بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : سه شنبه 14 شهريور 1396      11:38

راز عمانی جذب سرمایه

اقتصاد ایرانی: ایران در میان ۱۵۹ کشور بررسی شده رتبه ۱۵۰ را از منظر میزان آزادی اقتصادی به خود اختصاص داده است. شاید برخی تحریم ها را عامل پایین بودن رتبه ایران عنوان کنند اما باید گفت این سیاست های غلط اقتصادی است که موجب چنین رتبه ای برای ایران شده است. سیاست هایی که علاوه بر کاهش رتبه مانع اصلی حفظ و جذب سرمایه ها است.

به گزارش دنیای اقتصاد، اهمیت آزادی اقتصادی در جذب سرمایه گذار خارجی موجب شد فعالان بخش خصوصی از نمایندگان موسسه فریزر (موسسه ای که شاخص های آزادی اقتصادی را در دنیا بررسی می کند) دعوت کنند و تجربیات آنها را در این زمینه بشنوند. هرچند در ابتدای نشست، ایرانی ها از روند ورود سرمایه خارجی پس از تحریم ها به ایران گلایه داشتند و سعی کردند موانع این ناکامی را بررسی کنند، اما با سوالی از سوی بنیانگذار فریزر مواجه شدند که آنها را به چالش کشید. مایکل واکر از ایرانی های حاضر در جلسه پرسید: «چرا علاقه مند هستید، سرمایه گذاران خارجی را جذب کنید؟» او با این سوال قصد داشت توجه حاضران را به سرمایه هایی جذب کند که شاید کمتر در مورد آنها بحث و گفت وگو شده است؛ سرمایه های داخلی و سرمایه های ایرانی های خارج از کشور. واکر معتقد بود که ایرانی ها در ابتدا باید برای بهبود فضای کسب وکار و اصلاح سیاست های اقتصادی به گونه ای گام بردارند که بتوانند سرمایه داران ایرانی را جذب کنند. او به این نکته اشاره کرد که بخشی از سرمایه داران ایرانی در خارج از کشورشان هستند و هنوز هم بخشی از سرمایه داران، ایران را ترک می کنند. حتی واکر از برخی ایرانیان مقیم ونکوور کانادا نیز به عنوان نمونه ای از افرادی که سرمایه هایشان را از ایران خارج کرده اند، یاد کرد و گفت که دوستان ایرانی زیادی را در این شهر دارد که معتبر و سرمایه دار هستند و همیشه این سوال وجود داشته که چرا ایرانی ها علاقه ای به سرمایه گذاری در ایران نشان نمی دهند. او می خواست در نهایت به این موضوع برسد که سیاست های اقتصادی و تجاری اعمال شده در ایران، غلط است و محیط کسب وکار نامناسب نیز در بی میلی ایرانی ها به سرمایه گذاری در ایران مزید بر علت شده است. در نشستی که در اتاق بازرگانی تهران با حضور نمایندگان موسسه فریزر برگزار شد، مقامات عمانی نیز حضور داشتند. عمان نمونه کشوری است که توانسته با اصلاحاتی که در ساختار اقتصادی خود به وجود آورده، رویای جذب سرمایه ۱۰ میلیون دلاری را چنان تحقق بخشد که امروز به جذب سرمایه ۲۰ میلیارد دلاری دل بسته شود. این کشور توانسته در اصلاحات اقتصادی عملکرد قابل قبولی داشته باشد.

آسیب شناسی عقب ماندگی ایران

هرچند حاضران در جلسه منتظر راهنمایی نمایندگان فریزر برای چگونگی جذب سرمایه گذار خارجی بودند، اما بنیانگذار این موسسه، جذب سرمایه گذار خارجی را در اولویت آخر قرار داد و پیش از آن بر جذب سرمایه های داخلی و سرمایه های ایرانی خارج از کشور تاکید کرد و گفت: این خود شما هستید که باید محیطی مناسب برای سرمایه گذاری آنها فراهم کنید. رتبه ۱۵۰ ایران در بین ۱۵۹ کشور بررسی شده در موسسه فریزر از منظر آزادی اقتصادی نیز در این جلسه مورد آسیب شناسی قرار گرفت. برخی پایین بودن رتبه ایران را ناشی از اعمال تحریم ها از یکسو و جنگ تحمیلی ایران و عراق از سوی دیگر می دانستند و برخی دیگر این برهان را رد کرده و سیاست های غلط اقتصادی را به عنوان عامل پایین بودن رتبه ایران در این موسسه معرفی می کردند. واکر نیز معتقد بود ایران در میان ۱۵۹ کشور بررسی شده رتبه ۱۵۰ را از منظر میزان آزادی اقتصادی به خود اختصاص داده است، شاید برخی تحریم ها را عامل پایین بودن رتبه ایران عنوان کنند اما باید گفت این سیاست های غلط اقتصادی است که موجب چنین رتبه ای برای ایران شده است. سیاست هایی که علاوه بر کاهش رتبه، مانع اصلی حفظ و جذب سرمایه ها است. وی همچنین معتقد است: سیاست هایی که در بخش بازار کار یا در بخش سرمایه گذاری در ایران اعمال می شود، نادرست است، بنابراین لازم است این مسائل به بحث گذاشته و حل شوند.

صحبت های واکر با اشاره به پروژه ای پایان گرفت که به گفته او در سال ۱۹۸۴ در موسسه فریزر با همکاری دانشگاه کمبریج کلید خورد تا این مساله مورد بررسی قرار گیرد که آزادی سیاسی مهم است یا آزادی اقتصادی. او گفت که در آن زمان هیچ متر و سنجه ای وجود نداشت اما امروز می توانیم این مطالعات را در بیش از ۱۰۰ کشور جهان به انجام برسانیم. هرچند بنیانگذار موسسه فریزر از نتایج این پروژه مطلبی را ارائه نداد، اما نایب رئیس این موسسه از معجزات آزادی اقتصادی در کشورها سخن گفت و عنوان کرد که آزادی اقتصادی موجب توسعه سیاسی در کشورها می شود. «فرد مک ماهن» با تکیه بر آمارها و پژوهش های موسسه فریزر اظهار کرد که پایبندی به قوانین در کشورهایی که نظام اقتصاد آزاد در آنها برقرار است، بیشتر است. همچنین رفاه عمومی نیز به واسطه آن توسعه یافته و فساد نیز تا حد زیادی کاهش پیدا کرده است. برمبنای شواهد استخراج شده از بیش از ۶۰۰ مقاله، چنین استنباط می شود که آزادی اقتصادی ظرفیت ها را افزایش داده، موجب شکوفایی اقتصادی شده و آزادی های مدنی را هم در پی داشته است و البته دستاورد مهم دیگر آزادی اقتصادی، کاهش فقر و بهبود زندگی مردم است.

فرد مک ماهن در این نشست عنوان کرد که به طور قطع همکاری موسسه فریزر با اتاق تهران برای تعیین راهکارهایی برای بهبود رتبه ایران در شاخص های گزارش آزادی اقتصادی، برای کل دنیا اثرگذار خواهد بود. این نکته بسیار حائز اهمیت است که چه راهکارهایی را باید تبیین کرد که شهروندان و بنگاه های مستقر در ایران بتوانند بدون دخالت دولت، کسب و کار خود را راهبری کنند. این گفته مک ماهن در حالی مطرح می شود که رئیس اتاق تهران پیش از آن در همین نشست نسبت به بزرگ بودن اندازه دولت در اقتصاد ایران، انتقاد کرده بود. مسعود خوانساری یکی از موانع توسعه در کشور را اقتصاد دولتی معرفی کرد و گفت: اقتصاد ایران چه قبل و چه پس از انقلاب از اقتصاد دولتی رنج برده است و صدور مجوزهای زیاد ازسوی دولت ها در زمینه های اقتصادی باعث شده که ما نتوانیم در بخش اقتصادی هم پای دیگر کشورها رشد کنیم.

آنچه در این نشست از سوی نمایندگان موسسه فریزر در این باره عنوان شد، حاکی از آن بود که این موسسه در مطالعات خود ۴۲ فرآیند اثرگذار در کسب و کار را مورد بررسی و مطالعه قرار داده است. براساس مبانی آزادی اقتصاد، هر شخصی باید قادر باشد بدون دخالت های دولت، تصمیمات اقتصادی خود را اتخاذ کرده و تلاش کند تا تبادلات بین المللی خود را ارتقا دهد.

تجربه آزادی اقتصادی در دنیا

مک ماهن در نشست روز گذشته با بیان اینکه ایران از جمله کشورهایی است که مردمانش در طول تاریخ این سرزمین، مشقت های فراوانی را متحمل شده اند، گفت: این مهم بیانگر آن است که ایران از جامعه ای باز برخوردار است که قابلیت و توان مواجهه با شرایط سخت و دشوار را دارد؛ از این رو، ظهور و شکل گیری آزادی اقتصاد در ایران می تواند به تحول عظیمی در بخش های مختلف این کشور منجر شود. بدون آزادی اقتصادی، دولت ها و افراد در جامعه نمی توانند مسیر پیشرفت و توسعه را طی کنند و در عین حال، دیگر کشورها و سرمایه گذاران زمانی به یک کشور روی خوش نشان خواهند داد که تولید کالا و خدمات در این کشورها از کیفیت بالایی برخوردار باشد. مک ماهن در ادامه به برخی تاثیرات آزادی اقتصادی اشاره کرد و گفت: مطالعات نشان می دهد کشورهایی که از آزادی اقتصادی بهره مند هستند، رونق و افزایش درآمد سرانه را برای افراد جامعه خود به ارمغان آورده اند. همچنین مطالعات نشان می دهد که برخی کشورها پس از آنکه مسیر آزادی اقتصادی را در پیش گرفته اند، ثروتمندتر نیز شده اند. از دیگر معجزات آزادی اقتصادی این است که کشورهایی که از این نعمت برخوردار هستند، از نظر سیاسی نیز دموکراتیک هستند، بنابراین آزادی اقتصادی موجب توسعه سیاسی در کشورها نیز می شود. او در ادامه به مثال هایی اشاره کرد که آزادی اقتصادی منجر به تحولات بزرگ شده است. او گفت: یکی از این کشورها، شیلی در آمریکای جنوبی است که در سال ۱۹۹۰ با یک جهش روبه رو شد. یعنی به واسطه اصلاحاتی که دولت این کشور اعمال کرد، سطح رفاه مردم در شیلی ارتقا یافت. به گونه ای که این کشور اکنون، در جایگاه ثروتمندترین کشورها در آمریکای جنوبی قرار گرفته است. کره جنوبی و سنگاپور در شرق آسیا نیز به دلیل آزادسازی اقتصادی رشد سریعی را تجربه کردند. کره و سنگاپور بدون برخورداری از منابع طبیعی به چنین جایگاهی دست یافته اند و وضعیت این کشور ها به اصطلاح شکوفایی اقتصادی نامیده می شود.

مک ماهن سپس به موضوع ایران پرداخت و گفت: رتبه ۱۵۰ ایران در حوزه آزادی اقتصادی در میان ۱۵۹ کشور، رتبه پایینی محسوب می شود. وضعیت ایران اکنون نسبت به کشورهایی که در دهه ۱۹۷۰ میلادی رشد و سرانه اقتصادی مشابه داشتند، مطلوب نیست. بنابراین در سال های گذشته از منظر آزادی اقتصادی تنزل داشته است. اما شواهد حاکی از آن است که این کشور می خواهد جایگاه خود را ارتقا دهد.

به گفته این نماینده موسسه فریزر، ایران در دهه ۱۹۷۰ از نظر سطح درآمد سرانه و آزادی اقتصادی رتبه بالایی داشت و رتبه این کشور حتی از متوسط دنیا نیز بالاتر بود. اما برخی تحولات از جمله جنگ منجر به تنزل رتبه ایران شد. از زمانی که ایران با کاهش رتبه مواجه شده است، دیگر نتوانسته خود را تا جایگاه پیشین ارتقا دهد و بر این اساس، شکوفایی اقتصادی برای ایران حادث نشد. مک ماهن ارزیابی موسسه متبوع خویش در رابطه با اندازه دولت در ایران را به حاضران ارائه کرد و گفت: ایران در شاخص اندازه دولت، سطح بهتری دارد و ظاهرا این شاخص درحال بهبود است. البته لازم است اطلاعات بانک جهانی و صندوق بین المللی پول در مورد ایران مورد بازنگری قرار گیرد. همچنین آزادی تجارت شرایط مطلوبی در ایران ندارد و این شرایط نامطلوب، عمدتا ناشی از سیاست ها و مقررات داخلی ایران است.

چرا اتاق ایران فریزری ها را دعوت کرد؟

اتاق تهران از دو سال پیش با تاسیس مرکز خدمات سرمایه گذاری سعی کرده است، شرایط ورود سرمایه گذاران به ایران را تسهیل کند. در عین حال، تفاهم نامه ای نیز با سازمان سرمایه گذاری و کمک های فنی و اقتصادی ایران به امضا رسانده است و به موجب این تفاهم نامه برخی ماموریت های این سازمان در مشارکت با اتاق تهران به عنوان نماینده بخش خصوصی انجام می شود. فعالان اقتصادی بر این باورند که برای جذب سرمایه خارجی باید رتبه ایران در شاخص های بین المللی بهبود یابد و نمای جذاب و شفافی از فضای کسب و کار و قوانین پیش روی سرمایه گذاران خارجی قرار گیرد تا مسیر توسعه در کشور هموار شود. حال با توجه به اینکه نهادها و موسسات متعددی در عرصه بین المللی حضور دارند که در زمینه رتبه بندی شاخص های اقتصادی کشورها فعالیت می کنند و موسسه فریزر یکی از آنها است، از این رو، اتاق تهران و مرکز خدمات سرمایه گذاری خارجی این اتاق طی تفاهم نامه همکاری با موسسه فریزر، در تلاش است با استفاده از خرد جمعی در کشور، برای بهبود جایگاه ایران در گزارش های مهم بین المللی اقدام کند. ایرانی ها قصد دارند از تجربه موسسه فریزر استفاده کرده و رتبه خود را بهبود بخشند. نشست روز گذشته نمایندگان این موسسه با فعالان اقتصادی نیز به همین منظور بود. البته در این نشست عمانی ها هم حضور داشتند. چراکه عمان تنها کشوری است که در منطقه توانسته مانند این نشست را در کشورش برگزار کند و تجربیات موسسه فریزر را مورد استفاده قرار دهد و موفق شود.

نمای اقتصادی ایران مناسب نیست

رئیس اتاق تهران در این نشست با اشاره به تنگناهای اقتصادی کشور در طول سال های تحریم گفت: موقعیت جغرافیایی و اقتصادی ایران در عرصه جهانی به گونه ای است که همواره شرکت های بین المللی و سرمایه گذاران خارجی برای پیوند با بازار و اقتصاد ایران انگیزه های بالایی داشته اند و پس از برجام نیز شاهد هیجان بنگاه های خارجی برای همکاری با شرکت های ایرانی بوده ایم. با وجود این انتظارات اولیه از جهش سرمایه گذاری خارجی در کشور برآورده نشده است و یکی از دلایل عمده آن نیز به نمای اقتصادی ایران در عرصه بین المللی و جایگاه ضعیف کشور در شاخص های جهانی مانند شاخص آزادی اقتصادی یا بهبود فضای کسب وکار برمی گردد که سرمایه گذاران خارجی به آن توجه ویژه دارند. البته بنگاه های ایرانی نیز به دلیل سیطره تحریم ها، نتوانستند خود را با مقررات و قوانین بین المللی انطباق دهند و این ضعف باعث شده است که در جذب سرمایه گذاری خارجی نتوانند موفق عمل کنند. یکی از اولویت ها در عرصه ورود سرمایه گذاری خارجی به کشور، شناخت کافی و دقیق سرمایه گذاران و شرکت های بین المللی از ظرفیت ها، مزیت ها و شاخص های اقتصادی کشور است که در این زمینه نهادها و موسساتی مانند فریزر می توانند به ایران کمک کنند.

اقتصاد آزاد اساس عدالت است

در ادامه این نشست، سالم بن ناصر الاسماعیلی، رئیس سازمان بهبود سرمایه گذاری و توسعه صادرات عمان نیز که در این نشست حضور یافته بود، با اشاره به اینکه اقتصاد آزاد اساس عدالت است، گفت: زمانی جذب ۱۰ میلیون دلار سرمایه برای ما شبیه یک رویا بود اما تاکنون در سال ۲۰۱۷ توانسته ایم، ۱۴ میلیارد دلار سرمایه جذب کنیم و امیدواریم این رقم به ۲۰ میلیارد دلار برسد. بدون تردید این رشد جذب سرمایه گذاری در عمان به واسطه اعمال برخی اصلاحات اقتصادی تحقق یافت. او ادامه داد: البته ما اصرار داشتیم این اصلاحات به تمام جهان عرب تعمیم داده شود که تا حدودی شد و اکنون خود ما از برخی کشورهای عربی عقب افتاده ایم. اخیرا ستادی در سطح بالای حاکمیتی عمان تشکیل شده است که وظیفه هر وزیر را در این حوزه مشخص می کند و این وزرا در پایان هر هفته باید از عملکرد خود گزارش ارائه دهند. الاسماعیلی با بیان اینکه عمان به تنهایی نمی تواند امور تجارت و سرمایه گذاری را به پیش براند، افزود: ما به همسایگانی چون ایران نیاز داریم. یکی از مهم ترین عناصر تجارت، چرخش آزادانه کالا و تردد آزادانه فعالان اقتصادی است. بر این اساس، پیشنهاد می کنیم اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران فهرستی از افرادی که تمایل دارند، با عمان همکاری تجاری داشته باشند معرفی کند تا برای این افراد در کمتر از ۴۸ ساعت ویزا صادر شود. همچنین ما می توانیم به این افراد کمک کنیم که به راحتی در عمان شرکت تاسیس کنند. برای باز کردن حساب بانکی در عمان باید افراد در این کشور به امر تجارت و بازرگانی مشغول باشند، بنابراین ایرانی ها برای تجارت می توانند در کشور ما حساب بانکی باز و پولشان را در عمان دریافت کنند که این یک راهکار برای مقابله با مشکلات بانکی ناشی از تحریم ها است. الاسماعیلی در مورد تحریم ها نیز گفت: تحریم ها یک تنبیه گروهی است و تقصیر شما نیست و می دانم با سعه صدر و هوشیاری ایرانی ها این تحریم ها شکست می خورد.


درباره موسسه فریزر

موسسه فریزر یک اتاق فکر کانادایی در شهر ونکوور است و البته دفاتر منطقه ای در دیگر شهرها همچون کلگری، تورنتو و مونترال هم دارد. این موسسه یک نهاد تحقیقاتی و آموزشی است که هدف اصلی آن ارتقای زندگی کانادایی ها عنوان شده است. یکی از کارکردهای اصلی این موسسه بررسی و تحقیق در مورد عملکرد دولت کانادا در حوزه هایی است که کیفیت زندگی مردم این کشور را تحت تاثیر قرار می دهد، حوزه هایی همچون مالیات، بهداشت و درمان، بومیان کانادا، آموزش، آزادی اقتصادی، انرژی، منابع طبیعی و محیط زیست از این جمله اند. علاوه بر تحقیق بر مسائل داخلی، این موسسه رتبه بندی هایی را نیز در مقیاس جهانی ارائه می کند تا اثرات سیاست های دولت ها را به نمایش گذارد، رتبه بندی هایی که گاهی با انتقاد از سوی برخی روبه رو می شود. منتقدان بر این باورند که برخی رتبه بندی های منتشر شده توسط این موسسه سیاست زده است و کارکرد سیاسی دارد. با وجود این، موسسه فریزر برترین موسسه تحقیقاتی کشور کاناداست و در شاخص رتبه بندی اتاق فکرهای جهان که دانشگاه پنسیلوانیا هر سال منتشر می کند، امسال در زمره ۲۰ اتاق فکر برتر جهان جای گرفته است. شعار موسسه فریزر این است: «اگر چیزی اهمیت دارد، اندازه گیری اش کنید.»

در وب سایت این موسسه آمده است که تنها منبع درآمد موسسه فریزر مبالغ اهدایی از سوی افراد، بنیادها و سازمان هاست.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir