شرکت های اروپایی دنبال بازار ایران هستند

اقتصاد ایرانی: «رفیق دوران سخت» در همه زمینه ها احترام خود را دارد و ارزش دیگری برای این «رفیق» قائل می شوند. در زمان تحریم ها نیز اکثر کشورها ایران را تنها گذاشتند به جز چند کشور انگشت شمار. از اروپا می توان بدون اغراق گفت که تنها کشوری که با ایران روابط خود را در سطح کمتر نگه داشت، اسپانیا بود. شرکت های بزرگ این کشور شاید در زمان تحریم ها از ایران خارج شده باشند ولی شرکت ها و بانک های کوچک اسپانیایی در ایران ماندند و روابط خود را را تجار های ایرانی نگه داشتند. هم اکنون که یک سال از برداشته شدن تحریم ها گذشته، این کشور برای افزایش روابطش با ایران قدم برداشته است و در تلاش است که مجدد این روابط عمیق تر شود.

به گزارش خبرآنلاین، در همین رابطه محمد محمدی راد، عضو هیات مدیره شورای بازرگانی ایران - اسپانیا با حضور در کافه خبر، وضعیت کنونی روابط اقتصادی ایران با اورپا و در نگاهی خرد تر فضای اقتصادی ایران با اسپانیا را بررسی کرد:

* با برداشته شدن تحریم ها، چه موانعی برای روابط تجاری ایران با اروپا برداشته شد؟ به نظر شما دوران پسابرجام چه تاثیری بر روابط اقتصادی ایران با کشورهای اروپایی گذاشت؟

تغییرات خیلی زیاد صورت گرفته است. درها باز شده و در حال حاضر واقعا در روزنامه های اسپانیا، ایران یک برند شده است. روزنامه ها در رابطه با ایران صحبت می کنند و همه شرکت های متوسط دنبال بازاری در ایران برای کالاهای خودشان هستند. خود اتاق بازرگانی اسپانیا خیلی شرکت ها را برای اینکه به ایران بیاورد ترقیب می کند.

تصویر ایران چه از لحاظ اقتصادی و چه از لحاظ فرهنگی در اروپا مخصوصا در اسپانیا از زمان دولت جدید عوض شده است. حتی خود رسانه ها نیز به این موضوع کمک کردند. اطلاعاتی که در رسانه ها در گذشته پخش می شد غلط بود. به طور مثال ده سال پیش که یک سری افراد از اسپانیا به ایران آمده بودند در راه می گفتند که ما فکر نمی کردیم ایران بزرگراه داشته باشد. چنین ذهنیتی داشتند.

اما یک سری مسائل هنوز موجود است که برای سرمایه گذار ها به آن معنا که بخواهند بتوانند جلو بیایند مشکل ایجاد کرده است. سرمایه گذاران به خصوص در ایران در زمینه نفت و گاز و پتروشیمی، ضمانت بانک مرکزی را می خواهند که در ایران بانک مرکزی ضمانت نمی دهد.

* شرکت های بزرگ اسپانیایی نیز مجدد به ایران بازگشتند؟

بستگی دارد نگاه مان چگونه باشد. شرکت های بزرگ ممکن است تعداد زیادی به ایران نیامده باشند. رپسول مجددا آمده و با شرکت نفت قرارداد دارد. این شرکت در گذشته نماینده در ایران داشته است.

در کل اتفاق های خوبی در توسعه روابط با کشورهای خارجی افتاده است ولی هنوز بانک ها ترمز روابط تجاری هستند. دو بانک در اسپانیا وجود دارد که بانک های اسپانیایی-عربی هستند، بانک های کوچکی هستند ولی به خاطر اینکه سرمایه گذاری اصلی آنها به اعراب متصل هستند شجاعتش را دارند که با ایران همکاری کنند. یکی عرس بانک است که برای الجزیره یا لیبی است و دیگری BMCE است که بانک مراکشی اسپانیایی است. این بانک ها در ایران نیز دفتر زدند و ال سی بعضی از کارهای تجاری با اسپانیا را انجام می دهند.

*به زعم برخی تحلیل گران اسپانیا اقتصاد ورشکسته ای دارد. درست است که ایران توجه بیشتری به این کشور کند یا تلاش برای این باشد که توسعه روابط با کشورهای آلمان و فرانسه در دستور کاری قرار گیرد؟

اسپانیا یک شرکت ورشکسته نیست. اسپانیا زمان بحران اقتصادی اروپا خیلی افت کرد اما تابستان ۲۰۱۵ اسپانیا رشد اقتصادی را شروع کرد. یکی از بزرگترین شاخص تولید ناخالص ملی در اروپا را در سال گذشته داشته است. میزان تراکنش های مالی این کشور با ایران نیز بالا است به طوری که حتی زمان تحریم نیز یکی از بهترین ها در اروپا بوده است.

شاید یکی از علت هایی که تراکنش مالی این کشور با ایران بالا است، این است که آلمان و فرانسه در زمان تحریم ها عقب نشینی کرده بودند و راه برای اسپانیا باز شده بود. در سال های تحریم ها اسپانیا جای پای خود را سفت تر کرد و در بخش های مختلفی وارد بازارهای ایران شد.

* لطفا مثال بزنید؟
در زمینه نفت و گاز و پتروشیمی مانند ولو و کمپرسور و انرژی های نو سولار سیستم و توربین های باد وارد ایران شدند. حتی پای شرکت های مشاور اسپانیا نیز به ایران باز شده است.

رایزن بازرگانی اسپانیا یک خانمی بود که خیلی تلاش کرد و شرایط فرق کرد. اما چون اسپانیایی ها کمی محافظه کار هستند و در فشارهای تحریم خیلی از شرکت ها نیامده اند. در حال حاضر پس از برداشته شدن تحریم ها تعداد زیادی به ایران آمده اند. هر ماه هییت تجاری از اسپانیا داریم که به ایران می آید.

* به نظر شما مهمترین مشکلی که این هییت ها با آن رو به رو می شوند چیست؟

مهم ترین مسئله بانک ها است. چه اتاق بازرگانی و چه وزارت اقتصاد این کشور تمایل دارد که با ایران همکاری کند ولی بانک ها، بانک های خصوصی هستند. سیاست های بانک های خصوصی را بانک اسپانیا تعیین نمی کنند و خودشان تعیین می کنند. چون مشتری هایی آمریکایی زیادی دارند و اگر در این تهدید باشند که آمریکایی پولشان را از بانک بیرون بیاورند و با آن ها کار نکنند، ترجیح می دهند که وارد این ریسک نشوند.

* ما نمی توانیم در زمینه گردشگری و توریست با اسپانیا همکاری کنیم؟

من نماینده میراث فرهنگی در اسپانیا هستم. در بحث توریست خیلی جای کار داریم. همانطور که می دانید اسپانیا کشور سوم بعد از امریکا و فرانسه از لحاظ جذب گردشگر است. سال گذشته حدود ۶۹ میلیون توریست داشته است. اگر سرانه هر توریستی را هزار یورو حساب کنید که در آن کشور هزینه کرده باشند، فقط ۶۹ هزار میلیارد یورو پول وارد کشور کردند. مقر سازمان جهانی توریست در مادرید است و از لحاظ توریست اسپانیا خیلی رشد داشته است. می توانیم از آن ها استفاده کنیم و تبادل علمی و تکنولوژی می توانیم داشته باشیم.

در حال حاضر گردشگری خود یک علم است. دومین صنعت پولساز دنیا بعد از نفت و از لحاظ جذب نیروی انسانی صنعت اول دنیا است.

اگر بخواهیم در کشور جذب گردشگر داشته باشیم باید روی آن کار کنیم. صنعت گردگشری در ایران یک صنعت جوان و تازه است. خیلی جای کار دارد. صادقانه باید گفت که قواعد صنعت گردشگری را بلد نیستیم. در کشور نیاز به دانشگاه گردشگری داریم.

وقتی مسئولی می آید تا زمانی که بخواهد قواعد گردشگری را یاد بگیرد، عوض می شود.

