مرزکشی اروپا در برابر امریکا

اقتصاد ایرانی: دونالد ترامپ از زمان کمپین های انتخاباتی مدام از حمایت از تولیدات داخلی، مالیات های سنگین بر واردات، جریمه علیه شرکت های امریکایی که تجارت خود را به خارج از کشور منتقل کرده اند، خروج از معاهده های تجاری تجارت آزاد از جمله نفتا و موارد مشابه صحبت کرده است. اظهارات رییس جمهور جدید امریکا و دیگر تصمیمات ناگهانی اش کافی بوده تا جهان و به ویژه اتحادیه اروپا را به آمادگی برای مواجهه با هر اقدام احتمالی کاخ سفید آماده کند. حتی جرکی کاتاینن، معاون کمیسیون اروپایی در همین زمینه اعلام کرده که موضع گیری های ترامپ در حمایت از تولیدات داخلی احتمالا قدرت های اقتصادی کشورهای آسیایی، خاورمیانه و امریکای لاتین را به اتحاد بازار آزاد با اتحادیه اروپا سوق خواهد داد.
به گزارش تعادل، اما مسائل تجاری تنها مشکل اتحادیه اروپا با رییس جمهور تازه وارد در کاخ سفید نیست. اگرچه کشورهای اروپایی خواهان درگیری با شریک دیرینه خود نیستند، اما به نظر می رسد دیدگاه های پوپولیستی ترامپ سبب شده که او به اتحادیه اروپا به شکل یک کلیت واحد نگاه نکند و سیاست های متفاوتی را در مورد هر یک از کشورهای عضو این اتحادیه به کار گیرد که همین مساله نیز اتحادیه اروپا را به واکنش متقابل و لغو عدم نیاز به اخذ روادید توسط شهروندان امریکایی وادار کرده است.

جبهه گیری علیه واشنگتن

اگرچه برخی کشورهای اروپایی همچون بریتانیا از پیش به رویکردهای ترامپ چراغ سبز نشان داده اند و نامزدهای راست افراطی در انتخابات کشورهایی همانند فرانسه و هلند هم با ترامپ هم عقیده به نظر می رسند، اما اتحادیه اروپا هنوز هم سعی دارد از ارزش های خود در برابر رییس جمهور جدید امریکا دفاع کند. در جدیدترین رویارویی دو شریک دیرینه، خودداری واشنگتن از واکنش واحد در مقابل همه کشورهای عضو اتحادیه اروپا و نپذیرفتن عدم نیاز به اخذ روادید از سوی شهروندان 5 کشور عضو اتحادیه اروپا یعنی بلغارستان، کرواسی، قبرس، لهستان و رومانی بلوک اروپایی را بر آن داشت تا اقدامات دولت جدید امریکا را تلافی کند. پارلمان اروپایی قطعنامه یی را به تصویب رساند که به مثابه آن، سفرهای بدون نیاز به روادید شهروندان امریکایی به کشورهای عضو اتحادیه اروپا خاتمه می یابد و این در حالی است که امریکایی ها در چند دهه گذشته به سفرهای آزادانه به اتحادیه اروپا عادت کرده بودند.
نمایندگان پارلمان اروپایی از ماه آوریل ۲۰۱۴ به مساله تفاوت قائل شدن در عدم نیاز به اخذ روادید از سوی استرالیا، برونئی، کانادا، ژاپن و امریکا معترض بودند. استرالیا، برونئی و ژاپن مرزهای خود را به روی همه شهروندان اتحادیه اروپا گشودند، اما کانادا و امریکا همچنان در مقابل این مساله مقاومت می کردند. کانادا هم وعده داده است نیاز به اخذ روادید را از ماه دسامبر برای شهروندان بلغارستان و رومانی لغو کند. اما امریکا همچنان بر بستن مرزهایش به روی برخی شهروندان اتحادیه اروپا اصرار می ورزد.
این در حالی است که اعمال چنین محدودیتی از سوی اتحادیه اروپا برای شهروندان امریکایی می تواند تاثیرات اقتصادی منفی بر صنعت گردشگری اروپا بگذارد و کمیسیون اروپایی در تماسی با دولت دونالد ترامپ تلاش دوجانبه برای حل این مشکل را خواستار شده است.

اتحادیه اروپا به دنبال استفاده از فرصت

در همین حال ، به نظر می رسد رویکردهای تجاری و اقتصادی ترامپ دست کم طبق وعده های او در کمپین های انتخاباتی به فرصتی برای اتحادیه اروپا تبدیل شده است. بلومبرگ در گزارشی در این باره به قلم جوناتان استرنز و نیکاس کریسولوراس نوشت، کاتاینن مقام ارشد در شاخه اجرایی اتحادیه اروپا گفت که مخالفت ترامپ با توافقنامه های تجاری چندجانبه و تهدید به اعمال مالیات های سنگین در مرزها برای اتحادیه ۲۸ کشوری اروپا انگیزه یی بود تا برای دستیابی به توافق های تجارت آزاد یا بسته های سرمایه گذاری با کشورهای دیگری همچون ژاپن، چین، هند، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، مکزیک، برزیل و آرژانتین تلاش کند. کاتاینن ۴۵ ساله در گفت وگوی تلویزیونی با بلومبرگ در بروکسل گفت: «زمانی که نشانه هایی حاکی از گرایش به افزایش حمایت ها از تولیدات داخلی را به ویژه از طرف امریکایی مشاهده می شود، به نظر می رسد که باقی جهان به مبارزه برمی خیزند و می گویند که این مسیر ما نیست و این چیزی نیست که ما خواهان آن هستیم و این درست همان چیزی است که ما (اتحادیه اروپا) از شنیدن آن خشنود می شویم.»
این اظهارت نشان از آن داشتند که رویکرد «امریکا در اولویت» ترامپ که با هدف کاهش کسری تجاری ۵۰۲ میلیارد دلاری امریکا دنبال می شود، برای اتحادیه اروپا به همان اندازه که یک تهدید انگاشته می شود، می تواند یک فرصت باشد. بلوک اروپایی که اکنون با چالش هایی همچون برنامه بریتانیا برای خروج از اتحادیه اروپا، ناکام ماندن مذاکرات با واشنگتن در مورد بسته تجارت آزاد، مداخله روسیه در شرق اروپا، ظهور پوپولیسم و هجوم پناهجویان به کشورهای عضو مواجه است، به دنبال انگیزه ها و تحرکات جدیدی می گردد.
کاتاینن، نخست وزیر پیشین فنلاند که اکنون مسوولیت رسیدگی به مشاغل و سابقه سرمایه گذاری و رشد را در کمیسیون اروپایی بر عهده دارد، تصریح کرد که «اولویت شماره یک» اتحادیه اروپا در مورد دولت ترامپ «از بین بردن همه تنش های موجود و تلاش برای ایجاد روابط تجاری تا حد ممکن بدون مشکل میان دو تا از بزرگ ترین شرکای اقتصادی در جهان» است. وی در عین حال از گمانه زنی در مورد مخاطرات مناقشات شدیدتر تجاری با واشنگتن خودداری کرد و گفت که دولت امریکا هنوز قوانین جدید زیادی تصویب نکرده است.
در همین حال کاتاینن دفاع تمام عیار از نظم اقتصادی لیبرال که اتحادیه اروپا هم حامی آن است، خواستار شد و بلوک امریکایی را یک «قدرت بزرگ تجاری» توصیف کرد که از زمان پیروزی غیرمنتظره ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری ماه نوامبر امریکا، آغوش خود را به روی شرکای اقتصادی در دیگر نقاط جهان گشوده است. وی در این باره گفت: «ما خوشحالیم که در چند ماه گذشته شاهد این مساله بودیم در مورد بسیاری از کشورهایی که پیش تر با آنها مذاکره کرده بودیم و مذاکرات به کندی پیش رفته بود، نشان دادند که می خواهند به روند گفت وگوها سرعت بخشند و به توافق های خوبی با اتحادیه اروپا دست یابند. اتحادیه اروپا هم برای جامه عمل پوشانیدن به این مساله و سرمایه گذاری بر این لحظات سیاسی، همه توان خود را به کار خواهد گرفت. حمایت از تجارت جهانی آزادتر در دی ان ای ماست.»
توافق تجاری برجسته

اتحادیه اروپا پس از امضای توافقنامه تجارت آزاد برجسته یی با کانادا، اکنون به دنبال پیشروی در زمینه چند هدف تجاری به گل نشسته از ارتقای پیمان دیرینه با مکزیک گرفته تا نهایی سازی ۴ سال گفت وگو در زمینه توافق با ژاپن است. دیگر ابتکار عمل ها مذاکرات کند یا متوقف شده در زمینه بسته های تجارت آزاد با هند، بلوک مرکوسور امریکای جنوبی و شورای همکاری خلیج فارس و پیمان سرمایه گذاری با چین را شامل می شوند.
کاتاینن همچنین بر چشم انداز بهبود روابط اتحادیه اروپا با چین تاکید کرد. روابط پکن و بلوک اروپایی بر سر مسائل تجاری از جمله حمل و نقل آهن و محدودیت ها و ممنوعیت های صادرات مواد خام، رو به وخامت گراییده بود. معاون کمیسیون اروپایی تصریح کرد: «نیت ما این است که مذاکرات توافق بر سر سرمایه گذاری را تسریع بخشیم. من فکر می کنم که روابط میان اتحادیه اروپا و چین عمیق تر خواهد شد.»