تحکیم روابط اقتصادی آمریکا و چین ادامه دارد

علیرغم همه مشکلاتی که تا کنون در اقتصاد آمریکا بروز کرده این کشور دارای بزرگترین اقتصاد جهان می باشد. اقتصاد دوم جهان چین است که تازگی ها به این مقام دست یافته و گوی سبقت را از دیگر رقبای خود ربود. رابطه بین دو اقتصاد بزرگ جهان رابطه ای بس پیچیده محسوب می شود. این دو اقتصاد به نحوی با یکدیگر گره خورده اند که جدا کردن آنها از هم مشکل به نظر می رسد. جالب توجه اینکه آمریکا مدعی است که پدر آزادی  و مردم سالاری است در حالی که چین نه تنها چنین ادعایی ندارد بلکه هنوز از منظر سیاسی مدعی است که حامی و پناه پرولتاریا و قشر کارگر است. یکی پدر سرمایه داری جهانی است و دیگری پدر نظام تک حزبی از نوع کمونیستی! با این همه منافع مشترک این دو کشور آنها را به هم گره زده تا رفتار سیاسی آنها در سطح جهانی و در رابطه با هم به شدت تحت تأثیر رفتار متقابل قابل تعریف باشد.

تا با حال آمریکا با سرمایه گذاری در چین و اجازه صدور توانایی های تولیدی و خدماتی در خاک چین امکان رشد اقتصادی این کشور را فراهم نموده است. معجزه اقتصادی چین بدون تردید تا حد زیادی مدیون حمایت ها و سرمایه گذاری هایی است که از سوی  ایالات متحده امریکا در این کشور انجام شده است. در عین حال سرمایه گذاری های آمریکا منجر به آن شده که کشورهای اروپای غربی از جمله آلمان و فرانسه هم از نیروی کار و دیگر توانایی های بالای چینی ها بهره گرفته و با سرمایه گذاری در آن کشور به رشد اقتصادی چین و البته رشد اقتصادی خود نیز کمک کنند. حجم بالای تولید چین به همراه قیمت تمام شده پایین و اتخاذ سیاست های مختلف تولیدی ، ارزی، صنعتی و غیره به این کشور این امکان را داده تا بالاترین ذخایر ارزی جهان را به خود تخصیص دهد. بخش عمد این ارز به صورت دلار آمریکا است. کاهش ارزش دلار آمریکا طی چند سال گذشته منجر به آن شده که چینی ها به صور مختلف به دنبال رد کردن دلارهای کم ارزش خود در مقابل دارایی هایی مانند فلزات گرانبها و یا دیگر دارایی های ملموس باشند. اغلب اوقات هم این کار را با اختفای کامل و رعایت اصل عدم افشای معاملات خود انجام داده و می دهند تا از رشد بی رویه و سود جویانه فروشندگان در قیمت عرضه محصولات جلوگیری نمایند. با این همه طی چند سال گذشته برخی جهش های قیمت کالاهای جهانی ناشی از افشای ورود چین به بازار خرید بوده که شاهدی بر این مدعا است که این کشور می بایست فعالیت های اقتصادی خود را در این زمینه را با رعایت اختفا انجام دهد.

با این همه، طی چند سال گذشته و به دلیل استمرار صادرات چین به ایالات متحده و سایرکشورهای جهان که از دلار امریکا به عنوان ارز مبنای معاملات خود استفاده می نمایند. حجم بالایی از دلارهای امریکایی در صندوق چینی ها جمع شد. حتی خرید بخشی از اوراق بهادار ایالات متحده آمریکا و دیگر ابزارهای مالی هم بدلیل نیاز به مدیریت ریسک چینی ها محدود شد.  امروز با روندی جدید در رابطه اقتصادی این دو کشور روبرو هستیم و آن فروش دارایی های فیزیکی و تولیدی آمریکا به چین در خاک آمریکا است. بنابر اعلام روزنامه تامیز مالی در شماره 23 اوت سال جاری:"خرید کسب و کارهای امریکایی توسط چین امسال به سطح بی سابقه ای رسیده است... تقریبا 8 میلیارد دلار معامله از ابتدای سال جاری تا کنون اعلام شده اندکه بزرگترین آنها خرید مجموعه سینماهای ای ام سی توسط دالیان واندا به مبلغ 6/2 میلیارد دلار و سرمایه گذاری های سینوپک در دوون انرژی به مبلغ 4/2 میلیارد دلار هستند".

با استمرار وضعیت صادرات چین به آمریکا که در این میان هم تنها می توان تشدید آن را پیش بینی کرد، می توان انتظار داشت که سرمایه گذاریهای چین در ایالات متحده بیشتر و بیشتر شوند. چند سال پیش یکی از مفسران اقتصادی آمریکا گفت که چینی ها جنس بنجل به ما دادند و ما هم پول بنجل پسشان دادیم. اما اکنون به نظر میرسد که چینی ها با همان پول های بنجلی که از آمریکایی ها گرفته اندبه دنبال خرید مال و اموال و دارایی های واقعی در آمریکا خواهند بود. روشن است که بدلیل نظام سیاسی و نوع رابطه سیاسی که بین دو دولت آمریکا و چین وجود دارد، دولت آمریکا نظارت دقیقی بر حجم و نحوه ورود سرمایه از چین به درون خاک خود را اعمال خواهد کرد . برای مثال یکی از نگرانی های دستگاه نظارتی امریکا امکان دستیابی چینی ها به فناوری خاص و قابل کاربرد در سامانه های نظامی و دفاعی و حتی تهاجمی خواهد بود. اما باید دانست که چینی ها هم مردمانی سخت کوش و صبورند که از هوش بالایی نیز بهره می گیرند. خرید یکی از بزرگترین مجموعه های پخش سینمایی امریکا به چینی ها این امکان را می دهد تا حداقل حدودی بر سیاست های هالیوود در نحوه نمایش مردم و دولت چین اعمال نفوذ نماید. همین امر موجب خواهد شد تا زمینه های توسعه بیشتر سرمایه گذاری های چینی در آمریکا بیشتر فراهم شود. سرمایه گذاری های سوختی هم بدون تردید به چین که نیازمند به ورود سوخت بیشتر از خارج از مرزهای خود می باشد امکان آن را می دهد تا به دانش تولید سوخت پیشرفته دسترسی بیشتری داشته باشد. البته باید باز هم توجه کرد که اینها صرفا گام های اولیه هستند اما همین کام های اولیه بیانگر و نشان دهنده آن اند که هم آمریکا و هم چینی ها آگاهانه و با چشم های باز از شعارهای سیاسی عدول کرده و به واقعیت های راهبردی دو قدرت عمده اقتصادی جهان می پردازند.

• امیر حسین توکلی