میان‌بر عبور از ۶ ابرچالش اقتصادی
اقتصاد ایرانی: با برداشته شدن تحریم ها و انتخاب مجدد دولت دوازدهم، خوش بینی به بهبود وضعیت اقتصادی کشور میان اقتصاددان ها افزایش یافته است؛ اگرچه همچنان چالش های اقتصادی بر سر راه بهبود شرایط اقتصاد و افزایش رشد اقتصادی کشور مطرح است، اما اقتصاددانان معتقدند، می توان از ابرچالش هایی که اخیرا مسعود نیلی دستیار ویژه اقتصادی رییس جمهور مطرح کرده، گذر کرد.
هفته گذشته، مسعود نیلی،دستیار ویژه رئیس جمهور در جمع بخش خصوصی گفته بود: «اقتصاد ما در شرایطی است که با دو چهره زیبا شامل رشد اقتصادی و تورم پایین و چهره زشت شامل شش ابرچالش و بحران مواجه است.»
به گزارش خبرآنلاین، مشاور اقتصادی رییس جمهور در این نشست از ۶ ابرچالش اقتصادی کشور سخن به میان آورد. او گفته بود: «در شرایطی هستیم که اقتصاد ما دو چهره دارد، یک چهره می گوید که تورم تک رقمی شده رشد اقتصادی داشتیم و اشتغالزایی بالاست اما در نقطه مقابل ابر چالش هایی هستند که نمی توان منکر آنها شد و این شش ابرچالش شامل بحران آب، محیط زیست، بیکاری، چالش های نظام بانکی، صندوق بازنشستگی و کسب و کارهای خرد بسیار بزرگ و مخرب اند. به همین دلیل تنها بیان یک توصیه برای اقتصاد کشور با توجه به دو چهره آن سخت است.»
بزرگ ترین بحران؛ آب
یکی از بحران های جدی کشور بحران آب است که یکی از۶ ابر چالش محسوب می شود. آنطور که کارشناسان می گویند، کمبود آب در ناشی از سه عامل ریشه می گیرد.
اولین عامل کمبود میزان بارندگی نسبت به متوسط بارندگی جهانی است. عامل دوم شاخص مصرف زیاد آب در ایران است. عامل سوم سهم مصرف آب در بخش های مختلف است. به عنوان راه کار برای حل این بحران کارشناسان می گویند، ساده ترین راهکار، استفاده از شیوه های افزایش راندمان آبیاری است؛ شیوه های آبیاری در ایران باید تغییر کند و برنامه ریزی های لازم برای مدیریت مصرف آب در بخش کشاورزی به وجود بیاید.
دستگاه حاکمیتی در بخش کشاورزی باید با آموزش و ترویج و فراهم کردن تسهیلات لازم برای سرمایه گذاری در روش های بهینه مصرف آب از جمله سیستم های تحت فشار که در دنیا مرسوم است، زمینه را برای افزایش راندمان آبیاری فراهم کند.
اجماع در اقتصاد
اقتصاددان ها برای عبور از چالش ها پیشنهاد می کنند که یک اجماع ملی در اقتصاد بین دست اندرکاران و کارشناسان صورت بگیرد.
مهدی پازوکی، اقتصاددان عامل اصلی این اتفاق ها را بی انضباطی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی می داند. او معتفد است راه حل این مشکلات علمی و کارشناسی است که باید از دستاورد کشورهای توسعه یافته درس گرفت.
پازوکی می گوید: «تاکنون روش برخورد با مشکلات اقتصادی متاسفانه بدون برنامه ریزی بوده در حالی که به اعتقاد من باید مجموعه سه قوه مقننه، مجریه و قضاییه بخواهند که کشور را درست اداره کنند. به عبارت ساده تر ما کشور را گران اداره می کنیم. باید برای مشکلات اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و معضلاتی که در جامعه ایران وجود دارد - که در خیلی از کشورهای دیگر نیز وجود دارد- تصمیم های کارشناسی اخذ شود.»
از سوی دیگر، هادی حق شناس، کارشناس اقتصادی علل مشکلات اقتصادی ایران را در منابع انسانی ناکارآمد می داند. او بر این باور است «در سنوات گذشته در مراجع تصمیم گیری به جای تصمیم گیری بر مبنای عقل و علم بر مبنای احساس و صنفی تصمیم گرفته شد. تهران و ایران اولین کشوری نیستند که با این مشکلات رو به رو هستند سایر کشور شبیه ایران را داشتند و با برنامه مشکل را حل کردند.»
این کارشناس اقتصادی می گوید: «مشکل اینجاست که برنامه در بالاترین سطح از رهبری ابلاغ می شود، مجلس مصوب می کند و دولت ابلاغ می کند اما در اجرا به راحتی اجرا نمی شود.»
راه حل های اقتصادی به جای تصمیم های سیاسی
در دنیای سیاست که زمان به سرعت می گذرد، سیاستمداران به طور معمول علامت ها را به عنوان ابرچالش معرفی می کنند، نه نتایج و علل آن را.در سالهای اخیر بسیار شنیده اید که مشکلات اقتصاد ایران مربوط به امروز و دیروز نیست؛ ارثی است که از سالهای گذشته برجای مانده.این ارثیه یک روز نظام بانکی، روز دیگر صندوق های بازنشستگی،نظام بانکی، یارانه ها و کسری های بودجه را هدف قرار می دهد. انگار که این مشکلات همدم اجباری و همیشگی اقتصاد کشورمان شده اند.
تجربه چند دهه گذشته گویای این واقعیت است که در نظام سیاست گذاری ایران، یک تصمیم جمعی مبنی بر عدم انجام هیچ گونه اقدامی وجود ندارد. مشکلات اقتصادی از بین نمی روند، بلکه از دولتی به دولت دیگر منتقل می شوند؛ بدون آن که راهکاری جدی برای حل آنها وجود داشته باشد.
مجیدرضا حریری، نائب رییس اتاق ایران و چین معتقد است: «کتر نیلی و سایر افرادی که در دولت پست دارند و انتتقاد می کنند؛ باید بین شخصیت حقیقی که یک استاد دانشگاه است و می تواند یک مطالبه گر باشد و سمت رسمی شان که به هر حال حاضر مسئولیت دارند، تفاوت قائل شوند. نمی توان هم انتقاد کرد و هم مطالبه گر بود.»
او می گوید: «آقای دکتر نیلی در حال حاضر فقط یک استاد دانشگاه نیست و از سوی رییس جمهور به سمت دستیار ویژه اقتصادی منصوب شده و انتظار این است که ایشان برای حل این ابرچالش ها به دولت راهکار ارایه بدهد.»
