بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 3 تير 1396      13:7

طرحی که سالانه ۲۰ میلیارد یورو در آمد دارد

اقتصاد ایرانی: روزانه حدود ۹۰ میلیون و سالانه تقریباً ۳۳ میلیارد بشکه بنزین در جهان تجارت می شود و طی ۲۰ تا ۳۰ سال آینده روند مصرف بنزین درجهان همچنان با رشد کمی افزایشی خواهد بود. بخش عمده بنزین و گازوئیل در خودرو های سبک و سنگین استفاده می شود. هوا‍ پیماها و قایق های موتوری و موتورسیکلت ها نیز از جمله مصرف کنندگان عمده بنزین هستند. سالانه نزدیک به ۸۰ میلیون خودرو و بیش از ۱۰۰ میلیون موتورسیکلت در جهان تولید می شود. تعداد خودروهای موجود در جهان از مرز یک میلیارد گذشت. بنزین و گازوئیل تا یک دهه پیش، صرفاً از طریق پالایش نفت تولید می شد اما در۱۰ سال اخیر تولید بنزین و گازوئیل از میعانات گازی نیز در برخی کشورها خصوصاً ایران اجرایی شد که نمونه بارز آن پالایشگاه ستاره خلیج فارس است. در شرایط کنونی قیمت بنزین و گازوئیل پالایشگاه های با خوراک نفت خام از حاشیه سود کمی برخوردار است. حاشیه سود پالایشگاه های با خوراک میعانات گازی نیز از حاشیه سود چندان مناسبی برخوردار نیست ،چرا که فاصله قیمت ماده اولیه و محصول کم است و حدود ۷۰ درصد ماده اولیه به بنزین و گازوئیل تبدیل می شود.

به گزارش ایران، یکی از روش های تولید بنزین و گازوئیل، تولید از طریق گاز طبیعی و به روش کاتالیستی و فیشر تروپ انجام می شود در این فرآیند گاز متان به بنزین و گازوئیل یورو ۵ تبدیل می شود. در این تکنولوژی که GTL نام دارد سرمایه گذاری مورد نیاز برای تولید هر یک میلیون تن در سال بنزین و گازوئیل یک میلیارد دلار است. مزیت ویژه تکنولوژی GTL این است که فاصله بین قیمت ماده اولیه و محصول قابل توجه است به گونه ای که برای تولید ۲ میلیون تن محصول نیاز به ۳.۳ میلیون تن گاز متان است. با لحاظ قیمت ۷.۵ سنت برای هر متر مکعب گاز متان؛ قیمت ماده اولیه کمتر از ۳۰۰ میلیون دلار و قیمت ۲ میلیون تن محصول بیش از یک میلیارد دلار می شود لذا این تکنولوژی تولید بنزین برای کشور دارای ذخایر عظیم گاز طبیعی چون ایران اقتصادی ترین و منطقی ترین راه سرمایه گذاری است.

