شانس دوباره یلن برای ریاست بر فدرال رزرو
اقتصاد ایرانی: از زمان آغاز دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ در امریکا، اتفاقات غیرمنتظره بسیاری در حال وقوع بودند و می توان گفت تنها مساله قابل پیش بینی، غیرقابل پیش بینی بودن سیاست های اتخاذی از سوی رییس جمهوری است.
به گزارش تعادل، یکی از جدیدترین این موارد هم نشانه های حاکی از تغییر و نرم شدن رویکرد ترامپ در مقابل ژانت یلن رییس بانک مرکزی امریکاست. اگرچه هنوز برای نظر قطعی در این زمینه خیلی زود است، اما به نظر می رسد که ترامپ با تمدید فعالیت یلن در فدرال رزرو هیچ مشکلی ندارد.
ابراز احترام غیرمنتظره
وال استریت ژورنال این هفته در گفت وگو با ترامپ از رییس جمهوری پرسید که آیا می توان تصور کرد که کار یلن با پایان دوره فعالیتش در فدرال رزرو در ماه فوریه سال ۲۰۱۸ «تمام می شود؟!» اما در کمال تعجب ترامپ با چند واژه نرم پاسخ این سوال را داد و گفت: «نه، تمام نمی شود. می دانی، من از او خوشم می آید؛ مورد احترام من است. او در اینجا (دفتر رییس جمهوری در کاخ سفید) بوده است. مدت زیادی در آن جایگاه بوده است. من از سیاست پایین نگه داشتن نرخ بهره خوشم می آید.» یلن در فدرال رزرو افزایش نرخ بهره را که از ماه دسامبر آغاز شد، به تدریج پیش می برد و موافق افزایش ناگهانی نرخ بهره نیست. وال استریت از این سیاست گذاری خشنود است و مهم تر از آن، به نظر می رسد که دونالد ترامپ هم دریافته است اگر نرخ بهره به سرعت افزایش یابد، تاثیر مثبتی در برنامه های اقتصادی او نخواهد داشت.
ترامپ که به عنوان نامزد حزب جمهوری خواه در انتخابات ریاست جمهوری امریکا شرکت کرد و پیروز شد، پیش تر یلن را که توسط دولت دموکرات باراک اوباما برای ریاست فدرال رزرو انتخاب شده بود، به تبانی با رییس جمهوری پیشین برای پایین نگه داشتن نرخ بهره متهم کرده بود. در همین حال، کارشناسان و ناظران بر این عقیده اند که نمی توان اظهارات ترامپ را در گفت وگو با وال استریت ژورنال نشانه یی مبنی بر انتصاب مجدد یلن دانست. همانند همه اتفاقات در کاخ سفید جدید، برای اظهارنظر در این مورد هم هنوز خیلی زود است. با این حال نمی توان تغییر رویکرد ترامپ در مقابل یلن را نادیده گرفت. کریس راپکی کارشناس ارشد اقتصادی-مالی بانک میتسوبیشی توکیو در این باره گفت: «نظر او دقیقا ۱۸۰ درجه تغییر کرده است. او در کمپین های انتخابات ریاست جمهوری با لحن خیلی تندی از یلن انتقاد کرد. اما ما هنوز در مورد نامزدهای دیگر برای سمت ریاست فدرال رزرو هیچ اطلاعی نداریم و برای نظر دادن و پیش بینی هنوز خیلی زود است.»
اتهام ها و تهدیدها
بیشتر انتقادهای ترامپ از یلن به زمانی مربوط می شود که فدرال رزرو هنوز افزایش تدریجی نرخ بهره را آغاز نکرده بود. ترامپ ماه اکتبر سال ۲۰۱۵ به بلومبرگ گفت که یلن «فردی کاملا سیاسی» است و برای کمک به باراک اوباما رییس جمهوری وقت، نرخ بهره را پایین نگه می دارد. در گفت وگو با «دِ هیل» هم فدرال رزرو را مسوول حباب موجود در بازار سهام و آسیب به بازنشستگان معرفی کرد و گفت: «آنها همه عمر خود را برای پس انداز مبالغی پول کار کرده اند و حالا اتفاقی که می افتد این است که آنها مجبور به سرمایه گذاری در بازار سهامی متورم هستند و زمانی می رسد که سرمایه خود را از دست می دهند.»
ساکن کنونی کاخ سفید ماه آوریل گذشته گفت که یلن «کار مفیدی» انجام داده است؛ «اما احتمالا فرد دیگری را جایگزین او خواهم کرد.» در ماه مه گفت که با نرخ بهره پایین موافق است و دشمنی خاصی با یلن ندارد، اما همچنان احتمال اینکه جایگزینی برای وی انتخاب کند، زیاد است به این دلیل که یلن همکاری با یک جمهوری خواه را نمی خواهد. این درحالی است که باراک اوباما، بیل کلینتون و رونالد ریگان هر سه رییس فدرال رزرو را که توسط پیشینیان شان از حزب مخالف منصوب شده بود، مجددا منصوب کردند.
ماه سپتامبر اما زمان تیره و تار شدن روابط ترامپ و یلن بود؛ حمایت ترامپ از نرخ بهره پایین کاهش یافت و بار دیگر به مخالف سرسخت یلن تبدیل شد و رییس فدرال رزرو را به پایین نگه داشتن نرخ بهره برای کمک به اوباما و کلینتون متهم کرد. وی در گفت وگو با رویترز به این مساله اشاره کرد که تنها واقعیت موجود، مصنوعی بودن بازار سهام است و به سی ان بی سی هم گفت که یلن فردی سیاسی است و کاری را انجام می دهد که اوباما از او می خواهد. ترامپ حتی گفت که یلن باید از کاری که خودش و فدرال رزرو با کشور کرده اند، خجالت بکشد و فدرال رزرو با یک نهاد مستقل از دولت فاصله زیادی دارد.
اما یلن هم ساکت نماند و در کنفرانسی خبری به انتقادهای ترامپ پاسخ گفت: «ما در جلسات مان درمورد سیاست گفت وگو نمی کنیم و در تصمیم گیری های مان نیز سیاست را مدنظر قرار نمی دهیم.» اما ترامپ از موضع خود عقب نشینی نکرد و در یکی از مناظرات انتخاباتی با هیلاری کلینتون، رقیب دموکرات خود که پیش تر در دولت اوباما در سمت وزیر امور خارجه فعالیت کرده بود، گفت: «فدرال رزرو کار خودش را انجام نمی دهد و حتی از کلینتون که وزیر خارجه بود هم سیاسی تر است. شرایط بازار سهام به شدت ناخوشایند و حباب بازار سهام خطرناک است.»
تغییر رویکرد ترامپ؟!
با وجود بیشتر گمانه زنی ها درمورد احتمال جایگزینی یلن در دولت جدید، دلایلی وجود دارد که نشان می دهد رییس بانک مرکزی امریکا شانس زیادی برای حفظ موقعیت شغلی خود دارد. اگر ترامپ سه جای خالی در هیات روسای فدرال رزرو را با افرادی پر کند که یلن قابلیت کار کردن با آنها را داشته باشد، آنگاه مقاومت دولت در مقابل انتصاب مجدد وی به شدت دشوار خواهد بود. یکی دیگر از شرایطی که به حل اختلاف ها میان کاخ سفید و بانک مرکزی امریکا منجر می شود، «قابلیت تطبیق فدرال رزرو» است و می توان گفت که یلن دوستانه ترین روابط با بازار را دارد و می تواند از عهده چنین کاری برآید.
ژوزف گاگنون، یکی از کارکنان پیشین فدرال رزرو که اکنون در موسسه علوم اقتصاد بین الملل پترسون فعالیت می کند، گفت که اگر قرار باشد انتخاب میان شیوه توافق عمومی یلن و فردی صورت گیرد که قابلیت هایش در مدیریت انتظارات بازار و عموم مردم شناخته شده نیست، آنگاه باید گفت که اگر ترامپ عاقل باشد قطعا مجددا یلن را منصوب خواهد کرد.