* چه مشکلاتی در زمینه گردشگری در کشور وجود دارد که برای اقتصاد ما آزار دهنده است؟

ما زیرساخت های گردشگری در کشور نداریم. غیر اینکه در علم عقب هستیم، در شهرهای گردشگری مشکل هتل داریم .در سال گذشته از چندین گروه در اسپانیا در خواست آمدن به ایران داشتیم ولی نتوانستیم برای شان هتل بگیریم. البته خوشبختانه توریست اروپایی با ذهنیت بدی که از ایران داشته با حداقل ها راضی است و هر سرویسی که به او بدهیم برایش جذاب خواهد بود. اما در خصوص هتل ها، همچنان ساختمان هایشان قدیمی است و هتل پنج ستاره ما اندازه هتل سه ستاره کشورهای دیگر است. چون در میان هتل ها رقابتی وجود ندارد نیازی برای توسعه آن نمی بینند.

مشکلی که وجود دارد این است که علاوه بر اینکه هتل نداریم برنامه ای نیز برای هتل سازی نداریم. به طور مثال می خواهیم که تا سال 2025، 500 تا هتل اضافه کنیم ولی هنوز مکان این هتل ها و برنامه این هتل ها مشخص نیست. شاید در شهرهایی مانند اصفهان یا تهران مشکل زمین نیز داریم.

در بخش های دیگر نیز با مشکل مواجه هستیم. به طور مثال اگر در فرودگاه امام سه هواپیما هم زمان بنشیند، نمی توانیم مسافران را پوشش دهیم و خدمات ارائه کنیم. به همین دلیل محدودیت های فرهنگی اولین مشکل ما نیست بلکه در کشور مشکلات سخت افزاری داریم.
مهمان نوازی در خون ایرانی ها است و اگر بتوانیم آن را با علم گردشگری یکی کنیم، می توانیم در این بخش موفق باشیم.

* فوتبال اسپانیا در دنیا بسیار معروف است. آیا نمی توانیم در این حوزه همکاری کنیم و توریست ها را به ایران جذب کنیم؟

تیم های اسپانیایی ساختارهای خاص خود را دارند. خود فوتبال موضوعات خاص و پیچیده خود را دارد. با هر کسی اینجا صحبت کردیم می گفتند که کاری با بنیان و موسسه رئال مادرید ندارند و می خواهند فقط مدرسه رئال را در ایران بسازند ولی با الگوهای خودشان و مدیریت خودشان.

رئال تیم کوچکی نیست و پولدارترین باشگاه فوتبال جهان است. خودش برنامه ریزی خاص خود را دارد. رئال مادرید حاضر نبود در ایران سرمایه گذاری کند ولی حاضر بود که کمپ فوتبالش را با سرمایه گذاری داخلی در ایران شروع کند. قرار بود بعد از آن کلینیک رئال را تاسیس کند که مربیان برای آموزش به مادرید بروند و مرحله سوم می توانستند مدرسه رئال را تاسیس کنند اما خواسته ایران تنها تاسیس مدرسه رئال مادرید بود ولی آن ها این عقیده را داشتند که زمینه ها آماده شود و بعد مدرسه تاسیس شود.

* از نظر شما آینده این دو کشور را چگونه ارزیابی می کنید؟

رفت و آمد ها بین این دو کشور زیاد است ولی سرعت توسعه اقتصادی میان ایران و اسپانیا کند است. به این دلیل است که گره کور زیاد داریم که اصلی ترین آنها بی تردید بانک ها است .

از نظر ویزا خودمان مشکل ایجاد می کنیم. به طور مثال تجار ما برای ویزای تجاری اقدام می کنند ولی هیچ سندی برای تجارت در اسپانیا ندارند به همین دلیل سفارت نیز در این بخش ویزا را با احتیاط می دهد.

اما در کل اصلی ترین مشکل کشور روابط بانک ها است. اگر این موضوع حل شود خیلی فرق می کند. به هر حال هیچ تاجری در هیچ صنعتی نمی تواند پولش را در چمدان بگذارد و تجارت کند.