بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 24 مهر 1395      12:33

ظاهر و باطن اقتصاد عربستان

اقتصاد ایرانی: روزنامه نیویورک تایمز در گزارشی تفصیلی در مورد چشم انداز اقتصادی عربستان نوشت: عربستان سعودی همچون یک خودروی لوکس مانند فراری در اذهان عمومی دیده می شود که از ثبات خوبی برخوردار است و توانسته با ثبات در این جاده جهانی رانندگی کند؛ اما این ظاهر فریبنده با واقعیت همخوان نیست و عربستان سعودی با مشکلات مالی فراوانی روبه رو است. کسری بودجه ریاض در سال گذشته نزدیک به ۱۰۰ میلیارد دلار بود. ذخایر خارجی این کشور از سال ۲۰۱۴ که قیمت نفت پیاپی افت می کرد، یک چهارم کاهش یافت. عربستان همچنین استقراض از بانک های خارجی را افزایش داده است و سعی می کند از بازارهای اوراق قرضه جهانی بیشتر قرض کند. صندوق های تامینی، بانک مرکزی عربستان را مجبور کرده اند تا درخصوص ارز خود یعنی ریال (سعودی) از نو ارزیابی داشته باشد. کاهش محسوس قیمت نفت در بازارهای جهانی و افزایش هزینه های جنگ در یمن موجب شده است تا لطمه ای جدی به بودجه عربستان وارد شود و این کشور را مستعد یک بحران جدی کند. این شرایط موجب شده است تا ریاض مجبور شود از هزینه های عمومی خود بکاهد، حقوق و مزایای مردم و کارمندان کشورش را کاهش دهد و شهریه ها و هزینه ها را به عنوان مثال در حوزه آموزش و پرورش و خدمات عمومی افزایش دهد.

به گزارش دنیای اقتصاد، برای پاسخ به نیازهای روزانه لبنی در کشوری که به صحرای سوزان معروف است می توانیم تصویری اینگونه ارائه دهیم: ۱۸۰ هزار گاو هولشتاین، در یک مرزعه بزرگ گرد آوری شده اند. آبی از اعماق زمین پمپاژ می شود تا گاوها را سیراب کند و خوراکی که از آرژانتین تامین می شود تا آنها را سیر کند. هنر حکومت هم این است که این خوراکی ها را به طریق «سردسازی» تازه نگه می دارد. البته به این موارد می توان ۹ هزار وسیله نقلیه را هم اضافه کرد که وظیفه دارند شیرهای حاصل از این کارخانه را به تمام شبه جزیره عربستان برسانند. به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، هیچ کدام از پسران پادشاه عربستان سعودی جز فرزند مورد علاقه اش محمد بن سلمان به این اندازه نمی کوشند تا شیر را از وابستگی به نفت رها کنند و آن را تبدیل به صنعتی مستقل کنند. شیری که با برند «المراعی» روانه بازارهای این شبه جزیره می شود. این در حالی است که حتی کمپانی هایی مانند المراعی که ظاهرا نباید ارتباطی با صنعت نفت داشته باشند، در واقع برای تولید به انرژی های ارزان قیمت وابسته هستند.

در این میان اما کاهش محسوس قیمت نفت در بازارهای جهانی و افزایش هزینه های جنگ در یمن موجب شده تا لطمه ای جدی به بودجه عربستان وارد شود و این کشور را مستعد یک بحران جدید کند. این شرایط موجب شده تا ریاض مجبور شود از هزینه های عمومی خود کاسته، حقوق و مزایای پرداختی به مردم و کارمندان کشورش را کاهش دهد و شهریه ها و هزینه ها را به عنوان مثال در حوزه آموزش و پرورش خدمات عمومی افزایش دهد. یارانه های فراوانی که به سوخت، آب و برق تعلق می گیرد، در حال محدود شدن هستند. همزمان حکومت عربستان در پی این است که مانع مصرف بی رویه سوخت و آب و برق شود و به طور موازی مردم این کشور را به قناعت هر چه بیشتر تشویق کند. برای شرکت المراعی که یکی از شرکت های معتبر در حوزه لبنی در خاورمیانه است، پیش بینی می شود که در سال جاری هزینه ای ۱۳۳ میلیون دلاری برای عربستان ایجاد کند.

طرح شاهزاده محمد برای اصلاح اقتصاد عربستان موجب می شود تا مردمی که سالیان سال است با حمایت دولت در هر زمینه مواجه بوده اند، آسیب ببینند. لامع السلیمانی، یکی از تاجرها و عضو کمیسیون اقتصادی صنعت و بازرگانی جده می گوید: دولت برای اصلاحات بسیار سریع حرکت می کند و مردم احساس می کنند که از سوی دولت به حال خود رها شده اند. او می افزاید: زندگی و تجارت به طور معمول در این شرایط دوام نمی آورد. از نو نوشتن قراردادهای اجتماعی برای شاهزاده ۳۱ ساله عربستان سعودی بسیار گران تمام خواهد شد. ابراهیم النهاس، یکی از استادان دانشگاه «ملک سعود» در ریاض می گوید: او شهرت خود را برای اجرای این اصلاحات به خطر انداخته است. مردم منتظرند ببینند او چه کار خواهد کرد. آیا او موفق خواهد شد کارها را به سامان برساند یا نه؟

این استاد دانشگاه بر این باور است که اگر بتواند این اصلاحات را به سرانجام برساند وی پادشاه آینده عربستان سعودی خواهد بود؛ در غیر این صورت وی آینده خوش خود را از دست خواهد داد. عربستان سعودی بشکه، بشکه نفت می سوزاند تا برق این کشور را تامین کند. عربستان در حوزه صنایع دیگر به شدت محتاج سوخت فسیلی است. این کشور هر چند که روی دریایی از نفت خوابیده است و شرکت آرامکو نیز سالانه میلیاردها دلار سود به این کشور می رساند اما ریاض برای همه صنایع خود محتاج سوزاندن نفت است.

عربستان در واقع یکی از معدود کشورهایی است که محتاج به سوزاندن نفت زیاد در داخل کشورش است. وقتی دمای هوا در این کشور در تابستان اوج می گیرد استفاده از کولرهای گازی و سیستم های تهویه مطبوع هوا به شدت افزایش پیدا می کند. همچنین این کشور برای راه اندازی شهر برفی (شهری زیرزمینی که دما را در آن به طور مصنوعی سرد کرده اند و زمین پوشیده از برف است) نیاز به مصرف بالای سوخت دارد. اوضاع برای مصرف آب شیرین هم همین گونه است. آنها برای استخراج آب شیرین نیز نیاز به مصرف انرژی دارند. گلادا لاهن، نویسنده و یکی از اعضای اتاق فکر چتم هاس در لندن می گوید: عربستان سعودی به طرز قابل توجهی برای هریک از صنایع خود مستقیم و غیرمستقیم به انرژی ارزان محتاج است. به اعتقاد وی اگر عربستان سعودی دست به تغییراتی در الگوی مصرف خود نزند، در دهه های آینده خود به یکی از بزرگ ترین واردکنندگان نفت تبدیل خواهد شد.

عربستان سعودی به تازگی با طرح کاهش تولید نفت برای افزایش قیمت این محصول در بازارهای جهانی موافقت کرده است. طرح شاهزاده محمد برای نجات اقتصادی این کشور فروش سهام اندکی از جواهر سلطنتی عربستان سعودی یعنی آرامکو است. شاهزاده محمد قصد دارد تا راه را برای سرمایه گذاری در این شرکت فراهم کند. کسری بودجه ریاض در سال گذشته نزدیک به ۱۰۰ میلیارد دلار بود. ذخایر خارجی این کشور از سال ۲۰۱۴ که قیمت نفت پیاپی افت می کرد، یک چهارم کاهش یافت. عربستان همچنین استقراض از بانک های خارجی را افزایش داد و سعی می کند تا از بازارهای اوراق قرضه جهانی بیشتر قرض کند. صندوق های تامینی، بانک مرکزی عربستان را مجبور کرده اند تا درخصوص پول خود یعنی ریال از نو ارزیابی داشته باشد. زاک شرایبر، رئیس موسسه «Point state» که پایین آمدن قیمت نفت را پیش بینی کرده بود می گوید که عربستان سعودی تنها 2 سال زمان تا سقوط دیوار ساختگی خود فاصله دارد زیرا این کشور ارزش پول خود را دستکاری کرده و به طور مصنوعی ارزش آن را بیش از حد بالا نگه داشته است.

عربستان سعودی در حال حاضر با مشکلات عدیده ای دست و پنجه نرم می کند. این کشور بسیاری از پروژه های زیرساختی اش را نیمه کاره رها کرده و دستور به اخراج کارگران داده است. در سال جاری، کارگران خارجی در اعتراض به عدم دریافت حقوق خود اتوبوس ها را به آتش کشیدند. همچنین مردم این کشور در اعتراض به بالا رفتن قیمت آب و برق در شبکه های اجتماعی دست به اعتراضات گسترده زدند و زمانی که وزیر آب و برق گفت بهتر است مردم به جای هیاهو با قیمت های جدید کنار بیایند حکومت عربستان برای آرام کردن مردم دستور به اخراج وزیر از پست خود داد. عادل حمیزه، معاون کرسی کشورهای حاشیه خلیج فارس در دانشگاه آکسفورد می گوید: اگر شما یکی از شهروندان سعودی باشید انتظارات زیادی از حکومت خود خواهید داشت، زیرا شما با ولخرجی های سردمداران این کشور خو گرفته اید. این استاد دانشگاه پیش بینی می کند که حکومت عربستان در این شرایط با مشکلات بیشتری دست و پنجه نرم خواهد کرد.

به این موارد اضافه کنید افزایش جمعیت عربستان را که از سال ۱۹۹۰ به این سو دو برابر شده است. بیش از نیمی از مردم این کشور زیر ۲۵ سال سن دارند. بخش خصوصی هم نتوانسته به خوبی به کمک حکومت بیاید و اشتغال ایجاد کند. تخمین زده می شود هر سال ۳۰۰ هزار جوان باید وارد بازار کار شوند. این مورد درخصوص زنان هم صادق است. باوجود اینکه عربستان سعودی همچون یک خودرو لوکس مانند فراری در اذهان عمومی دیده می شود که از ثبات خوبی برخوردار است و توانسته با ثبات در جاده جهانی رانندگی کند، اما به نظر می رسد این اوضاع چندان با واقعیت همخوان نباشد و عربستان سعودی با مشکلات مالی فراوانی روبه رو است. در این میان کویت و قطر با توجه به جمعیت و مقدار درآمدی که دارند اوضاع بسیار بهتری از برادر بزرگ ترشان دارند.

فقر در این کشور در حال گسترش است و طبقه متوسط نیز به شدت از عملکرد دولت خشمگین است. راشد الراشد یکی از شهروندان سعودی می گوید: قیمت ها مدام در حال افزایش است. او می گوید: قیمت برق پس از ماه رمضان به شدت افزایش یافت و ما به راستی از پرداخت آن عاجز بودیم. او می افزاید: برق ما مدتی است که قطع شده است. فکر کنم این شتر است که می تواند بدون برق دوام بیاورد. در خیابان های ریاض می توانید بیلبوردهایی را ببینید که ملک سلمان به همراه شاهزاده دردانه اش محمد به دوردست ها یا به افق خیره شده اند. این افق همان چشم انداز ۲۰۳۰ این کشور است که قرار است تا آن سال ثبات و رشد اقتصادی را در این کشور افزایش دهد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir