۲۰۱۷ سال افزایش قیمت کالاها در جهان

اقتصاد ایرانی: بانک جهانی به تازگی گزارشی ازپیش بینی قیمت کالاها در سال ۲۰۱۷ با عنوان «چشم انداز بازار کالاها» منتشر کرده است. بر اساس این گزارش، قیمت نفت برای سال جاری، ۵۵ دلار به ازای هر بشکه پیش بینی می شود. همچنین قیمت فلزات نیز ۱۱ درصد افزایش خواهد یافت که علت این افزایش، کاهش بیشتر عرضه و افزایش تقاضا از طرف چین و اقتصادهای پیشرفته است.

به گزارش ایران، بر اساس گزارش چشم انداز بازار کالاها، قیمت کالاهای کشاورزی نیز امسال تقریباً ثابت خواهد ماند و کمتر از یک درصد در سال ۲۰۱۷، افزایش خواهد یافت. نمودار بانک جهانی نشان می دهد قیمت سه گروه کالایی کشاورزی، فلزات و انرژی از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۶ روندی نزولی داشته اما در سال ۲۰۱۷، با افزایش قیمت روبه رو خواهد بود. البته بر خلاف این روند، قیمت فلزات گران بها به خاطر افزایش نرخ بهره و کاهش سرمایه گذاری در پناهگاه های امن، ۷ درصد کاهش خواهد یافت.

در سال ۲۰۱۷، قیمت نفت چه وضعیتی خواهد داشت؟

بانک جهانی فرض کرده است اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و دیگر تولیدکنندگان نفت از توافق کاهش تولید خود تبعیت می کنند.
اوپک در نشست رسمی سی ام نوامبر ۲۰۱۶ (دهم آذرماه) در وین برای نخستین بار از سال ۲۰۰۸ میلادی با کاهش تولید موافقت کرد تا با کم کردن از مازاد عرضه نفت در بازارها به بالا رفتن سطح قیمت ها کمک کند. همچنین موفق شد در توافق دهم دسامبر (بیستم آذرماه)، تولیدکنندگان نفت غیراوپک شامل روسیه، قزاقستان، گینه، آذربایجان، سودان، مالزی، عمان، بولیوی، مکزیک، بحرین و برونئی را با خود همراه سازد. این تولیدکنندگان در مجموع با کاهش ۶۰۰ هزار بشکه در روز از تولید نفت خود موافقت کردند. این نخستین توافق اوپک و غیراوپک از سال ۲۰۰۱ میلادی است.
بـــــــافس، اقتصـــــاددان ارشد بانک جهانی و نویسنده اصلی گزارش«چشم انداز بازار کالاها» می گوید: «در سال گذشته قیمت اکثر کالاها به کمترین سطح رسید و اکنون در مسیر افزایش در سال ۲۰۱۷ قرار دارد. البته تغییر در سایت ها ممکن است این روند را عوض کند.»
مهدی تقوی، اقتصاددان، درباره این پیش بینی ها و تأثیر آن روی بازار داخلی ما می گوید:«برای تحلیل بخش های مختلف این گزارش، باید به وضعیت مان در خصوص توانایی تولید، یا واردات و صادرات نگاه کنیم. تنها کالایی که افزایش قیمت آن باعث خوشحالی ما می شود و خدا کند که قیمتش بالا برود، نفت است.»
این کارشناس اقتصادی ادامه می دهد:«اما در مورد کالاهایی مثل کشاورزی و فلزات که ما واردات انجام می دهیم، بالا رفتن قیمت آنها به ضررمان است.  در کل، تغییرات قیمت گروه های کالایی مختلف، حتماً روی ایران هم تأثیراتی دارد. اما با مدیریت صحیح داخلی، اثرات منفی و مثبت آن قابل هضم است».

اقتصادهای نوظهور و در حال توسعه چه وضعیتی خواهند داشت؟

بانک جهانی در پایگاه خبری خود درباره کشورهای در حال توسعه و اقتصادهای نوظهور صادرکننده نیز می نویسد:«این اقتصادها به خاطر رشد اندک سرمایه گذاری، ضربه خورده اند. رشد آنها از ۷.۱ درصد در سال ۲۰۱۰، به ۱.۶ درصد در سال ۲۰۱۵ رسیده است.»
آیهان کاس، مدیر گروه چشم انداز توسعه بانک جهانی، در این باره می گوید:«ضعف سرمایه گذاری هم در بخش خصوصی و هم در بخش دولتی، مانع برخی فعالیت ها در اقتصادهای نوظهور و درحال توسعه صادرکننده کالاها می شود. این اقتصادها برای خنثی کردن کندی رشد سرمایه گذاری از فضای سیاستگذاری محدودی برخوردارند، بنابراین باید اقداماتی را درپیش گیرند که فضای کسب وکار را تقویت و متنوع سازی اقتصادی را تشویق کند. همچنین چشم انداز رشد را در بلندمدت بهبود دهد.»
بر اساس گزارش بانک جهانی، از زمان بحران مالی جهانی در سال های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ بی ثباتی های سیاسی در اقتصادهای نوظهور و درحال توسعه صادرکننده کالاها افزایش یافته است. این مسأله محصول فرعی تنش های ژئوپلیتیکی در اروپــــــای شـــــرقی، چالش های امنیتی و درگیری ها در خاورمیانه و تنش های سیاسی داخلی در اکثر اقتصادهای نوظهور و درحال توسعه صادرکننده کالاها است.
مهدی تقوی، اقتصاددان، معتقد است این کاهش رشد، به دلیل ویژگی های ذاتی اقتصاد است. او توضیح می دهد:«اقتصاد مانند یک آدم است.پیری و جوانی دارد. بچه ۱۰ ساله، بسیار سریع رشد می کند. اما زمانی که بالغ می شود، رشد آن پایین می آید. وقتی به ۴۰ سال رسید، دیگر نه قد می کشد و نه تغییرات زیادی می کند. این چیزهایی که برای ما آدم ها وجود دارد، درباره اقتصادها هم صدق می کند.» او ادامه می دهد: «بعضی ها تعجب می کنند از اینکه چین رشد ۱۵ درصدی دارد و مقایسه می کنند با امریکا که مثلاً سه، چهار درصد رشد دارد. این صحیح نیست. دلیل این است که اقتصاد ایالت متحده بالغ است اما چینی ها تازه شروع به رشد کرده اند.»

نگاه بانک جهانی به ایران در گزارش ۲۰۱۷

آیا پیش بینی بانک جهانی در مورد اقتصادهای در حال توسعه، شامل حال ایران هم می شود؟ مهدی تقوی، در این باره نیز توضیح می دهد: «از آنجایی که ما در دوره تحریم به سر می بردیم و تازه شروع به رشد کرده ایم، بحث ایران فرق دارد. البته، اینکه حالا به رشد رسیده ایم را هم می توان با همان نگاه قبلی، تحلیل کرد. ما در دوره احمدی نژاد رشد منفی داشتیم، حالا به همین خاطر با برنامه های صحیح به رشدهای بالای ۵ درصد رسیده ایم و می رسیم.
اما وقتی اقتصاد رشد ۱۵ درصدی داشته باشد، رساندن آن به ۱۷ درصد، کار سخت تری است.»در برخی از قسمت های گزارش چشم انداز بازار کالای ۲۰۱۷، نام ایران نیز به صورت پراکنده به چشم می خورد. ایران در بخش فلزات، در سال ۲۰۱۵، ۳۰ تن طلا ساخته که نسبت به سال ۲۰۱۴، با ۶ تن کاهش مواجه بوده است.
در حوزه سنگ آهن نیز، کشور در زمره تولید کنندگان محسوب می شود و در سال ۲۰۱۵، بیشتر از ۳۹ میلیون تن سنگ آهن تولید کرده است. همچنین در سال ۲۰۱۵، تولید جهانی فولاد خام، ۱۶۲۰ میلیون تن بوده و در همین سال، ایران ۴۶ هزار تن سرب تولید کرده است. در بخش کشاورزی نیز به نام ایران اشاره شده است. ایران در سال ۲۰۱۴، ۱۷۸۴ هزار تن کود نیتروژنی تولید کرده است. این میزان کمتر از ۱۹۷۵ هزار تن تولید شده در سال ۲۰۱۳ بوده است. در سال ۲۰۱۴ تولید این نوع کود در جهان ۱۰۸۹۶۶ هزار تن بوده است. بانک جهانی در گزارش خود اعلام کرده است میزان ذخایر ذرت ایران در سال زراعی ۲۰۱۷-۲۰۱۶ بالغ بر ۵.۳ میلیون تن خواهد بود. میزان ذخایر ذرت ایران در سال زراعی ۲۰۱۶ -۲۰۱۵، ۶.۱ میلیون تن بوده است.