تشویش بروکسل از نفوذ اقتصادی پکن

اقتصاد ایرانی: مقامات ارشد چین و ۱۶ کشور اروپای شرقی و حوزه بالکان در بوداپست پایتخت مجارستان درباره امکان های سرمایه گذاری پکن در این منطقه گفت وگو کردند. این اتفاق در مجارستان تحت عنوان «بازگشایی شرقی» مورد استقبال قرار گرفته، مقامات صربستان آن را «دوستی قابل اتکا» خوانده اند و دولت لهستان همکاری با چین را «فرصتی بی نظیر» توصیف کرده است؛ اما مقامات کشورهای اتحادیه اروپا چندان از این گردهمایی ۱+۱۶ خشنود نیستند. بروکسل نگران است که پکن از تنش موجود میان بلوک شرقی و غربی اروپا به نفع خود استفاده کند و بر سیاست گذاری های اتحادیه اروپا تاثیر بگذارد.

به گزارش تعادل، فایننشال تایمز در گزارشی نوشت؛ گره گشای این گروه به طور قطع چین است، چرا که قابلیت تامین مالی و کمک به ساخت جاده ها، خطوط ریلی، نیروگاه های برق و دیگر زیرساخت های مورد نیاز کشورهای شرق و مرکز اروپا را دارد. اما گستره عملیاتی چین در این مناطق استراتژیک و سیاسی در قدرت های غرب اروپا ایجاد بی اعتمادی کرده است و بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا نگران این مساله هستند که پکن بخواهد از فرصت موجود برای سلطه بر دستور کار اتحادیه اروپا استفاده کند. یک دیپلمات اروپایی که خواست نامش فاش نشود در این باره گفت: «این رویکرد فرعی-منطقه یی (۱+۱۶) نه تنها در بروکسل، بلکه در پایتخت های بسیاری از کشورهای عضو اتحادیه اروپا شک و تردیدهایی ایجاد کرده است.» یک دیپلمات ارشد اروپایی نیز به این مساله اشاره کرد که در نشست ۱+۱۶ به مسائل بسیاری پرداخته می شود و برخی از آنها شایستگی و کارآمدی اتحادیه اروپا را زیر سوال می برند یا بخشی از ابتکارعمل های مشترک اتحادیه و چین هستند.

در حالی که مقامات کشورهای مجارستان، بلغارستان، رومانی، لهستان، بوسنی و هرزگوین، صربستان، کرواسی، اسلوونی، آلبانی، جمهوری مقدونیه، مونته نگرو، جمهوری چک، لیتوانی، لتونی و استونی برای ششمین نشست سالانه در بوداپست آماده می شدند، واضح بود که ستاره چین از مدت ها پیش در مرکز و شرق اروپا ظهور کرده است. ویکتور اوربان نخست وزیر مجارستان در ماه اکتبر گفت: «مرکز ثقل اقتصاد جهانی از غرب به شرق تغییر می یابد؛ اگرچه هنوز بسیاری در جهان غربی این مساله را نفی می کنند، اما به نظر نمی رسد که منطقی پشت این انکارها باشد. می بینیم که مرکز ثقل اقتصاد جهان از منطقه اقیانوس اطلس به منطقه اقیانوس آرام تغییر می یابد. این نظر شخصی من نیست، یک واقعیت است!»

تطمیع اروپای شرقی

طبق اطلاعات اندیشکده مرکز مطالعات راهبردی و بین المللی در واشنگتن از سال ۲۰۱۲ تاکنون شرکت های چینی در سایه حمایت های بانک مرکزی این کشور از حدود ۱۵ میلیارد دلار سرمایه گذاری در زیرساخت ها و صنایع مربوطه خبر داده اند. جوناتان هیلمن رییس پروژه پیوند مجدد با آسیا در این اندیشکده گفت: «این ۱۶ کشور برای چین هم اهمیت مستقل دارند و هم پلی به اتحادیه اروپا محسوب می شوند.» در حالی که سرمایه گذاری های چین در منطقه در مقایسه با سرمایه گذاری های اتحادیه اروپا اندک محسوب می شود، اما ذی نفعان همچنان مشتاقانه به همکاری ها می نگرند. صربستان که «شراکت جامع راهبردی» با چین دارد و «دوستی برای تمام فصول» محسوب می شود، حدود ۱.۹ میلیارد دلار سرمایه گذاری چین در بخش زیرساخت ها را شاهد خواهد بود. مجارستان که «سطح بالای اعتماد متقابل» با چین را داراست، وعده سرمایه گذاری ۱.۵ میلیارد دلاری از پکن دریافت کرده است. جمهوری چک تاکنون از توافق هایی با ارزش ۳ میلیارد دلار خبر داده است؛ میلوس زمان، رییس جمهوری این کشور سال گذشته گفت: «جمهوری چک دروازه چین به اتحادیه اروپاست.»

ابتکارعمل جدید «جاده ابریشم نوین» چین که ساخت بندرها، خطوط ریلی و جاده ها به منظور گشایش مسیر تجارت در آسیا، آفریقا و اروپا را در بر می گیرد، موضوع اصلی نشست ۱+۱۶ بود. لی کی کیانگ نخست وزیر چین که روز یک شنبه برای شرکت در این نشست وارد بوداپست شد، مشارکت پکن در پروژه های سرمایه گذاری و توسعه به ارزش ۳ میلیارد دلار در اروپای شرقی و مرکزی را وعده داد. وزیر امور خارجه مجارستان نیز گفت که چین و کشورهای اروپای شرقی و مرکزی در جریان این نشست ۲۳ توافق همکاری امضا می کنند.

نگرانی بروکسل

در حالی که همکاری با چین برای کشورهای شرق و مرکز اروپا مسرت بخش است، اما برخی را در اتحادیه اروپا به شدت نگران کرده و این نگرانی ها دو علت اصلی دارد: اول اینکه احتمال دارد پکن از نفوذ در اروپای مرکزی و شرقی برای خنثی سازی سیاست های بروکسل در قبال چین استفاده کند و دوم اینکه ممکن است برخی کشورهای ۱+۱۶ بخواهند از روابط مستحکم با چین برای تقویت موضع مذاکراتی خود در مقابل بروکسل استفاده کنند.

پکن همکاری میان چین و کشورهای اروپای شرقی و مرکزی را ابتکارعملی برای تقویت روابط توصیف کرده است؛ اما با وجود تاکید بر فرصت های تجاری در این همکاری، تمایلات دیپلماتیک آن کاملا مشهود است. سازمان ۱+۱۶ توسط دبیرخانه یی در پکن اداره می شود که زیرمجموعه وزارت خارجه چین است. همچنین اگرچه در ساختار همانند اتحادیه اروپا چندجانبه به نظر می رسد، اما در عمل یک جانبه است و رهنمودها را چین به ۱۶ عضو اروپایی اعلام می کند. همه مقامات عالی رتبه در این سازمان چینی هستند و مشارکت اروپایی ها در سطح هماهنگ کننده است. همه این مسائل نشان می دهد که این گروه دستیابی چین به اهداف تجاری و راهبردی را تواما امکان پذیر می کند. چین می خواهد روابط تجاری و سرمایه گذاری با متحدان قدیمی را تقویت کند و در عین حال به این ۱۶ کشور اروپایی به مثابه دروازه یی به اروپای غربی می نگرد. یافتن جایگاهی در بازارها و اتحادهای دیپلماتیک در ۶۴ کشور از آسیا تا اروپا در پیشبرد ابتکارعمل کمربند و جاده برای چین اهمیت بسیاری دارد و برای شی جین پینگ رییس جمهوری این کشور یک اولویت است.

چین تعرفه واردات را کاهش می دهد

چین برای بالا بردن توان اقتصادی خود و کاهش تراز تجاری با شرکای خارجی، تعرفه واردات برخی کالاها را از اول ماه آتی میلادی حداکثر تا دوسوم کاهش می دهد. به گزارش آسوشیتدپرس، مدت هاست که امریکا، اروپا و برخی دیگر از کشورها دولت پکن را برای دسترسی به بازار پر سود چین تحت فشار گذاشته اند و در همین راستا، پکن پیش تر تعرفه واردات ۱۸۷ کالا را کاهش داده است تا تراز تجاری خود با این کشورها را تعدیل کند. در همین حال رهبران چین به دنبال تقویت رشد اقتصادی بر پایه ظرفیت داخلی و تشویق مردم به مصرف گرایی به جای سرمایه گذاری و تجارت هستند و از این رو دولت قصد دارد از اول دسامبر سال جاری میلادی تعرفه واردات برخی کالاها را تا دوسوم کاهش دهد. کارشناسان اقتصادی بر این باورند که تشویق مصرف کنندگان به خرید کالاهای خارجی از خرده فروش های چینی به جای سفر به خارج از مرزهای این کشور برای دسترسی به همان اقلام خارجی می تواند به اشتغال زایی در چین کمک کند.