بازار کار در دست زنان آفریقایی
اقتصاد ایرانی: این روزها بحث مشارکت زنان در بازار کار و سایر امور اجتماعی از مهم ترین چالش هایی است که توجه دولت ها و قانون گذاران را در سراسر جهان به خود جلب کرده است. عوامل متعددی ازجمله مسائل فرهنگی و اقتصادی بر تعیین مشارکت زنان در نیروی کار کشور تاثیرگذار است. آن طور که در بسیاری از گزارش ها دیده می شود، زنان به عنوان بخش جدایی ناپذیر نیروی کار کشور است. با این حال بعضی از کشورها در زیر سایه هنجارهای اجتماعی و فرهنگی هنوز راهی طولانی برای افزایش مشارکت زنان در بازار کار و امور اجتماعی دارند.
در آخرین گزارش به دست آمده ۱۰ کشور معرفی شده اند که بالاترین میزان فعالیت زنان در بازار کار را دارند. آن طور که در این گزارش مشخص شده بیشترین میزان مشارکت زنان در کشورهای افریقایی به چشم می خورد.
به گزارش تعادل، در میان کشورهای مورد بررسی، میزان مشارکت زنان تانزانیا در مشاغل مختلف بالاترین درصد را به خود اختصاص داده است. تانزانیا کشوری در شرق افریقاست که طبق آمار به دست آمده، مشارکت زنان در این کشور حدود ۹۰ درصد اعلام شده است. هر چند که زنان در این کشور به طور کلی از سطح سواد پایین رنج می برند و همچنان تبعیض بسیاری میان زنان و مردان در تانزانیا وجود دارد اما اخبار بسیاری حاکی از افزایش فعالیت اجتماعی زنان است. بسیاری از زنان در این کشور در قالب جمعیت های داوطلب و سمن ها فعالیت می کنند تا به پیشرفت وضعیت زنان کمک کنند. در این گزارش بیان شده که حقوق زنان به طور متوسط حدود ۶۳ درصد کمتر از مردان است. به نظر می رسد با وجود گسترش روابط تانزانیا با دیگر کشورهای جهان همچنین با تغییرات چشمگیری که در میزان مشارکت زنان در بازار کار به وجود آمده این کشور هنوز راه درازی برای تحولات اجتماعی در پیش دارد.
ماداگاسکار نیز در جنوب شرقی افریقا از کشورهایی است که زنان تحت سلطه نگاه های مردسالارانه هستند. از آنجا که نرخ باروری در این کشور بالاست و زنان بیشتر درگیر امور رایج خانه داری هستند به سختی می توانند به کسب مهارت دیگری خارج از خانه و فعالیت در بازار کار بپردازند. با این حال آن طور که آمار نشان می دهد با احتساب فعالیت هایی مانند کشاورزی نرخ مشارکت زنان ماداگاسکار در بازار کار حدود ۸۸ درصد گزارش شده است. در ادامه این گزارش نام روآندا، کشوری کوچک در مرکز افریقا نیز به چشم می خورد. روآندا نخستین کشور جهان است که اکثریت نمایندگان مجلس آن از زنان تشکیل شده است. نرخ مشارکت زنان در بازار کار در این کشور حدود ۸۸ درصد اعلام شده که طبق آمار به دست آمده تقریبا بیش از ۵۵ درصد از زنان در قوه مقننه مشغول به فعالیت هستند. همچنین بسیاری از گزارش ها از افزایش سهم زنان در مشاغلی مانند پزشکی، آموزش وپرورش و مدیران اجرایی در روآندا خبر می دهند.
موزامبیک از دیگر کشورهای افریقایی است که در شمار کشورهایی با پایین ترین میزان باسوادی قرار دارد. در موزامبیک تنها ۵۴ درصد از زنان بزرگسال باسواد هستند. در این کشور نیروی کار بر مبنای کشاورزی متمرکز شده و آن طور که آمار نشان می دهد، نرخ مشارکت زنان حدود ۸۶ درصد عنوان شده است.
رتبه پنجم در میان کشورهایی که بالاترین آمار مشارکت زنان را دارند به زیمبابوه، کشوری در جنوب افریقا اختصاص می یابد. هر چند که این کشور به دلیل وضعیت بد اقتصادی فاقد آمار قابل اعتماد در بخش اشتغال است اما با توجه به خبرهای به دست آمده، میزان مشارکت زنان حدود ۸۵ درصد اعلام شده است. همانطور که گزارش ها نشان می دهد، زنان در زیمبابوه عمدتا در بخش کشاروزی، خدمات یا مشاغل دولتی فعالیت دارند که در گروه نیروهای شاغل کم درآمد قرار می گیرند.
بروندی از دیگر کشورهای افریقایی است که سال های طولانی مدام صحنه خشونت های قومی بود. سال ۱۹۹۴ آغاز نسل کشی در روآندا–کشوری در همسایگی بروندی- بود که تاثیر عمیقی بر تحولات بروندی گذاشت. طبق گزارش های به دست آمده از سال ۱۹۹۴ تاکنون نرخ اشتغال برای زنان افزایش یافته است. درصد بسیاری از زنان در این کشور در بخش کشاورزی مشغول به فعالیت هستند. نرخ مشارکت زنان در بازار کار بروندی حدود ۸۵ درصد عنوان شده است. به نظر می رسد به دلیل نا آرامی های مکرر سیاسی و جنگ های داخلی، فرصتی برای نابرابری جنسیتی در بازار کار باقی نمی ماند.
در مالاوی نیز تقریبا ۹۰ درصد زنان بیشتر وقت خود را صرف کشاورزی و جنگلداری می کنند که در این فعالیت در مقایسه با مردان، درصد بیشتری را به خود اختصاص داده اند. در بسیاری دیگر از مشاغل فعالیت کمتر زنان در مقابل مردان مالاوی را می توان به آمار بی سوادی زنان در این کشور نسبت داد. طبق این گزارش مشارکت زنان مالاوی در بازار کار حدود ۸۴ درصد اعلام شده که این نرخ در کشوری مانند نپال به ۸۳ درصد می رسد. نکته قابل توجه در مورد نپال این است که نرخ بیکاری زنان در این کشور کمتر از مردان است.
در اریتره نیز زنان تقریبا در تمام فعالیت های اقتصادی فعال هستند. طبق گزارش های به دست آمده، زنان نقش مهمی در فعالیت های تولیدی در شهرها و روستاها ایفا می کنند. نرخ مشارکت زنان در این کشور حدود ۸۲ درصد عنوان شده است. ایسلند، کشوری با کمترین شکاف جنسیتی است و بالاترین آمار برابری حقوق زنان و مردان را دارد. از مشاغل رایج برای زنان در این کشور می توان به آموزش، پرستاری و امور دولتی اشاره کرد. آن طور که آمار نشان می دهد در این کشور نرخ مشارکت زنان در بازار کار حدود ۸۲ درصد اعلام شده است.
همانطور که گفته شد و در این گزارش آمده، نرخ مشارکت زنان در کشورهای افریقایی درصد بالایی به خود اختصاص داده است. این نرخ مشارکت لزوما به معنای بهبود جایگاه اجتماعی زنان نیست؛ چراکه به گفته بسیاری از کارشناسان دلیل افزایش نرخ مشارکت زنان در این کشورها نوع کار و وضعیت معیشتی آنهاست.
