بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : پنجشنبه 8 مهر 1395      8:55

مزاحمان ورود سرمایه خارجی

اقتصاد ایرانی: نتایج یک نظرسنجی از فعالان اقتصادی آلمان نشان می دهد که امکانات دشوار تامین مالی و عدم شفافیت قوانین، به عنوان بزرگ ترین مشکل آنها برای حضور در بازار ایران مطرح شده است. از سوی دیگر، شرایط پیچیده ژئوپلیتیک در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا از دیگر دلایلی است که باعث شده صاحبان کسب وکار در آلمان برای سرمایه گذاری در ایران در دوره پسابرجام احتیاط کنند. نکته قابل توجه از نتایج این نظرسنجی که نمایندگان ۱۰۰ شرکت در آن مشارکت داشتند، این است که امکان بازگشت دوباره تحریم ها در لیست دغدغه آلمانی ها قرار ندارد.

به گزارش دنیای اقتصاد، فضای پسابرجام، فرصت جدیدی برای گسترش روابط ایران و غرب فراهم آورده است؛ به طوری که سال گذشته و سال ۹۵ شاهد حضور هیات های تجاری مختلفی از دیگر کشورها به ایران بودیم. در این بین حضور هیات های مختلف آلمانی از ۱۶ ایالت نشان دهنده علاقه مندی آلمان به توسعه سطح روابط تجاری با ایران است. به گفته مدیرعامل اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان، اگرچه شرکت های آلمانی برای حضور در ایران نگرانی بابت بازگشت تحریم ها ندارند، اما از منظر آنها موانعی بر سر راه تجارت بین دو کشور وجود دارد که بخشی از آن به موانع بانکی و سیاسی مربوط می شود. به گفته «رنه هارون» موانع بانکی بین دو کشور از جمله سدهای سفت و سخت پس از برجام است که باید برداشته شود. وی معتقد است اگرچه دولت ایران همواره تلاش کرده تا فضای کسب وکار و به ویژه سرمایه گذاری خارجی را در ایران بهبود بخشد، اما براساس نظرسنجی اخیر اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان از شاخص شرایط کسب وکار در ایران، برخی از شرکت های آلمانی، از امکانات دشوار تامین مالی و عدم شفافیت قوانین، به عنوان بزرگ ترین مشکل خود برای قدم نهادن به بازار ایران نام برده اند. همچنین شرایط پیچیده و ژئوپلیتیک در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا و عدم پایبندی به قوانین در سیستم حقوقی از دیگر دلایلی است که از سوی شرکت کنندگان مطرح شده است.

از سوی دیگر، امکان بازگشت دوباره تحریم ها از جمله مواردی بود که شرکت کنندگان به آن اشاره نداشتند. این مقام آلمانی ابراز امیدواری کرد، با روند در پیش گرفته شده و برداشته شدن تحریم ها، حجم تجارت دو کشور به بیش از ۱۰ میلیارد یورو افزایش یابد و آلمان بار دیگر با پشت سرگذاشتن چین، به نخستین شریک تجاری ایران تبدیل شود. از سوی دیگر، امید یراقی، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و آلمان، توسعه روابط تجاری میان تهران و برلین را نیازمند رفع موانع بانکی دانست وگفت: موانع مالیاتی، شفاف نبودن قوانین و مقررات دارایی و بالا بودن ریسک سرمایه گذاری از جمله موانع فعالیت اقتصادی در ایران است که باید مورد توجه مسوولان قرار گیرد.

براساس این گزارش، روز گذشته نشست خبری مسوولان اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان برگزار شد. «رنه هارون» مدیرعامل اتاق بازرگانی مشترک ایران و آلمان با اشاره به نظرسنجی این اتاق از صاحبان کسب وکار آلمان برای حضور در بازار ایران گفت: برای دومین سال متوالی در این نظرسنجی به بررسی شاخص شرایط کسب وکار در ایران، از نگاه شرکت های منتخب آلمانی پرداخته ایم. به گفته وی، نتایج این نظرسنجی نشان می دهد که کارشناسان از دیدگاه های مختلفی به آینده روابط خود با ایران می نگرند.

در این نظرسنجی حدود ۱۰۰ شرکت ایرانی و آلمانی شرکت کردند. از یکسو، شرکت هایی که در ماه های اخیر در حاشیه سفر هیات های تجاری به ایران سفر کرده اند و از سوی دیگر، شرکت هایی که سالیان سال تجربه حضور در بازار ایران را دارند، در این نظرسنجی شرکت کرده اند. ۹۱ درصد از شرکت کنندگان در این نظرسنجی، آلمانی بودند که می توان به خوبی شرایط کسب وکار در ایران را از دید شرکت های خارجی مورد بررسی قرار داد.

نتایج این نظرسنجی نشان می دهد ۳۵ شرکتی که در این نظرسنجی، مشارکت داشته اند، در ایران نمایندگی دارند و تنها ۴ درصد از این شرکت ها، محصولات خود را در ایران تولید می کنند اما سهم شرکت هایی که در حال حاضر در بازار ایران فعال هستند یا می خواهند وارد این بازار شوند، بسیار چشمگیر است. بسیاری از مشارکت کنندگان در این نظرسنجی در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه چرا برخی از شرکت ها در حال حاضر آمادگی حضور در بازار ایران را ندارند، صریح و روشن نظر نداده و گزینه «دلایل دیگر» را انتخاب کرده اند. اما برخی دیگر از شرکت کنندگان دلایل دیگری از جمله «امکانات دشوار تامین مالی» و «عدم شفافیت قوانین» را به عنوان بزرگ ترین مشکل خود برای قدم نهادن به بازار ایران نام برده اند. همچنین شرایط پیچیده و ژئوپلیتیک در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا (MENA) و همچنین عدم پایبندی به قوانین از دیگر دلایلی است که از سوی شرکت کنندگان مطرح است اما امکان بازگشت دوباره تحریم ها از جمله مواردی بود که شرکت کنندگان به آن اشاره نداشتند.

اتصال دوباره ایران به سوئیفت

یکی دیگر از مشکلاتی که براساس این نظرسنجی شرکت ها را از فعالیت در ایران باز می دارد، همچنان کمبود یا عدم پایبندی به قوانین در سیستم حقوقی است. در این بین مشکلات در بخش تامین مالی به عنوان مثال اتصال ناقص بانک های ایرانی به شبکه سوئیفت نیز بر این امر افزوده می شود. چراکه با وجود امکان حقوقی و رسمی بانک های ایرانی برای استفاده از سیستم سوئیفت، این امکان همچنان مانند سابق با مشکلات زیادی همراه است.

از سوی دیگر، نتایج این نظرسنجی نشان می دهد که بیم بازگشت به دوران تحریم یا مشکلات سیاسی در منطقه در تصمیم گیری برای همکاری با ایران، نقش تعیین کننده ای را بازی نمی کند. همان گونه که انتظار می رفت، تقریبا تمامی شرکت کنندگان در پاسخ به سوال درباره مولفه های مهم برای همکاری با ایران، از بازار بزرگ ایران سخن گفتند. اما از دیگر مولفه هایی که به ندرت به آن اشاره شد، می توان از نیروی کار متخصص، فراوانی منابع طبیعی و هزینه های پایین دستمزد نام برد. این پاسخ ها نیز دور از ذهن نبود؛ چراکه بیش از یک چهارم شهرهای ایران در بخش های صنعت، معدن و خدمات فعال هستند.

بهبود «محسوس» فضای تجاری

همچنین در این نظرسنجی در پاسخ به پرسشی درباره «بررسی شرایط کنونی تجاری در ایران»، بسیاری از شرکت ها نظری مساعد داشتند؛ به طوری که ۴۰ درصد از آنان، شرایط را مناسب، ۳۲ درصد خوب و حتی ۴ درصد خیلی خوب ارزیابی کردند. حتی در مقایسه با نظرسنجی انجام شده در سال گذشته، می توان روندی مثبت و روبه رشدی را شاهد بود زیرا سال گذشته، تنها ۲۵ درصد از شرکت ها، شرایط تجاری را خوب و بسیاری از شرکت ها آنها را نامناسب ارزیابی کرده بودند. (۲۰ درصد در نظرسنجی سال قبل که بیش از ۱۰ درصد در نظرسنجی سال جاری است). از این منظر، شرکت ها وضعیت خود را بسیار بهتر از سال پیش می بینند. این روند مثبت را می توان در رشد تعداد کارمندان نیز مشاهده کرد. در حالی که ۱۳ درصد شرکت کنندگان در نظرسنجی سال قبل، احتمال کاهش نیروی کار خود را می دانند، این میزان در نظرسنجی سال جاری به میزان چشمگیری کاهش یافته است. در مقابل، بیش از ۸۰ درصد شرکت ها، پیش بینی رشد ثابت یا افزایش نیروی کار را مطرح کرده اند.

سرمایه گذاری خارجی

از سوی دیگر، در نظرسنجی شاخص شرایط کسب وکار در ایران، از شرکت ها در ارتباط با احتمال سرمایه گذاری و صنایع موردتوجه آنان پرسیده شد و پاسخ های داده شده به این سوال ها و مقایسه نتایج سال جاری با سال قبل، بسیار قابل تامل است؛ چراکه در پاسخ به سوالی در زمینه صنایع مورد توجه سرمایه گذاران شرکت های بسیاری از بخش ماشین آلات، تجهیزات و مهندسی مکانیک به عنوان بزرگ ترین پتانسیل نام بردند. این روند طی سفرهای گذشته هیات های تجاری به ایران نیز به خوبی گویا بود. صنایع جذاب دیگر برای شرکت های شرکت کننده در این نظرسنجی بخش ساخت و انرژی (نفت و گاز) و پس از آن هم پتروشیمی بود که از جمله بخش های اقتصادی سنتی ایران به شمار می روند. در حالی که در بخش های کشاورزی، ترافیک و انرژی های تجدیدپذیر نیز علاقه مندی زیادی برای سرمایه گذاری وجود دارد. در مقابل این علاقه مندی در بخش خدمات مانند مشاوره تجاری و اقتصادی یا تجارت خرد و کلان برای شرکت های شرکت کننده در این نظرسنجی بسیار کم است.

بر این اساس، زمانی که صحبت از برنامه های مشخص سرمایه گذاری می شود، شرکت ها در مقایسه با سال قبل به میزان قابل توجهی محتاط تر عمل می کنند. در حالی که در نظرسنجی سال گذشته، بیش از نیمی از شرکت کنندگان قصد سرمایه گذاری طی ماه های پس از آن را داشتند، این میزان در سال جاری به ۱۶ درصد کاهش یافته است، به طوری که براساس آمار به دست آمده، ۵۳ درصد از شرکت ها قصد انجام چنین اقدامی را ندارند زیرا بسیاری از سرمایه گذاران همچون گذشته ریسک بالایی را برای سرمایه گذاری در بازار ایران قائل هستند. برخی از چالش های پیش رو سخن گفته و عده ای دیگر از امکان بازگشت تحریم ها. براساس این نظر سنجی، بیش از ۸۰ درصد از شرکت هایی که قصد سرمایه گذاری در ایران را دارند، می خواهند این اقدام را طی یک تا ۳ سال آینده انجام دهند، ولی هیچ کدام به دنبال سرمایه گذاری درازمدت در ۳ تا ۵ سال آینده نیستند.

نیاز گسترده در دوران پسابرجام

بخش جالب و گویای دیگر از این نظرسنجی به بحث بر سر مزایا و معایب ورود به بازار ایران است. شرکت کنندگان در نظرسنجی هر دو سال متوالی، در مجموع بزرگ ترین ضعف را در بخش استاندارد و نیز شرایط حقوقی و قانونی می بینند. حمایت سازمان ها و دستیابی به اطلاعات در هر دو نظرسنجی اخیر جای بحث و بررسی دارد. از سوی دیگر، فرصت بزرگ رشد و امکان کسب درآمد بالای بسیاری از شرکت ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. کشور ایران از صنعتی گسترده بهره می برد که پس از گذشت ۱۳ سال تحریم فرسوده شد و نیاز به بازسازی در بسیاری از بخش ها همچون بخش اکتشاف نفت و گاز، شیمی، محصولات مصرفی، نساجی و مواد غذایی دارد. این کشور با زیرساختی قوی و مستحکم، بازاری مناسب برای خلاقیت و دانش آلمانی است. شرکت کنندگان در نظرسنجی سال جاری، رفتار خرید در ایران را دومین مشخصه مهم بازار ایران برشمردند. امری که در نظرسنجی سال قبل، چندان اشاره ای به آن نشد. در آن سال، منابع طبیعی در جایگاه دوم قرار داشت که سال جاری در کنار بخش نیروی انسانی در جایگاه بعدی قرار می گیرد. در مجموع و براساس این ارزیابی باید گفت، روند روبه رشد و مثبت شاخص شرایط کسب وکار در ایران در مقایسه با سال قبل، تغییر چندانی نداشته است. بسیاری از شرکت ها، فرصت های طلایی در ایران می بینند و آنهایی که هم اکنون در بازار فعال هستند، وضعیت تجاری خود را عمدتا بسیار بهتر از سال پیش ارزیابی می کنند. در حالی که مشکلات مالی و قانونی با وجود توافق برجام همچنان وجود داشته و به گونه ای منفی بر روی فرصت های سرمایه گذاری اثر می گذارند، شرکت های شرکت کننده از فرصت های بازار ایران همچون رفتار مصرف سخن می گویند. در نهایت، با وجود مشکلات اندک، فضای مثبتی در روابط تجاری میان دو کشور حکمفرما است.

در همین راستا، «رنه هارون» مدیرعامل اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان در نشست مشترک خود با امید یراقی رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و آلمان با اشاره به اینکه وجود ریشه های مشترک بستری برای توسعه همکاری را فراهم کرده است، ابزار امیدواری کرد که حجم تجارت دو کشور افزایش یابد.

وی تصریح کرد: پیش از اینکه چین جای خود را در بازار ایران باز کند، آلمان به عنوان شریک اول تجاری ایران به شمار می رفت که در حال حاضر جای خود را به این کشور داده است. «رنه هارون» بااشاره به اینکه سال ۲۰۱۵ حجم تجارت خارجی ایران و آلمان ۲.۵ میلیارد یورو بود که پیش بینی می شود در سال ۲۰۱۷ به دوبرابر افزایش یابد، ابراز امیدواری کرد، با روند در پیش گرفته شده و برداشته شدن تحریم ها، این میزان به بیش از ۱۰ میلیارد یورو افزایش یابد و آلمان باردیگر با پشت سر گذاشتن چین به نخستین شریک تجاری ایران تبدیل شود. وی بر این باور است که حضور چینی ها در بازارهای مختلف مختص به ایران نیست، بلکه آنها در سایر کشورها نیز سرمایه گذاری انجام داده اند.

به گفته مدیرعامل اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و آلمان نسبت به تجارت با ایرانی ها توسط آلمان کوتاهی شده و باید مشکلاتی که در بخش های تامین منابع مالی و نیز مسائل مرتبط به بانک ها وجود دارد حل شود. «هارون» البته به این موضوع اشاره کرد که برخی بانک های آلمانی مبادلات مستقیم خود را با ایران آغاز کردند و بانک تجاری ایران و اروپا نیز در هامبورگ فعال است. «هارون» همچنین در مورد عدم فعالیت بانک های آلمانی در رابطه با تبادلات تجاری با ایران گفت: مشکلاتی در این زمینه وجود دارد و دو بانک بزرگ آلمانی مجبور شدند جریمه های سنگینی را از طرف ایالت متحده آمریکا بپردازند و به همین دلیل محتاط شدند اما به محض ورود اولین بانک بزرگ بین المللی به ایران، بانک های آلمانی نیز به بازار ایران وارد می شوند. از سوی دیگر، این مقام آلمانی به مشکلات برخی شرکت های ایرانی در فضای کسب وکار اشاره کرد وگفت: یکی از مشکلاتی که این شرکت ها با آن مواجه هستند، نوسازی تجهیزات است. وی با تاکید بر اینکه ایران سال ها در تحریم بوده و پیشرفت کار نیازمند اصلاحات است، تصریح کرد: تامین منابع مالی برای نوسازی به منظور انجام تبادل تجاری با سایر کشورها مساله مهمی است و نمی توان در کوتاه مدت انتظار بهبود وضعیت را داشت. این مقام آلمانی در مورد اینکه آیا تعداد پروازهای لوفت هانزا به ایران پس از تحریم افزایش می یابد یا خیر، گفت: در حال حاضر پرواز «مونیخ به تهران» و «فرانکفورت به تهران» در حال انجام است؛ اما برنامه ریزی جدیدی برای افزایش تعداد پروازهای این شرکت وجود ندارد.

وی همچنین در مورد همکاری های دو کشور در زمینه آب و صنعت آب یادآور شد: علاقه زیادی در این زمینه وجود دارد و دولت آلمان نسبت به مساله کمبود آب در ایران واقف است؛ به همین منظور نیز هیات های تخصصی در زمینه آب و فاضلاب از آلمان به ایران آمدند و همه چیز در زمینه آب، مدیریت آب و تصفیه در نقطه شروع است.

مدیرعامل اتاق بازرگانی و صنایع ایران و آلمان در پاسخ به اینکه آیا آلمانی ها می توانند جای چین را در بازار ایران بگیرند، تصریح کرد: در این زمینه رقابت بسیار سختی وجود دارد؛ اما نکته ای که باید به آن توجه کنیم کیفیت بالای کالاهای آلمانی و نیز تعهد شرکت های آلمانی است. علاوه بر این می توان روی انتقال دانش و فناوری نیز حساب باز کرد.

مدیرعامل اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و آلمان در پاسخ به پرسشی مبنی بر حضور شرکت های آلمانی در ایران در بخش استفاده از انرژی های خورشیدی و بادی، اظهار کرد: یک شرکت آلمانی در جنوب غربی ایران دو نیروگاه خورشیدی ایجاد کرده و شرکت های دیگر نیز در استان فارس و شهرهای جنوبی ایران همکاری خود را آغاز کرده اند. در بخش نیروهای بادی نیز آلمانی ها شرایط خوبی دارند و ایران به خوبی می داند که اهمیت انرژی های تجدیدپذیر روز به روز در حال افزایش است.

در ادامه این نشست امید یراقی، رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و آلمان نیز با اشاره به اینکه تفکرات جدیدی در ایران به وجود آمده و فصل جدید برای تبادلات تجاری با سایر کشورها ایجاد شده است؛ بیان کرد: هدف ما این نیست که ایران مجددا تبدیل به یک شرکت وارداتی نسبت به کالاهای آلمانی شود. رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و آلمان گفت: با روی کار آمدن دولت یازدهم، راه ها برای تجارت ایران با سایر کشورها هموار شد؛ به طوری که مرداودات بانک «ایران و اروپا» با تهران به ۵.۵ میلیارد یورو رسیده است.

وی با ابزار گله مندی از دولت اظهار کرد: بخش خصوصی در ایران همچنان مورد کم لطفی است اما امیدواریم کار در ادامه تسهیل شود. یراقی با بیان اینکه فولکس واگن از شرکت های معتبر آلمانی است، اظهار کرد: امیدواریم از سال آینده خودروهای فولکس واگن در ایران تولید شوند. آلمانی ها در بحث مهندسی، تکنولوژی و انتقال دانش کشور بسیار مهمی هستند و می توانند به ایران کمک کنند. ما نیز همواره بر بحث امنیت بالا در ایران تاکید داریم. رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و آلمان، توسعه روابط تجاری میان تهران و برلین را نیازمند رفع موانع بانکی دانست و گفت: هنوز نتوانسته ایم با بانک های آلمانی مراوده داشته باشیم.

از سوی دیگر، یراقی، موانع مالیاتی، شفاف نبودن قوانین و مقررات دارایی و بالا بودن ریسک سرمایه گذاری را از جمله موانع فعالیت اقتصادی در ایران اعلام کرد و گفت: با این وجود، دولت ایران با حمایت از شرکت های خارجی، در تلاش است ریسک سرمایه گذاری را در کشور کاهش دهد. رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و آلمان همچنین وجود منابع سرشار طبیعی، نفت و انرژی، نیروی انسانی، بازار بزرگ و مهم تر از همه امنیت موجود در ایران را مهم ترین مزایای کار و فعالیت در ایران عنوان کرد. وی افزود: آلمان به عنوان بزرگ ترین صادرکننده جهان، می تواند با مشارکت با ایرانی ها به عرضه و ارائه انواع کالاها و خدمات مهندسی، آموزشی و فناوری های نوین بپردازد.

به گفته یراقی، به زودی ساختمانی پنج طبقه در یکی از بهترین نقاط تهران را برای انجام کارهای مربوط به اتاق بازرگانی ایران و آلمان در اختیار خواهیم گرفت که در آن خدماتی همچون صدور ویزای تجاری برای بازرگانان، انجام دیدار تجار دو کشور و حتی ارائه محصولات و تولیدات ارائه می شود. وی ابراز امیدواری کرد که از اواخر امسال شاهد پررنگ تر شدن همکاری های تجاری و بازرگانی دو کشور باشیم.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir