مخاطرات تشدید جنگ تجاری میان چین و امریکا

اقتصاد ایرانی: با روی کار آمدن دونالد ترامپ در ایالات متحده، یکی از مهم ترین چالش های اقتصادی که همان چالش تجاری است در برابر جهان قرار گرفت. کارشناسان معتقدند در شرایط فعلی یکی از ریسک های مهم را که نباید از آن غافل شد ریسک ترامپ است که با سیاست های خود دنیا را به سمت ناامنی اقتصادی سوق می دهد. در این بین یکی از کشورهایی که به شدت از طرف امریکا مورد تهدید قرار می گیرد چین است. این کشور که یکی از شرکای جدی امریکا محسوب شده و بازار ایالات متحده به عنوان یکی از مهم ترین بازارهای این کشور محسوب می شود درحال حاضر در نگرانی به سر می برد.

به گزارش تعادل، امریکا با استناد به دستکاری چین در ارزش پول ملی خود برای صادرات محصولات تولیدی به امریکا تلاش می کند تا محدودیت هایی را در برابر چشم بادامی ها قرار دهد درحالی که فعالان تجاری دنیا این اقدام را گامی خطرناک می دانند که نظم تجارت جهانی را به هم می ریزد. در این بین به گزارش رویترز ترامپ هفته گذشته به شرکت های امریکایی این هشدار را داده که ممکن است مجبور شوند روابط خود را با شرکت های چینی قطع کنند. این درحالی است که شرکت های چینی از این تصمیمات ترامپ نگرانند و در برخی موارد این تصمیمات را مخل منافع خود دانسته و به رییس جمهور هشدارهای لازم را داده اند. علاوه بر شرکت های امریکایی رهبران سایر کشورها نیز از این اقدامات اظهار نگرانی کرده اند. در آخرین مورد آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان که قرار است در نشست گروه 20 در جولای سال جاری شرکت کند، اقدامات امریکا را در بازنویسی قوانین تجاری خطرناک می داند. درحال حاضر به تحلیل رویترز تجارت به یکی از بزرگ ترین شکاف های ایالات متحده جدید و 20 کشور گروه صنعتی از جمله چین، ژاپن و آلمان تبدیل شده است. ماه گذشته نیز در دیداری که مرکل با ترامپ در کاخ سفید داشت مورد انتقاد رییس جمهور ایالات متحده قرار گرفت و جلسه دیدار این دو به صحنه انتقادات تجاری تبدیل شد. نکته نگران کننده در این بین سیاست های حمایتی است که امریکا قصد دارد برای تولیدات خود ایجاد کند. کارشناسان معتقدند این اقدام امریکا که احتمالا با تعرفه روی کالاهای وارداتی و تسهیل صادراتی همراه خواهد بود، می تواند به یک جنگ تعرفه یی تبدیل شود که شرایط تجارت خارجی را سخت کرده و باعث می شود نظم حاکم بر تجارت به هم بخورد.
مرکل در این زمینه معتقد است این سیاست ها شاید در کوتاه مدت جواب بدهد و به عنوان مثال باعث شود مزایایی برای امریکا ایجاد شود اما در بلندمدت قطعا این تصمیم به عدم نوآوری و مشکلات قیمت گذاری و انتخاب محصول منجر خواهد شد. اخیرا ژونگ شان، وزیر بازرگانی چین، نیز با اعلام اینکه جنگ تجاری به نفع هیچ یک از دو کشور و دو ملت نیست، گفته باید گفت جنگ تجاری تنها رنجی بدون دستاورد است. وزیر بازرگانی چین خاطرنشان کرد صادرات امریکا به چین در یک دهه گذشته به طور متوسط هر سال با افزایش 11 درصدی همراه بوده است؛ این درحالی است که صادرات چین در همین مدت با افزایش 6.6 درصدی همراه بوده است. وی گفت چین یکی از مهم ترین واردکنندگان کالاهای امریکایی از جمله سویا، خودرو و هواپیماهای بویینگ بوده است.
ترامپ معضلات و کاستی های تجاری را نتیجه اقدامات تجاری غیرمنصفانه می داند و بر آن است تا درباره قراردادهای مهم تجاری نظیر نفتا (قرار داد تجارت آزاد امریکای شمالی) مجددا به بحث و گفت وگو بپردازد. وزیر بازرگانی ترامپ در این رابطه می گوید: در این گزارش موانع تجاری نظیر وضع تعرفه گمرکی و نظایرآن، مورد بررسی قرار گرفته است. در عین حال که راس و ناوارو هردو نگرشی منفی نسبت به چین و نقش آن در حوزه تجارت و اقتصاد امریکا دارند از پاسخ دادن به هرگونه سوالی درباره ارتباط این فرامین اجرایی با سفر هفته آینده رییس چمهور چین به امریکا برای دیدار با ترامپ، به هروسیله ممکن طفره می روند و شانه خالی می کنند.
در این رابطه کارشناسان معتقدند تجارت بین چین و ایالات متحده به نوعی نامتناسب بوده است. تفاوت بین قیمت های وارداتی بین دو کشور در سال های اخیر در نوسان بوده است. برای مثال میانگین میزان مبادلات وارداتی در یک رنج بین یک به ۴ بوده است. ایالات متحده مالیات بر واردات به اندازه ۲تا ۳درصد وضع می کند درحالی که میزان مالیات بر واردات در چین بین ۳تا ۹درصد است. از دید ایالات متحده اگر چه چین به عنوان یک عضو سازمان تجارت جهانی به صورت آشکار قانونی را در اصول صادرات و واردات نقض نکرده است اما ادامه سیاست های مرکانتیلیستی چین به نفع امریکا نخواهد بود. پاسخ دولت اوباما به این وضعیت ایجاد یک چارچوب تجارت آزاد منطقه یی بدون حضور چین بود(نظیر معاهده TPP). در مقابل و در تضاد با دولت قبل، دولت ترامپ در یکی از نخستین اقدامات معاهده تجاری TPP را لغو و حتی به دنبال لغو و بازنگری در معاهده نفتا است. به نظر می رسد دولت ترامپ سیاست مواجهه دوطرفه، مذاکره و واکنش متقابل با چین را به امتیازگیری از طریق معاهدات چند طرفه تجاری ترجیح می دهد. با توجه به رویکرد ترامپ در مواجهه مستقیم با چین به نظر می رسد، روابط چین و ایالات متحده از منظر اقتصاد و تجارت ملتهب و پرتنش شود اما این تنش و بی اطمینانی می تواند بعد از مدتی به ثبات و تعادل نسبی بازگردد. مسلما هیچ یک از دو طرف به تمام خواسته هایشان نمی رسند ولی در بلندمدت شرایط برای هر دو به تعادل می رسد.