پوپولیست‌ها به داووس دعوت نشدند
اقتصاد ایرانی: «ملی گرایی خام، نشست داووس را فلج کرده است.» این توصیف نشریه دیلی تلگراف از وضعیت چهل وهفتمین اجلاس مجمع جهانی اقتصاد است. این نشست ۴ روزه، سه شنبه در سایه پیروزی غیرمنتظره دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده، رشد گرایش های پوپولیستی در اقصا نقاط جهان به ویژه اروپا و تشدید نابرابری های اقتصادی آغاز به کار کرد.
نشریه نیویورک تایمز نوشته، مهم ترین محورهای این نشست، جهانی سازی، تجارت آزاد، تغییرات آب و هوایی، مهاجرت و پیشرفت اقتصادی خواهد بود. بیش از ۳۰۰ نفر از مقامات بلندپایه جهان در سوییس گردهم آمده اند و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران نیز در این اجلاس حضور خواهد داشت.
به گزارش تعادل، نشست داووس با سخنرانی شی جین پینگ، رییس جمهوری چین به طور رسمی آغاز شد. شی جین پینگ در شرایطی سخنرانی آغازین این اجلاس را انجام داد که از زمان به قدرت رسیدن در ۲۰۱۲ میلادی تاکنون، برای نخستین بار است که در این نشست حضور دارد. ناظران معتقدند که سیاست های حمایتگرایانه دونالد ترامپ، چین را ترغیب کرده تا برای کسب سهم بیشتری از بازارهای جهانی درصدد استفاده از فرصت داووس باشد. گفته شده، سهم چین از رشد اقتصاد جهانی در سال ۲۰۱۶ حدود ۳۹ درصد بوده که نسبت به ۲۰۱۵ میلادی ۱۴.۲ درصد افزایش داشته است.
روزنامه گاردین هم در گزارشی با اشاره به عدم حضور دونالد ترامپ در اجلاس داووس نوشته: رهبران و مقام های بلندپایه اغلب کشورهای جهان به همراه خیل عظیمی از تجار، نخبگان اقتصادی و روزنامه نگاران در جایی میان کوه های آلپ گردهم آمدند تا درباره مهم ترین چالش های اقتصادی امروز با یکدیگر صحبت کنند، اما نکته جالب اینجاست که بزرگ ترین چالش این روزهای اقتصاد جهان خود در این اجلاس حضور ندارد؛ دونالد ترامپ. نظرسنجی ها نشان می دهد که تقریبا تمام شرکت های بزرگ نگران سیاست های حمایت گرایانه دولت ترامپ هستند. کاملا قابل پیش بینی است که این نگرانی ها در خود ایالات متحده و کشورهایی مانند مکزیک جدی تر است. اما این همه داستان نیست. نگرانی ها درباره ترامپ فقط به این مساله محدود نمی شود. شیوه یی که این تاجر میلیاردر در انتخابات ریاست جمهوری به پیروزی رسید، نارضایتی ها از نابرابری و توزیع ناعادلانه ثروت را تشدید کرد. حالا در داووس صحبت از این است که «ما باید مطمئن شویم جهانی سازی برای همه کار می کند.»
این چیز جدیدی نیست. کلاوس شوآب، مردی که مجمع جهانی اقتصاد را در اوایل دهه ۱۹۷۰ بنیان گذاشت، هشدار داده که جهانی شدن از سال ۱۹۹۶ وارد مرحله یی بحرانی شده است. شوآب گفته است: «مقاومت منفی در برابر اثرات منفی جهانی شدن به ویژه در دموکراسی های صنعتی، تهدید بسیار مخربی علیه فعالیت های اقتصادی و ثبات اجتماعی در بسیاری از کشورهاست.»
نیویورک تایمز نیز در گزارشی با اشاره به دعوت نشدن دونالد ترامپ به اجلاس داووس نوشته: رییس جمهور منتخب امریکا هیچگاه به اینجا (داووس) دعوت نشده است؛ نایجل فاراژ، سیاستمدار پوپولیست حامی برگزیت هم همین طور.
رهبران سیاسی و اقتصادی جهان در شرایطی گردهم آمده اند که پرسش های جدی درباره ارتباط نخبگان موسوم به «طبقه داووس» با سیاست و اقتصاد ایجاد شده است. طبقه یا گروه داووس، طبقه یی است که اصطلاحا «توانگرسالاران» خوانده می شوند؛ یعنی کسانی که بر پایه داشتن ثروت به قدرت رسیده اند. کسانی که خواسته یا ناخواسته قادر به پیش بینی جنبش های ضدتشکیلاتی در سراسر جهان نبودند. جنبش هایی که نتیجه اش ظهور سیاستمدارانی چون ترامپ در امریکا، فاراژ در بریتانیا و مارین لوپن در فرانسه است. جان مائولدین، نویسنده و محقق اقتصادی، اخیرا نوشته است: «پیروزی ترامپ در انتخابات نشانه روشنی است مبنی بر اینکه اکثریت مردم نه تنها هیچ علاقه یی به یک دولت جهانی ندارند، بلکه می خواهند به همان دموکراسی کلاسیک و محلی خود بازگردند.»
در ادامه این گزارش آمده است: «به ندرت پیش آمده که صدای مخالفانی چون دونالد ترامپ و نایجل فاراژ در نشست های داووس شنیده شده باشد؛ که البته این شرایط احتمالا در آینده یی نه چندان دور تغییر خواهد کرد. مساله این است که طبقه متوسط در ایالات متحده و بریتانیا ـ و شاید فرانسه اگر که مارین لوپن، پوپولیست در انتخابات ریاست جمهوری این کشور پیروز شود ـ به طور مشخصی احساس می کنند که هیچ نفعی از جهان بدون مرزی که شرکت های چندملیتی به دنبال آن هستند، نمی برند.»
دونالد ترامپ در جریان رقابت های انتخاباتی گفته بود که در نشست داووس شرکت نمی کند. چندی پیش نیز یکی از اعضای برجسته تیم انتقالی ترامپ گفته است که رییس جمهور منتخب ایالات متحده معتقد است حضور در این نشست سالانه که با حضور افراد قدرتمند و صاحب نفوذ برگزار می شود، به معنای خیانت به جنبش مردمی حامی وی خواهد بود. این عضو تیم انتقالی ترامپ گفته بود، نشست داووس که با حضور میلیونرها، میلیاردرها، رهبران سیاسی و افراد مشهور جهان برگزار می شود، نماینده همان ساختار قدرتی است که خشم مردمی را برانگیخت و موجب پیروزی ترامپ در انتخابات شد.
مجمع جهانی اقتصاد برای نخستین بار ژانویه ۱۹۷۱ و در شهر داووس، توسط کلاوس شوآب به عنوان جایی برای جمع شدن رهبران اقتصادی و سرمایه داران اروپایی راه اندازی شد. شوآب که در آن زمان در دانشگاه ژنو تدریس می کرد، داووس را برای جمع شدن اقتصاددانان، سیاستمداران، صاحبان سرمایه، نظریه پردازان و هنرمندان انتخاب کرد. ایده اصلی اجلاس این بود که این افراد در یک جا جمع شوند تا درباره مسائل روز اروپا تبادل نظر کنند.
