بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 28 خرداد 1396      12:50

احتمال افزایش قیمت نفت در جریان منازعات خاورمیانه

سناریوهای مختلفی در مورد تغییرات قیمت نفت در شرایط کنونی خاورمیانه و تاثیر آن روی اقتصادهای منطقه مطرح است ولی یکی از قابل قبول ترین سناریوها را می توان نگرانی عربستان از قدرت اتحاد ایران و قطر در بازار انرژی دنیا دانست.
نویسنده :
مونا مشهدی رجبی

اقتصاد ایرانی: نوسان قیمت نفت در سالهای اخیر مشکلات زیادی برای اقتصادهای نفت خیز ایجاد کرد به همین دلیل پیش بینی قیمت نفت برای این کشورها اهمیت زیادی دارد. البته کشورهای نفت خیز در جریان نوسانات نفتی اخیر درس خوبی گرفتند و تلاش کردند تا از وابستگی اقتصاد خود به نفت بکاهند. در سالهای گذشته سرمایه گذاری برای ایجاد تنوع در اقتصادهای نفت خیز افزایش یافت ودولتها تلاش کردند از طریق افزایش درآمد مالیاتی و توسعه صنایع مختلف سهم نفت را در اقتصادشان کم تر کنند. در سالهای اخیر کشورهای امارات و کویت کمترین آسیب را از محل سقوط قیمت نفت متحمل شدند زیرا هم اقتصادهای متنوع تری داشتند و هم میزان بدهی آنها کم بود. از طرف دیگر این دو کشور دارای منابع مالی کلانی در صندوق ذخایر ارزی خود بودند که در سالهای افت قیمت نفت از این منابع برای تامین هزینه های جاری استفاده کردند ولی عربستان که اقتصادی کاملا نفت محور دارد آسیب اقتصادی بالایی متحمل شد.

با وجود اینکه قیمت نفت در بازار جهانی به ثبات نسبی رسیده است و احتمال کاهش قیمت یا افزایش ناگهانی آن وجود ندارد ولی هنوز سیاستهای اصلاحی اقتصادی در کشورهای نفت خیز حاشیه خلیج فارس باید اجرا شود. سامی چار اقتصاددان ارشد بانک؛ لومبارد اودیر؛ سوییس می گوید: اواسط سال ۲۰۱۴ میلادی قیمت نفت در بازار سقوط کرد و از حدود ۱۳۰ دلار به کمتر از ۲۸ دلار رسید که شوک بزرگی به اقتصادهای وابسته به نفت وارد کرد. از آن زمان تا کنون قیمت نفت اندکی رشد کرده است ولی انتظار اینکه قیمت به مرز ۱۰۰ دلار باز گردد وجود ندارد زیرا فضای اقتصادی دنیا به ثبات رسیده است. البته در صورتیکه تنش های سیاسی در خاورمیانه بالا بگیرد می توان انتظار داشت که دوباره ما شاهد اوج گیری قیمت نفت در بازار جهانی باشیم.

بعد از سقوط قیمت نفت کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس اقدام به کاهش هزینه های دولتی کردند. حذف یارانه های انرژی در همین سالها انجام شد و اصلاح نظام مالیاتی به منظور افزایش مالیات دریافتی توسط دولت از محل درآمدهای مردم به عنوان سیاستی کلیدی در دستور کار دولتها قرار گرفت. اما در شرایطی که اقتصاد این منطقه در حال بازسازی آسیب هایی است که در نتیجه افت قیمت نفت متحمل شده بود، مساله قطر و اختلافات این کشور با عربستان مطرح شده است. مساله ای که می تواند باعث بی ثبات شدن منطقه شود و حتی مسیرهای انتقال گاز و نفت خلیج فارس به بازارهای جهانی را مسدود یا محدود کند.

قیمت نفت چه تغییری می کند

سناریوهای مختلفی در مورد تغییرات قیمت نفت در شرایط کنونی خاورمیانه و تاثیر آن روی اقتصادهای منطقه مطرح است ولی یکی از قابل قبول ترین سناریوها را می توان نگرانی عربستان از قدرت اتحاد ایران و قطر در بازار انرژی دنیا دانست. حمایت ایران از قطر در شرایط فعلی یک مساله بسیار مهم اقتصادی است زیرا این دو کشور اصلی ترین و مهم ترین قطب های انرژی در خاورمیانه هستند و مهم ترین مسیرهای انتقال انرژی دنیا در اختیار این دو کشور قرار دارد. به همین دلیل اتحاد این دو کشور باعث می شود تا قدرت عربستان در بازار انرژی کمتر شود.

سامی چار در این مورد می گوید: قطر اصلی ترین و بزرگترین مالک ذخایر گاز در دنیا است و بزرگترین صادرکننده ال ان جی در خاورمیانه محسوب می شود. ایران هم یکی از بزرگترین مالکان نفت و گاز طبیعی است  که در صورت استفاده از سرمایه های خارجی و ورود شرکتهای نفتی خارجی می تواند توان تولید خود را افزایش دهد و جایگاه  بسیار قدرتمندی در بازار انرژی دنیا داشته باشد. از طرف دیگر ایران به دلیل کنترل تنگه هرمز و موقعیت استراتژیکی که دارد یکی از مهره های کلیدی در بازار انرژی دنیا است و به همین دلیل توجه جامعه جهانی به ایران بسیار زیاد است و سیاستهای این کشور در عرصه انرژی برای کشورهای صنعتی اهمیت زیادی دارد. اقتصاددان ارشد بانک لومبارد اودیر ادامه می دهد: عربستان همواره ایران را یک رقیب جدی در بازار انرژی می دانسته است و از هر ابزاری برای ممانعت از ورود ایران به بازار انرژی دنیا استفاده کرده است. رفتارهای اخیر عربستان در مقابل ایران را هم می توان در غالب همین ترس تشریح کرد.

یکی دیگر از سناریوهای مطرح شده در این عرصه، افزایش تنش سیاسی در منطقه و بی ثباتی سیاسی است که می تواند بستر ساز ناهماهنگی کشورهای نفت خیز در تصمیم گیری های کلان باشد. در واقع اختلافات اخیر در میان کشورهای نفت خیز خاورمیانه باعث شده است تا در مورد پایبندی کشورها به توافق اخیر اوپک در شرایط فعلی هم تردیدهای زیادی به وجود آید. به همین دلیل احتمال عدم هماهنگی بین کشورها در عرصه تصمیم گیری های نفتی و در نتیجه افزایش قیمت نفت در بازار جهانی وجود خواهد داشت .

البته نمی توان گفت که قیمت تا سقف ۱۰۰ دلار بالا می رود ولی باید در نظر داشت که عربستان یکی از موافقان افزایش قیمت نفت است و در صورت افزایش قابل توجه قیمت خواهد توانست از زیر بار فشارهای مالی خارج شود.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir