بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 12 شهريور 1396      13:55

نقش شبکه بانکی در تحریک تورم

نویسنده :
سعید بیات

اقتصاد ایرانی: تئوری مقداری پول بیان می کند که تورم تابع مستقیمی از تقاضای پول است. به بیان دیگر، آن بخش از نقدینگی (M2) که به تقاضای خرید کالاها و خدمات تبدیل می شود، تورم زاست؛ بنابراین نه تنها حجم پول (M1) بلکه سپرده های کوتاه مدت و قرض الحسنه که بخشی از شبه پول محسوب می شوند و امکان برداشت و خرج کردن آنها وجود دارد نیز بالقوه تورم زا هستند.

تنها سپرده های بلندمدت، به عنوان بخش دیگر شبه پول، خطری برای تورم محسوب نمی شود.

با این مقدمه می توان گفت که هر عاملی سبب شود بخش تورم زای شبه پول بزرگ تر و بخش غیر تورمی آن کوچک تر شود، نوعا بر دامنه تورمی نقدینگی افزوده است. مدتی است که بسیاری از بانک ها بابت سپرده های کوتاه مدت نرخ های سود بالا (و حتی بالاتر از سپرده های بلندمدت) پرداخت می کنند و همین امر سبب شده تا بخش تورم زای شبه پول به سرعت رشد کند و بخش غیر تورمی آن سرکوب شود. هرچند ممکن است بخشی از انگیزه افراد برای سپرده گذاری کوتاه مدت به جای بلندمدت تنها برای دستیابی به نرخ های سود بالاتر انجام گرفته باشد، اما نمی توان منکر این بود که امکان برداشت لحظه ای از سپرده های کوتاه مدت می تواند تصمیمات بین دوره ای افراد را متاثر کند و سریع تر به تقاضای مصرفی تبدیل شود. بخش دیگر رشد سپرده های کوتاه مدت نیز ناشی از تغییر نوع حساب افراد از سپرده های غیر دیداری (حساب دسته چک) به حساب کوتاه مدت اتفاق افتاده است تا افراد بتوانند از فرصت کوتاهی که تا انجام معامله خود در اختیار دارند، بیشترین استفاده را ببرند و نرخ سود سپرده های کوتاه مدت را به دست آورند که طبعا این بخش از رشد سپرده های کوتاه مدت به سرعت به تقاضای خرید تبدیل شده و تورم زایی می کند.

تحلیل آخرین آمارهای شبه پول (نمودار ۱) نشان می دهد نرخ رشد نقطه به نقطه سپرده های بلندمدت به سرعت به صفر نزدیک شده و نرخ رشد نقطه به نقطه سپرده های کوتاه مدت به سرعت در حال افزایش است؛ به طوری که این نرخ در خرداد ۱۳۹۶ در سطح ۵۴ درصد قرار گرفته است. نرخ رشد نقطه به نقطه سپرده های قرض الحسنه نیز با طی روندی با ثبات در خرداد ۱۳۹۶ در سطح ۳۴ درصد قرار گرفته است. بنابراین ملاحظه می شود عطش بانک ها در جذب سپرده های مردم سبب شده تا ترکیب رشد اجزای شبه پول به نفع سپرده های کوتاه مدت و قرض الحسنه باشد و بیم آن می رود که با ادامه چنین وضعیتی، عملکرد شبکه بانکی کم کم به بزرگ ترین خطر برای افزایش تورم تبدیل شود.

بانک مرکزی ایران با درک این شرایط تصمیم گرفت تا با ابلاغ دستورالعملی در تاریخ ۳۱ مرداد ۱۳۹۶ بانک ها را مجبور به رعایت سقف نرخ های سود در سپرده های کوتاه مدت کند؛ دستوری که روز گذشته موعد اجرای آن بود. هر اندازه این دستور در شبکه بانکی عملیاتی شود بانک مرکزی بهتر می تواند خطر تورمی شبکه بانکی را مهار کند. البته باید دانست که ابلاغ دستورالعمل برای کاهش نرخ های سود بانکی شرط کافی نیست و شناخت ریشه مشکلات بانک ها و رفع آنهاست که می تواند رفتار بانک ها را اصلاح کند.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir