره این متهم نفتی هنوز مشخص نیست و یکی از مواردی است که در پرونده اش وجود دارد». قمصری با بیان اینکه محموله نفت خام را توانستیم پس بگیریم، گفته: «بخشی از میعانات گازی در اختیار خودش بود که مشخص نیست با آنها چه کار کرده است اما بخش اعظم میعانات گازی را پس گرفته و به تدریج خواهیم فروخت».

زنجانی بازار نفت کوره را به هم ریخت

حمید حسینی، عضو هیأت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فراورده های نفت، گاز و پتروشیمی درباره بخشی از پرونده بابک زنجانی در رابطه با محموله های نفت کوره می گوید: پس از تحریم های اتحادیه اروپا و بانک مرکزی در سال ٩١، شرکت ملی نفت بیشتر محموله های روی آب نفت خام و میعانات گازی و نفت کوره را به نام بابک زنجانی می کند تا بتواند از کانال ارتباطات او استفاده کرده و آنها را به فروش برساند.

حسینی با نگاهی به اتفاقات رخ داده می افزاید: زنجانی نتوانست بسیاری از کندانسورهای میعانات گازی را به فروش برساند و نهایتا شرکت ملی نفت مجبور شد پس از حدود دو سال از واگذاری فروش آنها به زنجانی، دوباره مالکیت این محموله ها را به شرکت ملی نفت برگرداند. زمانی که زنجانی این محموله ها را تحویل گرفته بود قیمت آنها حدود ١١٠دلار بود و وقتی این محموله ها دوباره به اسم شرکت ملی نفت شد، قاعدتا باید با قیمت همان روزی که اسناد برگشت داده شده، سند بخورد که خود رقم بالایی بود.

این کارشناس نفتی با بیان اینکه بیشتر بدهی زنجانی به فروش نفت خام بازمی گردد، ادامه می دهد: اکنون شرکت ملی نفت توانسته بخش اعظمی از نفت خام خود را بازپس گیرد، اما در معاملات زنجانی بیشترین چیزی که بازار و بخش خصوصی را تحت تأثیر قرار داد، حضور بابک زنجانی در بازار نفت کوره بود.

او با اشاره به فرایند تحویل نفت کوره به این متهم نفتی می گوید: زنجانی حدود یک میلیون و ٢٠٠هزار تن نفت کوره از شرکت ملی تحویل گرفت و در قراردادی غیرشفاف آنها را در مخازن شرکت فال (یک شرکت سودانی-شارجه ای) ذخیره کرد. این شرکت، دچار مشکلاتی بود و چند بانک برای طلبشان علیه این شرکت اقدام کرده بودند و به نوعی این شرکت ورشکسته محسوب می شد، اما مخازن و کشتی های زیادی داشت. بابک زنجانی همه یک میلیون و ٢٠٠هزار تن را در مخازن فال ذخیره کرد و با تخفیف های بالا در بازار فروخت.

تخفیف های نامتعارف محموله های نفت کوره

او با اشاره به تخفیف های بسیار بالا برای فروش نفت کوره از سوی زنجانی تصریح می کند: تخفیف هایی که او برای محموله های نفت کوره به کار برده بود، اصلا در بازار عرف نبود. وقتی محموله ای از ایران به بازار دوبی وارد می شود، معمولا با پرمیوم فروخته می شود. در واقع با احتساب هزینه حمل بالاتر از قیمت های معمول به فروش می رسد، اما زنجانی برای اینکه زودتر به پول خود دست پیدا کند، به شرکت فال اجازه داد با هماهنگی او، محموله های نفت کوره را با قیمت های منهای ٣٠ تا منهای ٥٠ به فروش برساند. در آن زمان، هر محموله نفت کوره ٦٠٠دلار به فروش می رسید، اما او این محموله ها را ٥٠ دلار زیر قیمت فروخت که این اقدام او بخش خصوصی فعال در سوآپ نفت کوره را متحمل ضرر هنگفتی کرد.

حسینی با بیان اینکه همان موقع بخش خصوصی متوجه شد که این شرکت در حال فعالیتی غیرمعمول است، می گوید: فعالان بخش خصوصی برای رصد اینکه چه اتفاقی در بازار رخ داده، پیگیر آن شدند تا دریابند این محموله ها چگونه از شرکت فال سر درآورده است. تا آن زمان نمی دانستیم موضوع از چه قرار است، زیرا قراردادهای شرکت نفت معمولا محرمانه است، اما برخی که برای خرید به بازار رفته و مذاکره کرده بودند، در مذاکرات خود کم کم به سرنخ هایی از حضور بابک زنجانی و شرکایش در بازار نفت و فراورده های نفتی رسیدند و همین مسئله سبب شد تا بخش خصوصی در این باره موضع گیری کند. آنجا بود که نام چند نفر از شرکای زنجانی مانند «ش»، در بازار دوبی، «ف» در ماجرای محموله مالزی و «ع» در ماجرای محموله در چین مطرح شد.
عضو هیأت مدیره اتحادیه صادرکنندگان فراورده های نفت، گاز و پتروشیمی با اشاره به اینکه آنجا مشخص شد باری که به شرکت فال منتقل شده، از ایران رفته و خریدار آن هم بابک زنجانی است، ادامه می دهد: شرکت فال ٨٠٠هزار تن از این بار را فروخت و پول آن را به بابک زنجانی داد که مبلغ آن در حدود ٤٠٠ تا ٥٠٠میلیون دلار بود، اما در کنار آن هنوز سرنوشت ٤٠٠هزار تن باقی مانده مشخص نشد و پول آن نیز به کشور بازنگشت. این میزان نفت کوره، بیش از یک محموله بود. معاملات زنجانی با شرکت فال بر سر این محموله های نفت کوره مشکلات جدی سر راه معاملات فراورد ه های نفتی ایران ایجاد کرد زیرا به دلیل گردش مالی محموله نفت کوره، مشرق بانک، حساب بسیاری از ایرانی ها و همین طور بابک زنجانی را بست. او با بیان اینکه پیش تر شرکت ملی نفت، رسما مطرح نکرده بود محموله نفت کوره گم شده است، می افزاید: اکنون هرچه شرکت ملی نفت از شرکت فال، پیگیر این محموله ها می شود و می گوید این محموله ها از آن این شرکت است، فال نمی پذیرد و طلب ارائه مدرک می کند. گویا قرارداد زنجانی با این شرکت سودانی-شارجه ای آن قدر بی حساب وکتاب است که مدرک معتبری در کار نیست.

پایان فروش میعانات ذخیره شده ایران

مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران علاوه بر سخنانی که درباره زنجانی به میان آورده بود، از پایان فروش میعانات ذخیره شده ایران در ماه های آینده هم خبر داد و گفت: میزان صادرات میعانات گازی ایران روزانه ٦٠٠ هزار بشکه است، در حالی که تولید این محصول ٥٣٠ هزار بشکه است، بنابراین به تدریج میعانات ذخیره شده فروخته خواهد شد. به گفته قمصری، هم اکنون صدهزار بشکه میعانات گازی نیز در داخل کشور مصرف می شود.

غالب قراردادهای فروش نفت ایران فوب است

مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران درباره قرارداد فروش نفت ایران گفت: بیشتر قراردادهای فروش نفت ایران به صورت فوب است و قراردادهای سیف نداریم، اما محموله هایی که در مقصد به خریدار تحویل داده می شود، هزینه آن دریافت می شود.
در قراردادهای فوب تحویل کالا در عرشه کشتی در مبدأ است. فروشنده وقتی کالا را از روی نرده کشتی عبور داد، ریسک خود را خاتمه داده است. هزینه حمل و بیمه با خریدار است. در عقد قرارداد حمل از بندر، تحویل و بیمه و بازرسی با خریدار است. در قرارداد سیف، هزینه حمل و بیمه با فروشنده است، همچنین عقد قرارداد حمل و بیمه نیز با فروشنده است. قمصری، ظرفیت نفتکش های ایران را برای صادرات نفت کافی ندانست و گفت: با هماهنگی های انجام شده، بخشی از مشتریان نفت را با کشتی های خود حمل می کنند، درواقع هم اکنون ترکیبی از کشتی های ایران و خارجی نفت ایران را حمل می کنند.

مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران با بیان اینکه تلاشمان این است نفتکش های ایران به حالت عادی و قبل از تحریم ها برگردند، یادآور شد: در دوران تحریم، نفتکش های ایرانی یک سربار بودند و اگر محموله ای را حمل می کردند، در بازگشت خالی بودند.

وی سربارشدن نفتکش ها را برای کاهش هزینه های آنها ضروری دانست و با بیان اینکه برای دریافت کلاس انجام این کارها لازم است، افزود: بنابراین باید تلاش کنیم  بخشی از ظرفیت نفتکش های ایرانی را خالی کنیم تا آنها بتوانند به انجام فعالیت بین المللی بپردازند.

کاهش واردات بنزین

قمصری درباره صادرات فراورده های نفتی اظهار کرد: صادرات نفت کوره هم اکنون دو میلیون تن در ماه است که رکورد جدید در صادرات این فراورده محسوب می شود. وی صادرات نفت گاز را بیش از ٥٠٠ هزار تن در ماه عنوان کرد و با بیان این که امیدواریم بتوانیم این میزان را افزایش دهیم، درباره صادرات ال پی جی هم گفت: هم اکنون ماهانه ١٤٠ تا ١٥٠ هزار تن ال پی جی صادر می کنیم. البته ال پی جی عرضه کنندگان متفاوتی دارد و علاوه بر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران، شرکت ملی گاز و شرکت ملی صنایع پتروشیمی نیز آن را صادر می کنند.

به گفته مدیر امور بین الملل شرکت ملی نفت ایران، با وارد مدار شدن فازهای جدید پارس جنوبی، صادرات ال پی جی افزایش می یابد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره واردات بنزین هم با اشاره به اینکه واردات بنزین از ١٢ میلیون لیتر شروع شد و به ٩ میلیون کاهش پیدا کرد، تصریح کرد: قرار است این میزان در نیمه دوم امسال به هفت میلیون و ٥٠٠ هزار لیتر کاهش پیدا کند.

مذاکره نیکو با متقاضیان سوآپ

قمصری درباره سوآپ نفت خام هم با بیان اینکه زیرساخت و زمینه سوآپ آماده است، افزود: البته تأکید برای سوآپ این است که سوآپرها بتوانند نفت خام را خودشان به فروش برسانند.

وی با اشاره به اینکه هم اکنون برای دریافت سهم از بازار آسیا رقابت فشرده ای بین تولیدکنندگان نفت وجود دارد، تصریح کرد: مسئولیت سوآپ هم اکنون با شرکت نیکو است و این شرکت در حال مذاکره با متقاضیان است. قراردادهای سوآپ نوع نفت خام و فراورده، قراردادهایی است که به موجب آن، دو طرف متعهد می شوند نفت خام یا فراورده های نفتی خود را با دریافت/پرداخت هزینه اختلاف کیفی معاوضه کنند.