آیا تورم در سال 92 رکورد می زند؟

محمد هیراد حاتمی:  گرانی ها در سال 1391 از همان روزهای نخست آغاز شد. موضوعی که معاون توسعه بازرگانی داخلی وزارت صنعت، معدن و تجارت آن را به صراحت در اردیبهشت 1391 اعلام کرد: « قطعا گرانی وجود دارد اما باید میان گرانی و گران فروشی مرز بندی کرد. » اگر چه ضیغمی در میانه های سال 1391 از وزارت صنعت، معدن و تجارت رفت اما اینکه باید میان « گرانی » و « گرانفروشی » مرز بندی کرد موضوعی بود که به دفعات از سوی مسئولان اقتصادی و فعالان صنفی مورد تاکید قرار گرفت. آنها در حالی بر این مساله تاکید داشتند که موضوع « گرانی » بیش از « گران فروش » مشهود بود به طوریکه در سال 1391 نرخ تورم میانگین اقتصاد ایران از 21.8 درصد برای فروردین شروع شد و به طور حدودی 10 درصد افزایش پیدا کرد.  بر همین اساس در روزهای پایانی سالی که گذشت نرخ تورم برای اسفند فراتر از 31 درصد برآورد شد. رسیدن نرخ تورم میانگین به سطحی بالاتر از 31 درصد از آبان سال 1375 به بعد سابقه نداشته است و بنابراین می توان گفت تورم در سال 1391 رکورد شکنی کرد.
نرخ تورم میانگین در اقتصاد ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی فقط از آبان 1373 تا آبان 1375 رقمی فراتر از 30 درصد را به ثبت رسانده بود و دیگر تا سال 1391 خودش را تکرار نکرده بود.
« تورم » در حالی در سال 1391 رکورد زنی کرد که محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی، در روزهای ابتدایی اسفند به صراحت اعلام کرد نرخ تورم می توانست رقمی بیش از آنچه هست، باشد و این سیاست های بانک مرکزی بوده که نرخ تورم را در سطح 31 درصد کنترل کرده است. به گفته رئیس کل بانک مرکزی، اگر اقدامات کنترلی بانک مرکزی در مدیریت عوامل شتاب دهنده تورم انجام نمی شد، نرخ تورم می توانست 14 واحد درصد از نرخ کنونی بیشتر باشد. رییس کل بانک مرکزی در شرایطی اینگونه در رابطه کنترل نرخ تورم سخن گفت که روند افزایشی نرخ تورم تقریبا از مرداد سال 1389 آغاز شده بود. درست زمانیکه تب و تاب اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه ها در جامعه افتاده بود و حتی برخی کارشناسان خبر از تورم 50 درصدی پس از اجرایی شدن هدفمندی یارانه ها دادند. درمرداد 1389 نرخ تورم میانگین معادل 8.8 درصد گزارش شد و در پایان سال 1389 نرخ تورم به رقم 12.4 درصد رسید. گفتنی است نرخ تورم در اسفند 1390 نیز رقم 21.5 درصدی را ثبت کرد.

جدال بر سر اعلام نرخ تورم

از رقم های مربوط به نرخ تورم در سال 1391 که گذر کنیم نکته قابل توجه دیگر درباره تورم  در سال گذشته این است که اعلام نرخ تورم به محل نزاع میان بانک مرکزی و مرکز آمار ایران تبدیل شد. جدال دیرین بانک مرکزی و مرکز آمار در خصوص مرجع رسمی و صاحب صلاحیت برای اعلام نرخ، از خبرهایی بود که در این سال چندین بار در رسانه ها مطرح شد. اوج یکی از این مجادلات به آنجایی مربوط شد که  رئیس مرکز آمار کشور از اعلام انحصاری نرخ تورم در سال بعد از سوی این مرکز و پایان مرجعیت بانک مرکزی در اعلام نرخ تورم از سال 1392 خبر داده بود. امری که البته با مخالفت مسوولان بانک مرکزی مواجه شده بود. رییس کل بانک مرکزی در گفت و گویی که با خبرآنلاین در سال 1391 داشت در همین رابطه گفت: « مرکز آمار نرخ تورم را اعلام کند. ما هم اعلام می کنیم. وظیفه بانک مرکزی است. البته تفاوتی که در آمار ارائه شده مشاهده می شود به سال پایه بر می گردد. »