سرمایه گذاران این واحدهای بزرگ صنعتی در ۵ سال اول پس از بهره برداری به دلیل سرمایه گذاری بالای اولیه چون باید اصل وام های دریافتی و بهره آن را بازپرداخت کنند در شرایط سخت نقدینگی قرار می گیرند لذا لازم است در ۵ تا ۷ سال اولیه بهره برداری دولت تخفیف ویژه ای در نرخ خوراک لحاظ کند تا جذابیت لازم جهت جذب سرمایه گذاری در این صنعت بزرگ فراهم شود. لازم است با حمایت مجلس شورای اسلامی و دولت، نرخ خوراک  برای این نوع سرمایه گذاری در ۵ تا ۷ سال اول با تخفیف ویژه تحویل سرمایه گذار داخلی و خارجی شود تا بتوان ده ها میلیارد دلار سرمایه گذاری را جذب این صنعت بزرگ کرد. همچنین باید مشکل ارائه تضامین دولتی به تأمین کنندگان منابع مالی خارجی حل شود. ایجاد جذابیت های اقتصادی لازم جهت تشویق سرمایه گذاران خارجی برای ساخت واحدهای بزرگ GTL در ایران مواهب ارزشمند و ماندگاری برای ملت و کشوربه دنبال دارد، اما چنانچه این موانع بزرگ قابل رفع نیست پیشنهاد می کنم مجلس شورای اسلامی به شرکت ملی گاز یا شرکت ملی صنایع پتروشیمی اجازه دهند تا رأساً با استفاده از ‍‍پشتوانه و منابع وزارت نفت و استفاده ازمنابع داخلی و سرمایه گذاری خارجی (فاینانس) در این حوزه اقدام به سرمایه گذاری و ۱۰ تا ۲۰ کارخانه بزرگ GTL با ظرفیت تولید ۴۰ میلیون تن بنزین و گازوئیل در ایران ساخته شود. بعد از بهره برداری و به سود رسیدن این واحدهای بزرگ، دولت می تواند آنها را از طریق بورس و روش های دیگر به بخش خصوصی واگذار کند. این شیوه کاربردی ترین راه حل جهت دستیابی به اهداف ترسیم شده در زمان کوتاه و مناسب است که امید است دولت با ارائه لایحه به مجلس و تصویب آن، این تحول بزرگ محقق شود.  تولید ۴۰میلیون تن بنزین و گازوئیل درآمد ملی را ۲۰ میلیون دلار در سال افزایش می دهد و برای بیش از ۵۰ هزار نفر اشتغال مستقیم ایجاد می شود. نکته حائز اهمیت اینکه خوراک کارخانه های بزرگ صنعتی یاد شده جمعاً حدود ۶۵ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی در سال می شود، در شرایط کنونی درآمد دولت از فروش ۶۵ میلیارد متر مکعب در سال حدود ۲ میلیارد دلار است و کمترین بهره وری را برای اقتصاد ملی به دنبال دارد اما تبدیل ۶۵ میلیارد متر مکعب گاز طبیعی به بنزین و گازوئیل ضمن اینکه درآمد کشور را سالانه ۲۰ میلیارد دلار افزایش می دهد، جایگاه و اعتبارایران در اقتصاد جهانی را ارتقا می دهد و مواهب ارزشمند متعددی به دنبال دارد.چنانچه برخی طرح های GTL درون کشور و به دور از دریا ساخته شوند می توان بنزین تولیدی در واحدهای تولیدی نزدیک دریا را صادرو تولیدات داخل کشور را صرف نیاز داخل کردَ، البته مشروط به اینکه عرضه محصول به قیمت های جهانی انجام شود.

شرکت های صاحب تکنولوژی در حال مطالعه و انواع آزمایش ها به منظور تولید سین گاز با استفاده از CO2 وH  هستند پیش بینی می شود کمتر از۱۰ سال آینده این هدف محقق شود که در آن صورت با استفاده از co2 و تبدیل آن به سین گاز (co+H2) می توان محصولات بسیار ارزشمندی تولید کرد، چرا که سین گاز پایه تولید انواع محصولات پلیمری و شیمیایی است. به دلیل محدودیت تأمین هیدروژن یا آمونیاک برای اهداف ذکر شده در روش فوق به نظر می رسد جمعاً سالی حدود ۳ تا ۵ میلیون تن co2 قابل مصرف خواهد بود. چنانچه گاز طبیعی مورد نیاز از طریق خط لوله گاز آغاجاری و خط ۵۶ اینچی دوم عسلویه به خوزستان یا هر روش دیگر جهت خوراک ۱۰ طرح GTL با ظرفیت هر کدام ۴ میلیون تن تولید محصول بنزین و گازوئیل تأمین و این واحدها ساخته شوند ضمن کسب حاشیه سود مناسب حاصل از تبدیل گاز طبیعی به بنزین و گازوئیل یورو ۵ و صادرات این محصولات می توان CO2 تولیدی را جهت تزریق به میادین نفت خوزستان اختصاص داد.ساخت ۱۰ واحد GTL با ظرفیت تولید سالانه هر کدام ۴ میلیون تن؛ منجر به تولید ۳۰ میلیون تن (حدود ۳۰ میلیارد متر مکعب) می شود تزریق ۳۰ میلیارد متر مکعب CO2 به مخازن نفت مناسب این منظور طی مدت ۱۰ سال نتایج درخشانی به دنبال دارد (هر چند در طول عمر واحدهای GTL که حدود ۴۰ تا ۵۰ سال خواهد بود CO2 تولیدی صرف تزریق به مخزن نفت خواهد شد) تزریق CO2 در میادین، ضریب بازیافت را بین ۱۶ تا ۸۰ درصد افزایش می دهد. هم اکنون در بیش از150مخزن در سرتاسر دنیا از روش تزریق co2 در مخازن استفاده می کنند.

فقط طی مدت ۱۰ سال میزان اضافه برداشت نفت ناشی از تزریق ۳۰ میلیون تن CO2 یاد شده به حدود ۴۰۰ الی ۵۰۰ میلیون بشکه خواهد رسید که ارزش آن به قیمت کنونی نفت حدود ۲۵ میلیارد دلار خواهد شد. این ازدیاد برداشت در مدت ۵۰ سال بر اساس قیمت های کنونی نفت به حدود ۱۲۰ میلیارد دلار خواهد رسید.کل سرمایه لازم جهت ساخت ۱۰ واحد GTL با ظرفیت هر یک ۴ میلیون تن محصول حدود ۴۵ میلیارد یورو است. از طرف دیگر درآمد حاصل از فروش بنزین و گازوئیل ۱۰ واحد یاد شده سالانه حدود ۲۰ میلیارد یورو و در طی مدت ۱۰ سال معادل ۲۰۰ میلیارد یورو خواهد شد در حالی که قیمت کل ماده اولیه یعنی همان گاز طبیعی با نرخ ۸ سنت در هر سال ۵.۲ میلیارد یورو خواهد شد. ایران با استراتژی فوق می تواند یکی از صادر کنندگان مهم بنزین در جهان باشد(تجارت بنزین سالانه حدود ۵.۳ میلیارد تن است) و تمام ظرفیت های خدادادی جهت تحقق این هدف در دسترس ایرانیان قرار گرفته است. شرکت ملی گاز یکی از برندگان اصلی این استراتژی است، چرا که ۱۰ واحد GTL یاد شده سالانه حدود ۶۵ میلیارد متر مکعب گاز مصرف می کنند و قیمت فروش هر متر مکعب گاز به پتروشیمی ها حدود ۵ سنت گرانتر از مصارف خانگی و تجاری است، لذا درآمد شرکت گاز از این طریق سالانه ۳.۲۵ میلیارد یورو و در مدت ۱۰ سال ۳۲.۵ میلیارد یورو و طی ۵۰ سال دوره بهره برداری این واحد ها ۱۶۰ میلیارد یورو افزایش خواهد یافت.

یکی از راهکارهای اساسی برای تأمین گاز مورد نیاز واحدهای GTLجایگزین کردن انرژی برق نیروگاه های خورشیدی بجای گاز طبیعی مصرفی در واحدهای مسکونی و تجاری است. سرمایه گذاری در تولید برق از انرژی خورشیدی با سرعت در کشورهای مختلف در حال پیگیری است. قیمت خرید برق از نیروگاه های خورشیدی باید بر اساس میانگین قیمت های جهانی باشد وگرنه سرمایه گذاری از توجیه اقتصادی و چارچوب های منطقی خود خارج می شود. تولید ۱۰ گیگاوات ساعت برق با نیروگاه های خورشیدی منجر به صرفه جویی در مصرف ۱۸ میلیارد متر مکعب گاز به ارزش ۱.۵ میلیارد دلار در سال می شود آیا بهتر نیست دولت رأساً اقدام به تأسیس نیروگاه های خورشیدی کند. هزینه این سرمایه گذاری، با صرفه جویی در مصرف گاز طی ۷ سال بازگشت خواهد شد و باعث افزایش مراودات و ارتباط گسترده اقتصادی بین ایران، چین و کشورهای اروپایی خواهد شد و از این منظر نیز نقش مفید و سازنده ای به دنبال خواهد داشت. بخش خصوصی ایران به آن حد از رشد نرسیده که بتواند در طرح های بزرگ فوق الذکر نقش محوری و سرمایه گذار اصلی را ایفا کند،لذا دولت باید رأساً در این خصوص اقدام کند و قوانینی که سد راه این سرمایه گذاری ملی می شوند اصلاح شوند. طی ۱۰ سال گذشته که جلوی سرمایه گذاری دولت در حوزه پتروشیمی گرفته شد کدام بخش خصوصی سرمایه گذاری گسترده ای انجام داد اگر چند سرمایه گذاری بزرگ هم انجام شده غالباً توسط شرکت های نیمه دولتی بوده است ،لذا اصلاح قانون ممنوعیت سرمایه گذاری دولت در حوزه های مهم و اساسی فوق ضرورت فوری است اما در کنار آن دولت باید مکلف شود متناسب با مبلغ سرمایه گذاری شده طی مدت ۵ تا ۸ سال پس از بهره برداری، سهام واحدهای فوق از طریق ساز و کار بورس یا مزایده یا روش های دیگر با نگاه حمایتی، به بخش خصوصی واگذارکند. قانون واگذاری سهام شرکت ها به بخش خصوصی نیز حتماً نیاز به اصلاح دارد وگرنه شرکت های نیمه دولتی و صندوق های بازنشستگی نخواهند توانست سهام صدها شرکت زیرمجموعه را به بخش خصوصی واگذار کنند و این هدف بزرگ فقط در حد شعار و ژست های تبلیغاتی و سیاسی که گاه
پر رنگ و گاه کمرنگ می شود باقی خواهد ماند و در عمل قدم های کوچکی به سمت هدف یادشده بر داشته خواهد شد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

کلمات کلیدی : بخش خصوصی - تولید بنزین
نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir