برندگان اقتصادی بحران قطر

اقتصاد ایرانی: در بحرانی که ازسوی عربستان، بحرین، امارات متحده و مصر علیه قطر ایجاد شده، قطر برای حدود ۲۰ درصد از کل واردات خود و حدود نیمی از گردشگرانش که به دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس متکی است، دچار چالش می شود؛ اما این بحران موج اقتصادی جدیدی را برای برخی شرکت های کل منطقه به وجود خواهد آورد.

به گزارش دنیای اقتصاد، در یک بررسی برندگان اقتصادی این بحران را که در زمینه های انرژی، غذا، حمل ونقل و... فعالیت می کنند، معرفی کرده و بازندگانی را نیز در حوزه های بانکداری و ساخت و ساز شناسایی کرده ایم.

تنش ژئوپلیتیکی که در روابط قطر، عربستان سعودی و امارات و برخی از دیگر کشورهای منطقه به وجود آمده است، تبعات اقتصادی و مالی نیز به دنبال خواهد داشت که به تدریج ظهور خواهند کرد. قطر که از سوی عربستان، بحرین، امارات متحده و مصر به حمایت از گروه های افراطی متهم شده است، برای حدود ۲۰ درصد از کل واردات خود و حدود نیمی از گردشگرانش به دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس متکی است. به گزارش بلومبرگ، میلیاردها دلار پروژه زیرساختی نیز در قطر در دست اجراست تا این کشور بتواند به خوبی از پس میزبانی مسابقات جام جهانی ۲۰۲۲ برآید. جپ میجر رئیس تحقیقات مالی مرکز مالی ارقام در دوبی می گوید: «ما انتظار داریم قطع روابط با قطر اثرات قابل توجهی بر اقتصاد این کشور به جای گذارد اما تاثیر چندانی بر اقتصاد سایر کشورهای حوزه خلیج فارس نخواهد گذاشت. در وهله نخست قیمت های مصرف کننده در قطر تحت تاثیر قرار خواهد گرفت و رشد اقتصادی و پروژه های دولتی هم تحت تاثیر این اتفاق قرار خواهند گرفت.» بلومبرگ اما بر این باور است که این بحران بر شرکت های منطقه که در حوزه های مختلف فعالیت می کنند، اثر خواهد گذاشت. این مراکز به تفکیک حوزه ها به این شرح هستند:

بانکداری

سپرده های خارجی به ویژه سپرده هایی که از ۶ کشور شورای همکاری خلیج فارس می آیند، تاکنون کمک کرده اند تا موسساتی همچون قطر نشنال بانک و کامرشال بانک ثبات داشته باشند، حال اما این سپرده ها و این بانک ها در خطر قرار می گیرند. نظام بانکداری داخلی قطر به شدت به نقدینگی خارج وابسته است. براساس اعلام بانک مرکزی قطر، در ماه آوریل، سپرده افراد غیرمقیم ۲۴ درصد از سپرده های ۱۸ مرکز وام دهنده در کل قطر را تشکیل داده است. این در شرایطی است که این سهم در عربستان سعودی ۱.۲ درصد و در امارات متحده عربی ۱۲ درصد است.

بازندگان بالقوه: سهام موسسه کیو ان بی، بزرگ ترین وام دهنده قطری، در هفته پیش در کمترین قیمت از سال ۲۰۱۳ تاکنون معامله شد. آرتی چاندراسکاران، معاون تحقیقات مرکز مالی شعاع در دوبی می گوید: «کیو ان بی به شدت بر منابع خارجی متکی است و به شدت به بازارهای شورای همکاری خلیج فارس و مصر وابستگی دارد. ما در کل از بانک های قطری رویگردان می شویم، با وجود آنکه به تازگی احیای خوبی را تجربه کرده اند.»

مرکز منا کورپوریشن اما اعلام کرده است که بزرگ ترین مراکز وام دهنده اماراتی شامل فرست ابوظبی بانک و امارات ان بی دی، هم بر اثر بحران قطر، کندی در کسب وکار را تجربه خواهند کرد. بر این اساس، اثر این تنش، بر سپرده ها و وام ها تاثیرگذار خواهد بود چون مشتریان قطری نقدینگی خود را از آن ها بیرون خواهند کشید. این اقدام مشتریان قطری برای اجتناب از نااطمینانی های ناشی از تصمیمات دولت در مورد حساب های بلوکه شده و ... خواهد بود.

انرژی و تجهیزات

برندگان احتمالی: پیش بینی می شود شرکت برق و آب قطر یکی از شرکت هایی باشد که سرمایه گذاران بورس، سرمایه گذاری در آن را نسبت به سایر سرمایه گذاری ها امن تر می دانند. البته در حال حاضر سهام این شرکت افت ۹۹ درصدی داشته است.

این تنش دیپلماتیک موجب شده است که صادرکنندگان آمریکایی گاز طبیعی جای پای بیشتری در عرصه جهانی داشته باشند. تانکرهایی که حامل گاز مایع طبیعی از قطر بودند، پس از وقوع این تنش، مناطق کاری خود را تغییر داده اند. به رغم بسیاری از محموله های گاز مایع، عرضه آمریکا با قراردادهایی که در آنها مقصد مشخص شده است، محدود نمی شوند و این باعث می شود صادرات آمریکا به عنوان یک منبع قابل انعطاف سوخت به شمار رود. با افزایش تنش ها، صاحبان کشتی های آمریکایی شاهد افزایش تقاضا برای عرضه زیاد از ذخایر شیل این کشور خواهند بود.

بازندگان بالقوه: شرکت دلفین انرژی ابوظبی که عرضه کننده روزانه حدود دو میلیارد فوت مکعب گاز طبیعی قطر به امارات و عمان از طریق ۳۶۴ کیلومتر لوله زیر دریاست، به رغم تنش های دیپلماتیک همچنان در حال فعالیت است. رابین میلز، رئیس شرکت مشاوره ای قمر در دوبی می گوید که بسته شدن این لوله ها همزمان با افزایش مصرف برق در تابستان، موجب بروز یک مشکل بزرگ در امارات خواهد شد.

غذا

برنده احتمالی: قطر در حال مذاکره با ایران، ترکیه و سایر کشورهاست تا بتواند واردات غذا و آب را برای خود تضمین کند. تویگون اوناران، رئیس  تحقیقات مرکز مالی اویاک در استانبول می گوید: «تاثیر بالقوه تنش بر سهم عرضه کنندگان غذا به نوع محصولاتی که قطر نیاز خواهد داشت بستگی دارد. اگر آنها لبنیات، ماکیان یا گوشت قرمز بخواهند، شرکت های محصولات غذایی بانویت، پینار و پینار سوت از این بحران منتفع خواهند شد.»

بازندگان احتمالی: شرکت المارای تولیدکننده لبنیات در ریاض به شدت به همسایگان خود در حوزه خلیج فارس وابسته است و بیش از یک چهارم از درآمد خود را از این همسایگان به دست می آورد البته سهم قطر در این میان مشخص نیست. شرکت صنایع بیسکوییت اولکر، بزرگ ترین تولیدکننده شیرینی و بیسکوییت ترکیه سهمی ۱۱ درصدی در کسب وکار تولید بیسکوییت مصر و ۱۸ درصدی در این صنعت عربستان سعودی دارد و با توجه به طرح های توسعه ای این شرکت، تنش می تواند به آن آسیب زیادی وارد کند.

حمل ونقل

برندگان احتمالی: شرکت های گلف ایر و سنگاپور ایرلاینز که رقبای قطر ایرویز در مسیرهای عمده محسوب می شوند، جزو برندگان احتمالی این بحران خواهند بود. اگر فرض را بر این بگیریم که تنش به طور کلی بر همه شرکت های هواپیمایی منطقه خلیج فارس تاثیرگذار خواهد بود، در این صورت منتفع واقعی شرکت های سنگاپور، ایر لوفتانزا و مالزی ایرلاینز خواهند بود.

این بحران برای بنادر ایران و عمان نیز منافعی در پی خواهد داشت چون تاکنون اغلب محموله های بازرگانی از امارات و عربستان سعودی به قطر وارد می شده اند و جایگزین آنها بنادری خواهند بود که در این بایکوت نقشی ندارند.

بازندگان احتمالی: شرکت دولتی قطر ایرویز یکی از بزرگ ترین بازندگان این تنش خواهد بود. این شرکت هواپیمایی روزانه ۵۲ پرواز به ۴ کشور عربی دارد و با این تنش حدود ۳۰ درصد از درآمد آن کاهش خواهد یافت. اثر این تنش بر کل شبکه هوایی کشور نیز عظیم خواهد بود و اثرات مالی آن به مدت زمان تداوم تنش بستگی خواهد داشت.

ساخت وساز و املاک

بازندگان احتمالی: شرکت ساختمانی دراک انداسکال در دوبی که در سال جاری بیش از ۱۰ درصد از ارزش بازاری خود را از دست داده است، حدود ۵۰۰ میلیون درهم (۱۳۶ میلیون دلار ) پروژه در قطر در حال احداث دارد. یک قرارداد ۳۴۳۳ میلیون درهمی هم برای ساخت فاز یک متروی دوحه امضا کرده است که باید در سال ۲۰۲۰ تحویل دهد. شرکت اماراتی عرب تک هم دو پروژه مشترک در قطر دارد. ارزش سهام آن هم در سال جاری ۴۱ درصد افت کرده است.