بازگشت صادرات نفت ایران به جایگاه ١٥ سال قبل

اقتصاد ایرانی: افزایش ۴۰۰ هزار بشکه ای نفت ایران در دولت دوازدهم در حالی رخ داده است که پیش از این بسیاری از کارشناسان با اشاره به رشد انفجاری تولید و صادرات نفت در سال های استقرار دولت یازدهم، تکرار این موقعیت را در دولت دوازدهم ممکن نمی دانستند.

میزان صادرات نفت در سال ۱۳۹۵ برابر با ۲ میلیون و۲۲۴ هزار بشکه بود که در هفت ماهه نخست سال جاری به بیش از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه رسیده است.

رکورد شکنی منفی در سال ۱۳۹۱

به گزارش خبرآنلاین، صادرات نفت ایران در سال ۱۳۸۳ برابر با ۲ میلیون و ۶۶۸ هزار بشکه بود. میزان صادرات نفت از سال ۱۳۸۴ روندی کاهشی را طی کرد و در سال ۱۳۹۳ به رقم یک میلیون ۴۳۵ هزار بشکه رسید که کمترین رقم در ۱۵ سال اخیر تلقی می شود.

کاهش صادرات نفت ایران از سال ۱۳۸۴ آغاز شد و در تمام هشت سال فعالیت دولت نهم و دهم تداوم داشت. رییس جمهوری دولت نهم در حالی در پاستور مستقر شد که صادرات نفت ایران ۲ میلیون و ۶۹۱ هزار بشکه بود، اما در زمان تحویل دولت میزان صادرات نفت ایران به یک میلیون و ۹۰۰ هزار بشکه رسیده بود.

از دست رفتن بازارهای نفت ایران به این ترتیب حتی پیش از اعمال تحریم های نفتی علیه ایران رخ داده بود. در سال ۱۳۹۰ میزان صادرات نفت ایران برابر با ۲ میلیون و ۱۰۷ هزار بشکه بود و همین مساله نشان می دهد ایران سهمی ۵۰۰ هزار بشکه ای از بازارهای نفت جهان را در سال های قبل از دست داده بود.

بازپس گیری بازارهای نفت ایران اما یکی از مهمترین اولویت های دولت یازدهم اعلام شد و تمرکز برای مساله در قالب مذاکرات پیش از برجام و برجام به خوبی مشهود است.

بسیاری از مسئولان و کارشناسان بارها تاکید کرده اند تداوم روند پیشین می توانست به صفر شدن صادرات نفت ایران در بدترین سناریوی پیش بینی شده و یا رسیدن به ۳۰۰ هزار بشکه نفت در روز در بهترین حالت برسد، اما آخرین آمارها نشان می دهد متوسط صادرات نفت ایران در هفت ماهه اول سال جاری از ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار بشکه در روز فرتر رفته است.

این آمار رکورد شکنی جدیدی را نیز در خود جای داده است؛ به طوری که میزان صادرات نفت ایران در مرداد ماه حتی سد دو میلیون و هفتصد هزار بشکه را شکسته است.

شکست یک سناریو

احیای بازارهای نفت ایران در شرایطی صورت گرفت که کاهش میزان قیمت ها سبب شد بسیاری از کشورها خواستار اتخاذ تدبیری برای پیشگیری از روند مداوم کاهش قیمت نفت در بازار باشند.

این سناریو که از سوی برخی، سناریوی عربستان و متحدانش برای بیرون راندن ایران از بازار نفت تلقی می شد، اما شانسی در سیاست خارجی ایران نیافت چرا که ایران مصرانه احیای بازارهای از دست رفته نفت خود را خواستار بود و همین امر سبب شد بتواند بار دیگر صادرات نفت به بازارهای از دست رفته اروپایی خود را به حدود ۷۰۰ هزار بشکه برساند.

نفت بیش از یک سده است که آمیختگی بالایی را با سیاست و اقتصاد ایران داراست. کاهش وابستگی به نفت حداقل در ۵۰ سال اخیر یکی از مهمترین برنامه هایی بوده که در دستور کار دولت ها قرار گرفته است، با این حال هنوز اقتصاد ایران وابستگی قابل توجهی به نفت را داراست.در قالب برنامه ششم توسعه پیش بینی کاهش وابستگی به نفت در عین افزایش صادرات و تولید صورت گرفته است.

دارا بودن سهم از بازارهای جهانی نفت جدا از تاثیرات اقتصادی برای ایران، موقعیت ژئوپلتیکی و سیاسی ایران در منطقه و در مناسبات جهانی بازار انرژی را تثبیت می نماید از این رو سرمایه گذاری در این حوزه سرمایه گذاری مهمی تلقی می شود.

جدول زیر میزان صادرات نفت ایران در بیست ساله اخیر را نشان می دهد.