اقتصاد ناجی چاوز شد

ادلمینا فلورس به خاطر آپارتمانی که در مجمتمع مسکونی جدید در ایالت زادگاه هوگو چاوز یعنی باریناس بدست آورده، از خدا و چاوز متشکر است. البته او احتمالا باید از دولت چین نیز تشکر کند. از سال 2007، بانک توسعه چین مبلغ 42.5 میلیارد دلار به ونزوئلا وام داده، وامی که توسط درآمدهای نفتی ونزوئلا تضمین شده است. این میزان تقریبا حدود یک چهارم کل وام های خارجی بانک چینی است و تعهد حداقل 12 میلیارد دلار آن طی 15 ماه گذشته صورت گرفته یعنی زمانی که بالا رفتن هزینه استقراض در بازارهای نوظهور، فراهم آوردن چنین سرمایه هایی را گرانتر از قبل ساخته بود.

این پول همان رونق اقتصادی را برای چاوز به ارمغان آورد که او به آن نیاز داشت، چاوزی که به رغم نبرد با بیماری سرطان برای سومین بار نامزد انتخابات ریاست جمهوری شد و در آن به پیروزی رسید. بیشتر نظر سنجی های پیش از انتخابات از پیشروی چاوز نسبت به انریکه کاپریلس، نامزد ائتلاف مخالفان، حکایت داشتند اما میزان این پیشروی به اندازه سال 2006 نبود، زمانی که چاوز 63 درصد آرا را به خود اختصاص داد. چاوز برای جلب نظر رای دهندگان، از سال گذشته تاکنون 250 هزار خانه جدید ساخته است. همچنین طی 12 ماه منتهی به انتخابات، مخارج دولت 30 درصد افزایش یافت که باعث رشد 5.4 درصدی اقتصادی در سه ماهه دوم سال شد.

ونزوئلا وام های خود را با نفت تسویه می کند، که میزان آن نیز به بهای نفت بستگی دارد. در حال حاضر 200 هزار بشکه از 640 هزار بشکه نفتی که ونزوئلا روزانه به چین صادر می کند، به تسویه بدهی اختصاص می یابد. چین در این میان علاوه بر دستیابی به منبع ثابتی از نفت، از راه های دیگری نیز منفعت کسب می کند. آپارتمان فلورس یکی از 5360 واحدی است که در دو مایلی خارج مرکز ایالت باریناس توسط شرکت ساختمان "سیتیک" در حال ساخت هستند، شرکتی که زیرمجموعه ای از بزرگترین گروه شرکتی چین محسوب می شود. "سیتیک" همچنین مشغول مذاکره با شرکت نفت ونزوئلا است تا در پروژه های کمربند نفتی "اورینوکو"، که منبع نفت خام ونزوئلا محسوب می شود، سهمی بدست بیاورد.

شرکت های چینی پس از اینکه وضع محدودیت های ارزی و وارداتی در ونزوئلا باعث کمبود عرضه برخی کالاها شد، مشغول برآورده کردن تقاضا برای همه کالاها از خودرو گرفته تا تلویزیون هستند. از سال 2010 تاکنون دولت چاوز سه میلیون دستگاه تهویه هوا، تلویزیون و مانند این ها را از شرکت چینی "کینگدائو هائر" خریداری کرده است. همچنین وام هایی که ونزوئلا از چین دریافت کرده صرف واردات خودروهای ساخته شده توسط کارخانه شرکت "شری" در چین می شود.

چاوز ماه گذشته گفت که به دنبال دریافت اعتبارهای بیشتری از چین است. "ما در حال اندیشیدن در مورد سال 2013 هستیم"، چاوز این را در یازدهم سپتامبر به گزارشگران گفت و با اشاره به رئیس جمهور چین که به زودی از سمت خود کنار می رود ادامه داد: "من برای هو جینتائو یک نامه فرستادم، و اکنون تیم ها در حال بررسی آن هستند." همچنین رافائل رامیرز، وزیر نفت ونزوئلا، به روزنامه ناسیونال گفت که ونزوئلا برای وام هایی که از چین می گیرد نرخ بهره ای بیشتر از 6 درصد را پرداخت نمی کند و این در حالی است که نرخ بهره استقراض دولت ونزوئلا از بازارهای بین المللی 12 درصد است.

هرچند وام برای نفتی که چین به ونزوئلا پرداخت کرده به خاطر مبلغ بالای آن مورد توجه قرار گرفته اما ابن شیوه ای است که چین در کشورهای دیگری از جمله روسیه و غنا نیز در پیش گرفته است. رئیس جمهور اکوادور، رافائل کورئا، که متحد چاوز نیز محسوب می شود، از سال 2009 تاکنون 7.3 میلیارد دلار وام تضمین شده با درآمدهای نفتی از چین دریافت کرده که تقریبا معادل یک سوم بودجه دولت او است.

ایالات متحده آمریکا که 9.7 درصد نفت مورد نیاز خود را از ونزوئلا وارد می کند تاکنون در مورد گسترش نفوذ چین در بازار نفت این کشور سکوت کرده است. افزایش تولید در برزیل و کانادا می تواند به جبران هر کمبودی در عرضه نفت برای آمریکا کمک کند و همچنین یکی از مقامات دولت آمریکا که نخواست نامش فاش شود می گوید که بیشتر نفتی که چین از ونزوئلا بدست می آورد دوباره در همان ونزوئلا به فروش می رسد.

اگر بهای نفت نوسان کند و هزینه های بازپرداخت بدهی افزایش یابد، مخارج هنگفت چاوز به پایان می رسند. موسسه "مورگان استنلی" اخیرا در گزارشی گفته که ونزوئلا ممکن است تا نیمه دوم سال 2013 به خاطر بدهی هایش دچار ورشکستگی شود مگر اینکه چاوز اقداماتی را برای تقویت بازارهای مالی این کشور انجام دهد، بازارهایی که شکنندگی آن ها روز به روز در حال افزایش است.

بنابر آماری که به صورت سالیانه توسط شرکت "بی پی" منتشر می شود،  تولید نفت ونزوئلا اکنون 22 درصد کمتر از زمانی است که چاوز در سال 1999 قدرت را در اختیار گرفت چرا که شرکت نفت ونزوئلا به جای سرمایه گذاری بر روی زیرساخت هایش، منابع خود را صرف برنامه های اجتماعی کرد. همچنین احیای میزان تولید نیز چندان آسان نخواهد بود چرا که چاوز همچنان به چینی ها، نفت بدهکار است.

چینی هایی که وام های آن ها در پیروزی چاوز در انتخابات بی تاثیر نبودند. فلورس، که یک فروشنده بازنشسته است، می گوید نخستین بار که چاوز به ریاست جمهور رسید از طرفداران او نبوده است چرا که در آن زمان "هیچ کس هیچ چیز به من نداده بود." او در حالی که بر روی تختش در آپارتمانی که توسط دولت فراهم و توسط  شرکت چینی سیتیک ساخته شده، نشسته است می گوید که در انتخابات امسال هیچ تردیدی نسبت به اینکه به چه کسی رای بدهد، نداشته است. او می گوید: "این جا در این پروژه مسکن، نسبت به چاوز تعصب وجود دارد."

42.5 میلیارد دلار – ارزش وام های که بانک توسعه چین از سال 2007 تاکنون به ونزوئلا پرداخت کرده است.

16 میلیارد دلار – 2007 تا 2012 – برای ساخت زیرساخت های انرژی.

1 میلیارد دلار – دسامبر 2009 –  برای شرکت فلزات متعلق به دولت ونزوئلا

20 میلیارد دلار – آوریل 2010 – برای پروژه های ساخت مسکن، راه آهن و پروژه های بخش انرژی و کشاورزی

4 میلیارد دلار – نوامبر 2011 – برای شرکت نفت متعلق به دولت ونزوئلا

1.5 میلیارد دلار – ژانویه 2010 – برای شرکت نفت متعلق به دولت ونزوئلا

منبع: Bloomberg Businessweek