منازعه آمریکا و اوپک به روز موعود نزدیک می‌شود

اقتصاد ایرانی: انقلاب شیل آمریکا در مسیری قرار دارد تا به بزرگترین رونق نفت و گاز در تاریخ تبدیل شود و این کشور را که زمانی که واردات انرژی از کشورهای خارجی وابسته بود، به یک بازیگر مهم جهانی تبدیل نماید. 

این تغییر متزلزل، تسلط عربستان سعودی و کارتل اوپک را تحت تاثیر قرار داده و این تسلط را شکننده کرده و آنها را مجبور نموده است تا با رقیب دیرینه خود یعنی روسیه ائتلاف کنند تا بتوانند بازار جهانی انرژی را در دست بگیرند.

تاکنون این ائتلاف کارایی داشته است، ذخایر جهانی نفت با کاهش روبرو شده و قیمت نفت نزدیک به بالاترین سطح خود در ۲ سال اخیر رسیده است. ولی در شرایطی که سازمان کشورهای صادرکننده نفت اوپک و روسیه برای نشست وین طی هفته جاری آماده می شوند تا درباره تمدید توافق کاهش تولید مذاکره کنند، وزرای نفت دو طرف دیدگاه خاصی درباره نحوه واکنش نشان دادن به تولید شیل آمریکا در سال ۲۰۱۸ میلادی ندارند.

پائولو اسکارونی رئیس سابق شرکت نفتی انی ایتالیا در این باره گفت: کاهش تولید موثر بوده و کارایی داشته است، این قطعا مسیر درستی است و واقعیت مربوط به دستیابی توافق بین روسیه و اوپک، اهمیت زیادی دارد.

وی در ادامه افزود: با این وجود اوپک قدرت مشابهی ندارد. تبدیل شدن آمریکا به بزرگترین تولید کننده نفت جهان یک تغییر چشمگیر و دراماتیک به شمار می رود.

برای اعضای اوپک سهم بازار نمی تواند افزایش یابد. محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در حال ایجاد تجولات اقتصادی رادیکال است از جمله فروش سهام شرکت نفت دولتی عربستان که می تواند بزرگترین عرضه سهام شرکت های دولتی در تاریخ باشد. ونزوئلا نیز که با سال ها رکود و بدهی سنگین روبرو بوده، در آستانه تحریم سیاسی قرار دارد.

کاهش مازاد عرضه

تلاش های تولیدکنندگان برای از بین بردن مازاد عرضه نفت در بازار، کم کم آثار خود را نشان می دهد. بر اساس آمارهای اعلام شده از سوی اوپک، این تلاش ها موجب شده است تا مازاد ذخایر نفتی در کشورهای توسعه یافته به میزان ۱۸۳ میلیون بشکه کاهش یابد، یا نیمی از مازاد عرضه موجود در بازار، که اکنون در سطح ۱۴۰ میلیون بشکه قرار گرفته است. این مساله موجب تقویت قیمت جهانی نفت شده است، قیمتی که تابستان جاری به زیر ۴۵ دلار در هر بشکه رسیده بود و در روز ۷ نوامبر تا ۶۴.۶۵ دلار افزایش یافته که نزدیک به بالاترین رقم در دو سال اخیر است. این موفقیت به نوعی مقابله با اتهاماتی بوده است که درباره بی خاصیت شدن تسلط اوپک در بازار نفت مطرح شده بود و برخی معتقد بودند که اوپک دیگر تسلط دهه ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ میلادی بر بازار نفت را ندارد. گرچه ۱۴ عضو اوپک هنوز ۴۰ درصد نفت جهان را تولید می کنند ولی سهم این سازمان نسبت به دورانی که تازه تاسیس شده بود، تا حد زیادی افول کرده است.

لوییس گیستی مشاور مرکز مطالعات راهبردی و رئیس سابق شرکت نفتی دولتی ونزوئلا در این باره گفت: شاید برخی تصور کرده بودند که اوپک مرده است ولی خالد الفلیح وزیر نفت عربستان سعودی در ایجاد توافقات و اتحاد بین اوپک و کشورهای غیر اوپک مثل روسیه موفق عمل کرده است تا تولید و عرضه را محدود کند.

حتی نشانه هایی وجود دارد که مخالفان اوپک از جمله حفاران شیل نفت در تگزاس آمریکا نیز قدرت حرکت را از دست داده اند. شاید این شرکت ها پیش از این هزینه های خود را کاهش داده اند و بهره وری را به حداکثر ممکن افزایش داده باشند و سرمایه گذاران در نهایت بر این مساله پافشاری کرده اند که سود سهام به جای سرمایه گذاری مجدد در حفاری به آنها پرداخت شود.

مارک پاپا مدیر عامل شرکت سنتینیال ریسورس در این باره در ماه سپتامبر گفت: شیل نفت واقعا آن گرگ بزرگ بدی که همه تصور می کنند، نیست.

آمارهای موسسه بیکر هیوز نشان می دهد که طرح و برنامه های شرکت های نفتی آمریکا در زمینه تولید شیل نفت با اصلاحات و تغییرات زیادی روبرو شده است. شرکت هایی مثل پایونیر نچرال ریسورس اهداف مربوط به تولید شیل نفت را کاهش داده اند.

چشم انداز شیل نفت آنقدر مبهم است که زمانی که مقام های رسمی اوپک از کارشناسان این صنعت در هفته گذشته دعوت کردند تا درباره این مساله اطلاعاتی را ارائه کنند، از تشتت دیدگاه ها ناراحت و سردرگم شدند. اندی هال تاجر باسابقه بازار نفت در اظهاراتی خطاب به مقام های رسمی اوپک تاکید کرد: برآوردهای رشد تولید شیل نفت در سال ۲۰۱۸ میلادی از ۵۰۰ هزار بشکه در روز تا ۱.۷ میلیون بشکه در نوسان است.

مایک ویتنر رئیس بخش تحقیقات بازار نفت در موسسه سوسایت جنرال در نیویورک در این باره گفت: پارادوکس اساسی که اوپک با آن مقابله می کند این است که هرچه قیمت ها بیشتر تقویت می شود، این مساله به نفع تولیدکنندگان شیل و رقبا خواهد شد.

پیش بینی های آژانس بین المللی انرژی نشان می دهد که افزایش تولید نفت آمریکا در سال آینده به اندازه ای خواهد بود تا بتواند تا حد زیادی کاهش تولید اوپک و روسیه را جبران کند. مساله مهمتر اینکه افزایش اخیر قیمت نفت می تواند موجب تقویت تولید شیل نفت شود.

ویتنر افزود: اوپک به جای اینکه بتواند پیروزی خود را طی سال آینده اعلام کند و تولیدی را که متوقف کرده بار دیگر از سر بگیرد، شاید خودش را در یک مبارزه بی پایان مشاهده خواهد کرد. آنها الان در این مبارزه هستند. نمی دانم آنها چگونه می خواهند از این مبارزه خارج شوند. آنها باید برای یک آینده قابل پیش بینی برنامه مدیریت عرضه را دنبال کنند.

نیاز به همکاری نامحدود می تواند مشارکت روسیه و عربستان سعودی را تحت تاثیر قرار دهد.

منبع: بلومبرگ