بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : چهارشنبه 7 تير 1396      12:16

پدیده قفل‌شدگی با اقتصاد دانش‌بنیان می‌شکند

علی دینی ترکمانی کارشناس و پژوهشگر اقتصادی می گوید: «اقتصاد ما درگیر پدیده‌ای بنام شکست نظام‌مند یا قفل شدگی نظام‌مند است. اقتصاد ما مثل یک خانه کلنگی است که دست به هر جایش می‌زنیم جای دیگرش مشکل پیدا می‌کند.»

اقتصاد ایرانی: این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه مسایلی که اقتصاد ایران با آن روبروست مربوط به امروز و دیروز نیست، اظهارداشت: «ریشه مشکلات بلندمدت است و البته ریشه در سیاست های نادرستی دارد که از سال های طولانی اجرا شده و امروز گریبان اقتصاد کشور را گرفته است.»

او با بیان اینکه دولت دوازدهم برای حل مشکل بیکاری نیاز به اصلاحات اساسی و نهادی دارد، تصریح کرد: «هرچند که عمده رشد اقتصادی کشور در سال گذشه ناشی از صادرات نفت بوده، اما انتظار می رود امسال هم رشد داشته باشیم. برآوردهای جهانی و برآوردهای داخلی از جمله همکاران ما در موسسه مطالعات و پژوهش های بازرگانی، دال بر این است که به احتمال زیاد در سال جاری رشدی در حدود ۵ درصد خواهیم داشت.»

وی با تاکید بر اینکه البته کیفیت این رشد بالا نیست،یادآورشد: «درواقع این میزان رشد تحت تاثیر نوسانات قیمت های جهانی نفت و صادرات است. البته در چند سال گذشته بعد از تحریم ها کاهش تولید نفت، کمک کرد تا سهم درآمدهای مالیاتی در بودجه افزایش پیدا کند و به چیزی حدود ۷۵ درصد برسد اما به هر حال صاحبان کسب وکار هم معترض بودند که فشار زیادی از نظر دریافت های مالیاتی بر آنها وارد می شود و به هر حال این نشان می دهد که اقتصاد ما در موقعیت الاکلنگی قرار دارد.»

به گزارش خبرآنلاین، این پژوهشگر ارشد اقتصادی کشورمان اصلاحات اساسی در بخش بهره وری را عامل افزایش تولید ذکر کرد و گفت: «بدون استفاده مطلق از عوامل تولید، صرفا از طریق افزایش بهره وری، می توان تولید را ارتقا داد.»

نگاه واقع گرایانه به توسعه

این اقتصاددان با بیان اینکه باید با یک نگاه بلندمدت توسعه ای به حل مسایل اقتصادی کشور داشته باشیم، خاطرنشان کرد«کیفیت رشد ضعیف است. ما درگیر قفل شدگی نظام مند یا به نوعی شکست نظام مند هستیم، این مشکل سبب شده تا اقتصاد ما دچار پدیده قفل شدگی شود.»

او اضافه کرد: «نکته بعد این است که ما دچار یک شکاف تاریخی و تمدنی در منطقه شدیم. اگر در گذشته در منطقه برتر بودیم اما واقعیت این است که امروز بر مبنای شاخص های اقتصادی، حتیاز ترکیه عقب هستیم، از عربستان هم به نوعی عقب افتادیم. ممکن است که با ادامه وضعیت موجود، به نظر من دچار حاشیه زدگی منطقه ای هم بشویم.»

دینی ترکمانی با اشاره به آمار رشد تولید ناخالص داخلی ایران و پژوهشی که در این زمینه انجام شده، عنوان کرد: «براوردی که در سال ۲۰۱۴، بر مبنای تولید ناخالص ملی، صورت گرفت، ایران را در رتبه ۱۸ قرارداد، GDP نیز رقمی در حدود ۱۲۸۴ میلیارد دلاربود. اگر با همین سرعت پیش بریم در سال ۲۰۳۰ مجددا در رتبه ۱۸ قرار خواهیم گرفت، البته با درآمد سرانه ۱۹۱۴ میلیارد دلار؛ در حالی که با سرعت رشدی که ترکیه دارد، هرچند که در سال ۲۰۱۴ رتبه این کشور ۱۷ بوده و تنها یک رتبه از ما بالاتر بوده، اما در سال ۲۰۳۰ ترکیه در رتبه ۱۳ با درآمد سرانه ۲۷۱۴ میلیارد دلار قرار می گیرد. از سویی عربستان که در ۲۰۱۴، در رتبه ۱۴ بوده، در ۲۰۳۰ در جایگاه ۱۱ با ۳۲۱۲ میلیارد دلار قرار می گیرد.»

او تاکید کرد: «این پیش بینی ها برمبنای نرخ رشد اقتصادی با ثبات ۴ تا ۴.۵ درصدی برای کشورمان اتفاق می افتد و قطعا اگر رشد کمتر باشد،این رتبه و این میزان درآمد سرانه بدست نخواهد آمد.»

این پژوهشگر ارشد اقتصادی در ادامه با مقایسه وضعیت پاکستان با ایران نیز گفت: «پاکستان در همان بررسی ها در سال ۲۰۱۴ رتبه ۲۵ را داشته است اما این کشور کم کم جلو می آید .پیش بینی می شود در سال ۲۰۵۰ این کشور در رده ۱۵ با ۴۲۵۳ میلیارد دلاردرآمد سرانه قرار بگیرد.»

چگونه اول شویم؟

این استاد دانشگاه با بیان اینکه واقعیت امر این است که با تلاشی که می کنیم یا هدف گذاری که کردیم برای قدرت اول در منطقه شدن، با ادامه این وضعیت باید کاملا خداحافظی کنیم، گفت: «مگر اینکه تغییر رویه دهیم.یکی از موانع تودرتوی نهادی یعنی مراکز قدرت متعدد است. مراکز تصمیم گیری متعدد در کشور وجود دارد. دولت در دولت، دستگاه در دستگاه. نهاد در نهاد، قانون در قانون. در واقع ریشه فسادها به همین تودرتویی نهایی مرتبط است.»

او ادامه داد: «تودرتوی نهادی، سه پیامد و عارضه مهم دارد؛ اول اینکه موازی کاری را به شدت افزایش می دهد و بودجه را صرف تلاش هایی در جاهایی می کند که جای دیگر هم صرف شده و بودجه بی مورد هزینه می شود. دوم اینکه مسولیت پذیری و پاسخگویی در سطح سیستم بسیار پایین می آید. دور زدن قوانین و مقررات به شدت افزایش پیدا می کند. در این فضا امکان درگیر شدن در فساد، بسیار بیشتر می شود. سوم اینکه ما درگیر بی ثباتی شدید در ساختارهای سازمانی، تاسیس ها، انحلال ها، ادغام ها و تفکیک ها هستیم. پیامد این سه، در تحلیل نهادی می شود coordination failure، شکست در هماهنگ سازی سیاسی. یعنی اجزای نظام حکمرانی به معنای کلی در اقتصاد ایران، این حداقل شرط سازگاری با یکدیگر را ندارند.»

راهکار بحرانی از جنس بیکاری

دینی ترکمانی در ادامه با بیان اینکه ما درگیر اقتصادی هستیم که با بحران بیکاری مواجه است،عنوان کرد: «جمعیت بیکاران کشور بر طبق آمار رسمی و با اصلاح ساعات محاسبه بیکاری سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفراست، از سویی بانک ها هم به رغم بحث هایی که در مورد نرخ ارز و قیمت های واقعی و پس انداز وجود دارد، توانستند به اندازه ای که منابع برای پروژه های سرمایه گذاری لازم است، منابع را تجهیز کنند. همیشه نسبت پس اندازها به GDP بالاتر از نسبت سرمایه گذاری به GDP بوده. یعنی ما موانعی که پیش روی انباشت سرمایه وجود دارد، شکاف ارزی، کمبود درآمدهای ارزی برای تامین نیازهای ارزی پروژه ها نداشتیم.»

او ادامه داد: «ارتقای بهره وری سرمایه است که باید در زمان کوتاه تری به مرزهای دانش جهانی برسیم؛ وقت آن رسیده که اقتصاد دانش بنیان در راس تصمیم گیری ها قرار بگیرد.»

این پژوهشگر اقتصادی تاکید کرد: «صحبت کردن در مورد اقتصاد دانش بنیان کافی نیست و باید به مرحله اجرا برسد، اما ما یک ساختار قدرتی داریم که خیلی تودرتو است و اجازه نمی دهد برنامه هایی که روی کاغذ خوب تعریف می شود در عرصه عمل به خوبی پیش نمی رود، این مشکل باید ابتدا حل شود.»


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir