تهدید مرکل برای بودجه اروپایی ترکیه

اقتصاد ایرانی: با تشدید بحران روابط ترکیه با کشورهای اروپایی به ویژه آلمان در حدود یک سال پس از کودتای نافرجام علیه دولت رجب طیب اردوغان، آنکارا اکنون با خطر از دست دادن کمک مالی چند میلیارد یورویی مرتبط با عضویت در اتحادیه اروپا مواجه است. انتظار می رود که رهبران اتحادیه در نشست این هفته خود مساله متوقف کردن رسمی مذاکرات پیوستن ترکیه به این نهاد اروپایی را دست کم برای زمان کوتاه بررسی کنند. پیشنهاد مذاکره برای اتخاذ جبهه مشترک از سوی آنگلا مرکل صدراعظم آلمان مطرح شده است، اما به نظر می رسد با وجود خشم گسترده دولت های اتحادیه اروپا از سرکوب های سیاسی اردوغان و دستگیری و زندانی شدن شهروندان اروپایی در ترکیه، برخی کشورها همچنان نگران همکاری ها با ترکیه در زمینه های مهاجرت، امنیت و سوریه هستند.

به گزارش تعادل به نقل از فایننشال تایمز، یکی از دیپلمات های اتحادیه اروپا «مذاکراتی دوستانه و کامل» را در این زمینه پیش بینی کرد؛ این در حالی است که چندین کشور به رهبری آلمان نمایش عمومی از عمق نگرانی کشورهای اتحادیه اروپا در خصوص اتفاقات در ترکیه را خواستار هستند. یک دیپلمات دیگر اتحادیه نیز گفت: «ترکیه با توجه به شرایط داخلی این کشور، مساله حقوق بشر و قوانین از اتحادیه اروپا دور می شود. این شرایطی است که اروپا باید در همه جنبه های روابط دوجانبه از جمله روند عضویت به آن واکنش نشان دهد.»

دیپلمات ها همچنین به این مساله اشاره کردند که رهبران اروپایی در نشست قریب الوقوع خود در مورد بیش از 4 میلیارد یورو بودجه تخصیص شده از سوی اتحادیه اروپا به ترکیه احتمالا موضوع اصلی گفت وگوها خواهد بود. تا سال 2020 سالانه 600 تا 700 میلیون یورو کمک مالی برای ترکیه در نظر گرفته شده که احتمال قطع سه چهارمی این بودجه وجود دارد؛ مساله یی که به ویژه در بخش های زیرساخت ها و کشاورزی محسوس خواهد بود. احتمال اتخاذ گزینه های نرم تری از سوی بروکسل نیز وجود دارد که با کاهش کمتر بودجه یا بازنگری در بودجه و ارائه آن به گروه های اجتماعی شهروندی به جای دولت همراه باشد.

گفت وگو در نشست سران اتحادیه اروپا در مورد عضویت ترکیه از شدت بحران کنونی در روابط اردوغان و مرکل حکایت دارد. صدراعظم آلمان در کارزارهای انتخاباتی در ماه گذشته نیز تاکید کرده بود، نباید به ترکیه اجازه عضویت در اتحادیه اروپا داده شود. مذاکرات در اتحادیه اروپا همچنین در میانه مناقشات میان آنکارا و واشنگتن رخ می دهد؛ امریکا پس از دستگیری یکی از کارکنان ترکیه یی کنسولگری خود در استانبول، اعطای روادید به شهروندان ترکیه را متوقف کرده و آنکارا نیز در اقدامی تلافی جویانه به شهروندان امریکایی روادید نمی دهد. برخی کشورهای اروپایی نگران تشدید درگیری ها با ترکیه مشابه بحران کنونی میان آنکارا و واشنگتن هستند.

ترکیه یکی از اعضای سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) است و نقش مهمی در متوقف کردن خیل مهاجران به اروپا ایفا می کند. حتی شدیداللحن ترین منتقدان آنکارا در اتحادیه اروپا این مساله را تصدیق می کنند که حمایت اکثریتی از متوقف کردن مذاکرات پیوستن ترکیه به اتحادیه غیرمحتمل است؛ اگرچه گفت وگوها از مدتی پیش به طور غیررسمی کاملا متوقف شده است. یک دیپلمات اتحادیه اروپا در این باره گفت: «مساله یی که در مذاکرات این هفته مطرح خواهد بود، این است که تنها به ابراز نگرانی اکتفا یا رویکرد جدی تری اتخاذ شود. من فکر نمی کنم مقامات اتحادیه اروپا بتوانند در این زمینه به اتفاق نظر برسند.»

به گزارش بلومبرگ، مرکل روز یک شنبه به این مساله اشاره کرد که رهبران اتحادیه در نشست پایان این هفته در مورد روابط با ترکیه گفت وگو خواهند کرد، اما تصمیمی در این زمینه اتخاذ نمی کنند. صدراعظم آلمان گفت: «به طور قطع هیچ تصمیمی نمی گیریم؛ با این حال می خواهم نظرات همکارانم را نیز در این زمینه بشنوم، اینکه چه دیدگاهی به روابط دوجانبه با ترکیه دارند و اینکه چه نتیجه یی می توان از این نظرها گرفت.»

حامیان برنامه متوقف کردن کمک های مالی، این اقدام را قابل توجه می دانند به این دلیل که از این طریق بودجه مورد نیاز برای توافق مهاجرت 2016 نیز آزاد می شود؛ توافقی که طبق آن ترکیه باید مهاجرانی را که از جزایر یونان گذشته اند، در داخل این کشور بپذیرد. طبق این توافقنامه، اگر آنکارا به تعهداتش عمل کند، اتحادیه اروپا باید تا پایان سال 2018، سه میلیارد یورو به ترکیه بپردازد.

دولت ترکیه احتمالا در داخل این کشور حمله اتحادیه اروپا به بودجه عضویت ترکیه در این نهاد را اقدام تهاجمی توصیف خواهد کرد؛ اما این احتمال نیز وجود دارد که آنکارا این مساله را اقدامی نمادین با تاثیرات اندک بر اقتصاد توصیف کند. اردوغان روز شنبه در سخنانی تاکید کرده بود، کشورش به آلمان نیازی ندارد و از اعضای اتحادیه خواسته بود با انتشار بیانیه یی کار را تمام کنند. اما به گزارش آناتولی، بکر بوزداغ معاون نخست وزیر ترکیه روز یک شنبه در کنفرانس خبری در ارتباط با روند الحاق کشورش به اتحادیه اروپا گفت: «با وجود تمام مشکلات، مصمم به ادامه این روند هستیم و از آن منصرف نخواهیم شد.»

سران کشورهای اتحادیه اروپا روزهای پنج شنبه و جمعه برابر با 19 و 20 اکتبر در بروکسل گردهم خواهند آمد. انتظار می رود، انتشار گزارش کمیسیون اروپایی در مورد پیشرفت های ترکیه در مسیر عضویت در اتحادیه اروپا بر گفت وگوهای مقامات این اتحادیه در مورد جبهه گیری علیه این کشور سایه افکند. مرکل قصد دارد بر سر واکنش به اتهامات نقض حقوق بشر علیه ترکیه با متحدان خود در بلوک اروپایی به توافق نظر برسد و به همین دلیل دریافت گزارش وضعیت را از کمیسیون اروپایی درخواست کرده است.