بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 20 خرداد 1391      8:2

بانکها و ضرورت اقدام عاجل

*دکترحسین عبده‌تبریزی از مجموع متغیرهای امروز اقتصاد ایران، هیچ موردی نگران‌کننده‌تر از وضعیت جاری نظام بانکی کشور نیست. در شرایطی که حجم پول طی هفت‌سال گذشته قریب به هفت برابر افزایش یافته است، کمتر بانکی را می‌توان یافت که طی این مدت، سپرده‌هایش تا این حد رشد کرده باشد. این بدان معناست که به استثنای یک یا دو بانک، دیگر بانک‌های دولتی یا خصوصی سهم خود را از بسط پولی دریافت نکرده‌اند؛ یعنی اگر معیار وسعت و قدرت بانک‌ها، حجم سپرده‌هایشان باشد، اکثریت قریب‌به اتفاق بانک‌های دولتی و خصوصی ایرانی طی این دوره تضعیف شده‌اند....

از مجموع متغیرهای امروز اقتصاد ایران، هیچ موردی نگران کننده تر از وضعیت جاری نظام بانکی کشور نیست. در شرایطی که حجم پول طی هفت سال گذشته قریب به هفت برابر افزایش یافته است، کمتر بانکی را می توان یافت که طی این مدت، سپرده هایش تا این حد رشد کرده باشد.این بدان معناست که به استثنای یک یا دو بانک، دیگر بانک های دولتی یا خصوصی سهم خود را از بسط پولی دریافت نکرده اند؛ یعنی اگر معیار وسعت و قدرت بانک ها، حجم سپرده هایشان باشد، اکثریت قریب به اتفاق بانک های دولتی و خصوصی ایرانی طی این دوره تضعیف شده اند. 

انتشارهای متعدد اوراق مشارکت توسط بنگاه های اقتصادی دولتی و شبه دولتی، قدرت تخصیص بخش عمده ای از وجوه نزد بانک ها را از دست مدیران بانک ها خارج کرده است. در زمستان 1390، هجوم گسترده ای به بانک ها (bank run

سپرده های با نرخ های سود حتی تا 30درصد به مشتریان عرضه می شد. دستور مدیران این بود که به هر قیمت پول از موسسات خارج نشود، چراکه اگر بانک ها می توانستند حساب خود را نزد بانک مرکزی به اصطلاح قرمز کنند و از بانک مرکزی پول بگیرند، موسسات از چنین سازوکاری هم برای مقابله با مشکل پیش آمده برخوردار نبودند.  هیچ کس نمی پرسید با در نظر گرفتن سپرده ای که با سود مثلا 24 درصد دریافت می شد و به دلیل پرداخت ماهانه سود، سود سالانه آن به 27 درصد هم می رسید و با احتساب حداقل سه درصد هزینه های بالاسری، هزینه مالی این وجوه را برای بانک ها به 30 درصد در سال می رساند، چه کار می شد کرد؟ بانک هایی که نمی توانستند تسهیلات زودبازده اعطایی 12 درصدی خود را از مشتریان پس بگیرند و معوقه های سنگینی داشتند، حالا با پول 30 درصدی چه کار می خواستند بکنند. 

این مصوبه آنچه را بانک ها عملا انجام می دادند، به اقدامی مجاز و قانونی بدل کرد. موسسات مالی و اعتباری غیربانکی برای حفظ فاصله نرخ های خود با بانک ها، سود سپرده های خود را باز هم بالاتر بردند تا موفق به جلب سپرده شوند.آنچه باعث نگرانی جدی است، طبعا سود پرداختی بانک ها و موسسات مالی و اعتباری است. با وجود معوقه های بسیار سنگین و پرداخت این نرخ های سود بالا و عدم وجود مشتریانی که بتوانند با پرداخت سودهای 30 درصدی، عملیات بانک ها را سودآور کنند، راهی باقی نمی ماند مگر اینکه بانک ها از محل سودهای به اصطلاح غیرعملیاتی، در پایان سال مالی صورت های مالی خود را آرایش کنند. 

چنین رقم بزرگی یک چهارم تا یک پنجم کل تولید ناخالص داخلی است. یعنی طی هر سال، وقتی درآمد تک تک آحاد این ملت در قبال کار از صبح تا شام محاسبه و تجمیع شود و درآمد نفتی کشور نیز به آن اضافه شود، به رقمی می رسیم که یک چهارم تا یک پنجم آن را فقط باید به شکل بهره (سود بانکی) پرداخت کرد.  پاسخ منفی است. سنت موجود کشور آن است که تا به حال دولت ها و بانک مرکزی اجازه نداده اند هیچ موسسه پولی رسمی یا غیررسمی ای ورشکسته شود. همه سپرده ها قابل پرداخت است. در ادامه می پرسند، پس اصل و فرع پرداختی به سپرده گذاران از کدام محل تامین خواهد شد؟ فرق بانک ها با سایر بنگاه های اقتصادی آن است که آنها نقدینگی دارند. 

سودهای قابل پرداخت نظام بانکی نهایتا از کیسه چه کسی پرداخت خواهد شد؟ وقتی پول پرقدرت با سرعت کمتری تولید شود و ابعاد بسط پولی با چنین وسعتی ادامه نیابد، بانک ها با مشکل نقدینگی مواجه خواهند شد. در این شرایط، ناچار دست به دامن بانک مرکزی خواهند زد. بانک مرکزی هم قلم روی کاغذ برده و پول پرقدرت خلق خواهد کرد. مبلغ صدهزار میلیارد تومان سود نظام بانکی در سال 1391 را فقط از یک محل می شود پرداخت کرد: از محل خلق پول های جدید.چنین است که هزینه های عدم کارایی نظام پولی و عدم نظارت مقام ناظر بر آن را ملت ایران، غیراز درآمدهای نفت، از محل تورم پرداخت خواهد کرد.

 


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir