بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 7 مهر 1395      11:50

تأثیر مثبت صدور مجوز‌های فروش هواپیما براجرای برجام

اقتصاد ایرانی: صدور مجوز فروش هواپیماهای بوئینگ و ایرباس از سوی دفتر کنترل دارایی های وزارت خزانه داری امریکا در روزهای اخیر به صورت گسترده ای در محافل بین المللی بازتاب یافته است.

به گزارش شرق، بسیاری از صاحب نظران و فعالان اقتصادی و سیاسی، صدور این مجوزها را که تحت فشار جامعه جهانی و براساس دیپلماسی فعال اقتصادی و سیاسی دولت صورت گرفته است، گام مهمی در روند اجرای برجام دانسته اند. از این منظر کارشناسان معتقدند که در ادامه نیز دولت ایالات متحده باید در زمینه رفع موانع بانکی و اقتصادی دیگر که فراروی اجرای کامل برجام است، اقدامات لازم را اتخاذ کند.

اطمینان دهی به بنگاه های مالی

از منظر کارشناسان موضوع صدور مجوزهای فروش هواپیما به نوعی اطمینان دهی به بنگاه های مالی بزرگ دنیا برای آغاز تعاملات و معاملات با ایران محسوب می شود و می توان امیدوار بود که از این پس بانک های بزرگ دنیا نیز مراودات خود را با ایران آغاز کنند. مراوداتی که تحت تأثیر اجرا نشدن کامل تعهدات امریکا تاکنون شکل نگرفته است. محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در نیویورک و در شورای روابط خارجی امریکا به کارشکنی هایی که توسط ایالات متحده در مسیر اجرای برجام انجام می شود اشاره کرده و می گوید: «اوفک (دفتر کنترل دارایی های وزارت خزانه داری امریکا) به بانک های بزرگ می گوید اشکالی ندارد با ایران معامله داشته باشید ولی و این ولی که آنها می گویند به قدری طولانی است که... البته یک جمله می گوید اشکالی ندارد با ایران معامله داشته باشید و در عوض در پنج صفحه اما و اگرهایی ذکر شده است و در نهایت این بانک ها می گویند ما مسیر امن تر را در پیش می گیریم و اصلاً ایران را فراموش می کنیم و نتیجه همیشه همین بوده است. هیچ یک از بانک های اصلی اروپایی پس از گذشت هشت ماه از توافق هنوز هم نمی خواهند معامله ای با ایران داشته باشند، ما بر این باوریم که این یک کاستی است. البته از طرف امریکا هم این امر یک کاستی است. ولی این ها شرکت های خصوصی هستند که تصمیمات خصوصی می گیرند ولی حتی دولت امریکا هم شش یا هفت ماه طول کشید که به ایرباس مجوز فروش ۱۱۷ هواپیمای درخواست شده را بدهد ولی خوشبختانه به بوئینگ مجوز فروش ۸۰ هواپیما داده شد.»
کارشناسان می گویند مجوز فروش هواپیما به دو بنگاه بزرگ مالی دنیا که بسیاری از شرکت ها و بانک های بزرگ و کوچک با آنها همکاری دارند، نشانه مثبتی برای ادامه راه برجام است. این مجوزها اگر چه از نظر ایران قانع کننده نیست اما شروع خوبی محسوب می شود. دیپلماسی اقتصادی و سیاسی دولت که در سفر اخیر رئیس جمهوری به نیویورک نمود ویژه ای یافت، حتی موجب شد که هم در جریان دیدار های حسن روحانی و هم در جریان نشست وزیران خارجه ۵+۱ سران و وزیران اروپایی به همراهی نکردن وزارت خزانه داری و دولت ایالات متحده در رفع موانع اقتصادی برجام اعتراض کنند.
ایران به دنبال جذب سرمایه گذاری اقتصادی است و طبق اعلام مقامات دولتی هم برای جبران عقب ماندگی های اقتصادی و هم برای دستیابی به رشد اقتصادی ۵ و ۶ درصدی در سال جاری و سالیان آتی باید سالانه میلیارد ها دلار سرمایه گذاری خارجی جذب شود. بررسی آمارهای آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل) که یکی از ارکان مهم اقتصادی سازمان ملل محسوب می شود نشان می دهد که میزان سرمایه گذاری خارجی مستقیم در ایران طی ۲۰ سال گذشته با افت و خیزهای فراوانی روبه رو بوده است.
 
مطابق آمارهای فایننشال تایمز پس از حصول برجام و لغو تحریم های شدید بین المللی، تنها در سه ماهه ۲۰۱۶ با یک شیب صعودی قابل توجه و بی سابقه، میزان سرمایه گذاری خارجی به ۴.۵ میلیارد دلار رسید. با اینکه این آمار تنها در سه ماهه اول ۲۰۱۶ رقم خورده است، در ۲۰ سال اخیر سابقه نداشته است. با این حال این برای اقتصاد ایران رقم بزرگی محسوب نمی شود و جذب مبالغ پیش بینی شده نیازمند ورود گسترده تر سرمایه گذاری خارجی است. اجرای مناسب برجام که با صدور مجوز خزانه داری امریکا از سوی کارشناسان نشانه مثبتی تلقی شده و وارد فاز جدیدی شده است، به تحقق این هدف کمک می کند.

شکاف تحریم های پیچیده

در این خصوص سعید لیلاز اقتصاددان می گوید: صدور مجوز فروش هواپیماهای ایرباس و بوئینگ قطعاً تأثیر روانی زیادی برای ورود سرمایه گذاران و بنگاه های بزرگ مالی خواهد داشت. این مسأله بویژه از آن جهت مهم است که امریکا تحت فشار ایران و شرکای اروپایی اش مجبور شده است به اجرای برجام تحرک ببخشد.
وی جنبه دیگر این مسأله را به شکاف عظیم در تحریم های اعمالی مرتبط می داند و می گوید: در پیچیده ترین و قدیمی ترین تحریم های اعمال شده علیه ایران شکاف های جدی حاصل شده است و این حتی در مورد تحریم های غیر هسته ای نیز تأثیرات خود را بر جای می گذارد چون بوئینگ یکی از بنگاه های مالی بزرگ دنیا و امریکاست که تعاملات مالی آن با بخش های مختلف اقتصاد امریکا موجب می شود که سایر بخش ها نیز درگیر این مسأله شوند.
لیلاز در بیان علت حصول چنین نتیجه ای می گوید: دیپلماسی فعال ایران موجب شده است که بار دیگر در صف بندی های اروپا و امریکا شکاف جدی ایجاد شود. ایالات متحده و اروپایی که طی سالیان پیش و در نتیجه نبود مدیریت مناسب دیپلماسی ما به همگرایی زیادی در برخورد با ایران رسیده بودند، اکنون با اشتیاق کشورهای اروپایی برای برقراری ارتباطات تجاری با ایران و تحت تأثیر فشارهای دیپلماسی ایران، وحدت نظر و رویه خود را از دست داده اند. لیلاز اضافه می کند: به دورانی وارد شده ایم که دیگر فضای سنگین جامعه جهانی علیه ایران وجود ندارد. همگرایی دنیا برای مقابله با آنچه به دروغ خطر ایران می دانستند، از بین رفته است و این از تأثیرات مستقیم دیپلماسی فعال و عقلانی ایران است. مدیریت بحران هسته ای به نحو خوبی هم موجب عاید شدن منافع اقتصادی و تجاری و رفع تحریم ها برای ایران شد و هم زمینه را برای شکاف جدی در غرب بر سر ایران فراهم ساخت.
وی به اجلاس اخیر نیویورک هم اشاره می کند و با توجه به نفوذ سیاسی ایران می گوید: در اجلاس نیویورک شاهد بودیم که صف بندی اروپا و امریکا در خصوص ایران یک شکاف بی سابقه را تجربه کرد. سران کشورهای اروپایی به همراه مقامات عالی رتبه این کشورها همگی از ایالات متحده به دلیل اهمال در اجرای برجام گلایه و شکایت داشتند و حتی در جریان نشست کشورهای عضو ۱+۵ نیز این موضوع به صراحت توسط ایران و اروپا به طرف امریکایی منتقل شد. این نتیجه دیپلماسی فعال و عقلانی ایران است.

نشانه خوب برای اجرای برجام

طهماسب مظاهری کارشناس مسائل اقتصادی صدور مجوز فروش هواپیماهای ایرباس و بوئینگ را نشانه خوبی برای اجرای کامل برجام می داند و اینکه ایالات متحده تحت فشارها مجبور شده است وارد فرآیند اجرایی شده و این مسیر را تسهیل کند، برای اجرای صحیح برجام مطلوبیت دارد.
مظاهری البته به وجه دیگر موضوع که همان بدعهدی امریکایی ها و بی اعتمادی ما به نیت های آنان است اشاره می کند و می گوید: با وجود این نشانه خوب نمی توان از روند اجرای تعهدات امریکا و قول و قرارهایی که این کشور می دهد، اطمینان حاصل کرد چون لازمه اطمینان حاصل کردن از این قول ها، اعتبار این تضمین هاست که امریکا واجد آن نیست. ایالات متحده در جریان اجرای برجام نشان داده است که تمایلی به اجرای صحیح و کامل آن ندارد و همان چیزهایی که طبق برجام قرار بود در خصوص آنها گشایش حاصل شود، نیز با اعمال شرط و شروط فراوان پذیرفته اند. وی این مسأله را یک تجربه تاریخی برای ایران می داند و می گوید: به دلیل سیاست های اتخاذ شده توسط این کشور در ادوار پیشین، امریکا قابل اعتماد نیست.
البته وی صدور مجوزهای فروش ایرباس و بوئینگ را نشانه خوبی تلقی کرده و می گوید: امیدواری ها بسیار بیشتر از قبل شده است. می توان این امید را داشت که برجام در ادامه راه گام به گام به سمت اجرای کامل و بخصوص عاید شدن منافع اقتصادی برای ایران جلو برود.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir