بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 16 فروردين 1396      11:57
در گفت و گو با اقتصاد ایرانی مطرح شد؛

برنامه ششم توسعه آغازی برای اهداف بلند اقتصادی

گفتگو از :
سیده فاطمه شعار

اقتصاد ایرانی: قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران توسط علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی به حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور کشورمان، ابلاغ شد. لایحه احکام مورد نیاز اجرای بـرنـامـه شـشـم تـوسـعـه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران که دی ماه ۱۳۹۴ تقدیم مجلس شده کمیسیون تلفیق برنامه ششم این لایحه را از مرداد ماه سال جاری مورد بررسی قرار داد. و گزارش کمیسیون تلفیق در مورد لایحه برنامه ششم توسعه جمهوری اسلامی از اواخر آذرماه ۹۵ در صحن علنی مجلس بررسی شد.

قانون برنامه ششم توسعه مشتمل بر ۱۲۴ ماده و ۱۲۸ تبصره است که در جلسه علنی روز شنبه ۱۴ اسفند ماه ۹۵ مجلس شورای اسلامی تصویب و در تاریخ ۲۱ اسفند ماه از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام با اصلاح بند (الف) ماده (۴)، بند (ب) ماده (۱۲)، ماده (۳۰)، جزء (۱) بند (الف) ماده (۶۷) و تأیید ماده (۱۶) موافق با مصلحت نظام تشخیص داده شد. برای بررسی بیشتر در خصوص برنامه ششم توسعه گفت و گویی ترتیب داده ایم با دکتر محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، که در ادامه آن را می خوانید؛

اقتصاد ایرانی: آقای دکتر لطفا بفرمایید باتوجه به تاخیر یکساله مجلس در تصویب برنامه ششم توسعه، چه ویژگی هایی را در برنامه ششم توسعه حائز اهمیت می دانید ؟

برنامه ششم توسعه خوشبختانه علی رغم همه فرازو نشیب هایی که درسال ۹۵ داشت به اتمام رسید و نهایتا مجلس آن را تصویب کرد و بعد از اظهار نظر شورای محترم نگهبان در قالب قانون ابلاغ شد، که از ابتدای سال جاری این موضوع به عنوان یک سند و یک برنامه ی ۵ ساله کشور مبنای عمل مسئولین در دستگاه های مختلف قرار خواهد گرفت. به اعتقاد بنده آن چیزی که باعث شد ما یک سال برنامه ششم را با تاخیر عملیاتی کنیم همانطور که اشاره کردید، قرار بود سال ۹۵ سال اول اجرای این برنامه باشد، نگاه متفاوت مجلس و دولت به موضوع برنامه مسبب این تاخیر یکساله بود. البته رویکرد مجلس همانند مجالس قبل بود اعتقاد ما بر این است که باید برنامه ششم را مثل همه ی برنامه های سابق به شکل اجزای مشخص آن به تصویب برسانیم و دولت هم در چارچوب آن اجزا و کلیات برنامه بتواند مسیر حرکت را تعریف کند که متاسفانه دولت برداشت ناصحیحی از تدوین برنامه داشت که باعث شد درابتدا بجای برنامه به عبارتی رئوسی از حوزه برنامه ششم را ارائه کند به همین دلیل مجلس مخالفت کرد، با این مخالفت عملا موضوع به کش وقوسی بین مجلس و دولت تبدیل شد تا به تصمیمی نهایتا بر اساس نظر مجلس در قالب تعریف مجموعه ای ازاحکام و برنامه ها در بخش های مختلف تبیین شود، لذا برنامه ششم علیرغم همه این نکاتی که عرض کردم یک برنامه منسجمی شد که در هرصورت مبنای عمل قرار گرفته و از ابتدای امسال کار خود را آغاز خواهد کرد.

اقتصاد ایرانی: نقاط قوت و ضعف این برنامه را چطور ارزیابی می کنید؟

نقاط قوت خوبی در برنامه دیده شده، به نظر من نام بردن این نقاط قوت بسیار مهم و اثرگذار است و درعین حال نقاط ضعفی هم دارد که اگر به آنها توجه نکنیم شاید مسیر اصلی را در بخش های مختلف از جمله اقتصادی با مشکلاتی مواجه کند، یکی از نقاط قوت، توجه به بخش های مختلف و اولویت دادن به موضوعاتی است که درحوزه های مختلف تعریف و بیان شده و قاعدتا براساس این رویکرد دولت باید به اجرای اولویت ها در بخش های مختلف مکلف باشد، نگاه به عملیات دولت بدون اتکا به منابع نفتی و رفتن به سمت کاهش سهم نفت در بودجه عمومی کشور یکی از موضوعات بسیار مهمی بوده که اگر بدقت پیش بینی های لازم را در سال های قبل انجام می دادیم دچار چالش هایی از جمله تحریم اقتصادی نمی شدیم و شرایط جدیدی را تجربه می کردیم.

یکی دیگر از نقاط قوت این است که؛ دولت براساس جدول زمان بندی مشخص در طی برنامه ۵ ساله ششم مکلف است آن چه را که بعنوان کاهش سهم نفت در بودجه عمومی کشور است، رعایت کند و تعریف مشخصی از ساختار بودجه ریزی کشور، که بطور مثال ما چه ظرفیتی از بخش نفت باید ایجاد کنیم یا چه ظرفیتی از وضعیت انتشار ابزارهای مالی در اقتصاد لازم است، داشته باشد، این موضوع یعنی کسری بودجه دولت، یکی از دغدغه هایی بود که نه تنها دولت فعلی بلکه همه ی دولت ها علاقه به اصلاح آن ندارند و توقع پاسخگو بودن دولت بعدی را برای خود توجیه می کنند، لذا مشکل کسری بودجه هر ساله برای کشور پیش می آمد، خوشبختانه در بخش های مختلف مشخص شده وسقف های تامین مالی در بخش های مختلف تعریف شده و این موضوع به یک انضباط مالی کمک می کند یعنی دولت در غالب برنامه ششم مکلف شده که در یک مسیر مشخصی که مجلس تعیین کرده حرکت کند و شاید برای اولین بار است که در یک برنامه توسعه ای کاملا مسیرها و جهت ها با شاخص و عدد و رقم دراختیار دولت قرار گرفته که در راستای آن حرکت کند.

همچنین از بحث سهم نفت در بودجه عمومی تا بحث تامین مالی خارجی فاینانس گرفته تا حوزه انتشار ابزارهای مالی در داخل کشور جایگاه مالیات در حوزه اقتصادی کشور و همچنین صندوق توسعه ملی بعنوان یکی از نکات مهم و ویژه ای است که در برنامه ششم مد نظر قرار گرفته، لذا اگر بخواهیم شاه بیتی از برنامه ششم بعنوان نقطه قوت را نام ببریم این است که برنامه ششم توسعه، تعریف واضحی از رفتار دولت در چارچوب شاخص های کمی را مشخص می کند و این مهم، مسیر ارزیابی مجلس و ارکان نظارتی نظام را هموارتر خواهد کرد، تا در نهایت عملکرد دولت در اجرای تحقق اهداف برنامه ششم شفاف تر باشد.

اما اشکالاتی به عقیده من در برنامه ششم وجود دارد که هم مجمع تشخیص مصلحت نظام و هم شورای محترم نگهبان در این خصوص ایرادات جدی وارد دانستند، بطور مثال متاسفانه مصوباتی انجام شده که علیرغم تاکیدی که در سیاست ها مبنی بر کاهش سهم دولت در اقتصاد، کاهش حجم دولت در ساختار اجرایی کشور و امثال اینها شده، که گاها با دادن مجوزهایی یا برداشتن تکالیفی از دوش دولت منجر به مشکلاتی در آینده خواهد شد، در هرصورت این یکی از مواردیست که ما درزمان تصویب هم به آن اشاره و پرداختیم. اما این موضوع بعنوان یکی از نقاط ضعف برنامه است که باید توجه بیشتری می شد.

نکته ی مهم و تکمیلی در خصوص نقاط ضعف برنامه، حجم منابع مالی مورد نیاز برای اجرای برنامه است، اگر با وضعیت ساله ای فعلی بخواهیم به برنامه نگاه کنیم واقعا امکان دولت برای تحقق، تصمیم و عملیاتی کردن احکام برنامه ششم با این منابع و وضعیت موجود دور از دسترس است، البته دولت راهکارهای زیادی برای تلاش در تامین منابع مالی برای اجرای احکام برنامه ششم توسعه دارد لذا افزایش ساختار در برنامه و حجم منابع بسیار زیاد مورد نیاز برای رسیدن به احکام برنامه ششم توسعه دو نقطه ضعف و چالشی است که در برنامه وجود دارد، در مجموع نقاط قوتی را هم که اعلام کردیم کاملا مشهود و مشخص است، امیدواریم علیرغم این نقاط ضعف که نام برده شد و با توجه به ویژگی های مثبت برنامه، بتوانیم مسیر حرکت را در این ۵ سال پیش رو به نحوی داشته باشیم که شاخص های ارزیابی ما پس از هر سال نشانگر وضعیت بهبود در شرایط اقتصادی کشور باشد. البته که این واقعا امکان پذیر است چون در ایران ظرفیت ها بسیار بالا است، سرمایه های طبیعی که در کنار توانمندی های انسانی فرصت تبدیل شدن به موقعیتی شگفت را برای ایران عزیزمان فراهم می کند. امیدواریم این ظرفیت ها که هم در حوزه منابع انسانی و هم درحوزه منابع مادی و عوامل طبیعی در کشور داریم دست به دست هم دهند تا ما بتوانیم برنامه ششم را نقطه عطف اقتصاد کشور قرار دهیم و انشاءالله بعد از برنامه ششم، بتوانیم سراغ برنامه های بلند مدتی برویم که شاخص های بهبود اقتصادی در کشور ما برای مردم ملموس باشند انشاء الله این چنین خواهد بود.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir