شاغلانی که کمتر کار می‌کنند

اقتصاد ایرانی: آمارها نشان می دهد که میانگین ساعات کاری افراد از سال ۱۳۹۲ شیب نزولی به خود گرفته است؛ این در شرایطی است که اقتصاد کشور سمت و سوی اشتغالزایی داشته است.

اگرچه با این آمارها، همچنان افراد در زمره شاغلان قرار دارند؛ چراکه نحوه محاسبه نرخ بیکاری در کشور براساس یک ساعت کار در هفته است.

به گزارش خبرآنلاین، سید نعمت الله میرفلاح نصیری، رییس مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار شهریورماه امسال در تشریح دلایل تعریف فرد شاغل با معیار «یک ساعت کار» در هفته عنوان کرد: «تعداد این گروه از شاغلان بسیار ناچیز است و تاثیر چندانی بر نرخ اشتغال و بیکاری ندارد.»

براساس گزارش وی، «طبق استاندارد سازمان بین المللی کار(ILO)  تمام افراد ۱۰ ساله و بیشتر که در زمان مرجع حداقل یک ساعت کار کرده باشند، شاغل محسوب می شوند.» در ایران نیز تعداد شاغلان با همین معیار سنجش می شود. در این مدت افراد مختلفی نسبت به این تعریف عکس العمل نشان داده و محل مناقشه موافقان و مخالفان بسیاری شده است. اما لین ویلیامز، رییس سابق اتحادیه کارگران متحد فولاد آمریکا معتقد است که «ما اکنون باید به ساعت های کمتر کار بیندیشیم تا کارگران به نوعی در افزایش بهره وری شریک شوند.»

براساس استانداردهای بین المللی، مطلوبیت میزان انجام کار، حدود ۴۰ ساعت در هفته است؛ اگرچه این میزان برای انواع فعالیت ها نمی تواند مطلوبیت داشته باشد و کارفرمایان باید مدت زمان کار کارکنان را تنظیم کند که در این خصوص باید سلامت، ایمنی و مسئولیت خانوادگی شاغلان مد نظر قرار گیرد؛ به طوری که بعضی از کشورها ۳۰ تا ۴۴ ساعت کار در هفته را اشتغال کامل می دانند.

با این تفاسیر، گزارش ها درباره روند تغییر ساعات کاری در سال های گذشته نشان می دهد مشابه جمعیت شاغل، ساعات کاری نیز طی سال های اخیر افزایش نیافته است.

طبق محاسبات مرکز پژوهش های مجلس، متوسط ساعات کاری هر فرد در هفته در سال های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۵ تقریبا روندی نزولی داشته و بیشترین مقدار طی این سال ها مربوط به سال ۱۳۸۴ برابر با ۴۹.۴ ساعت و کمترین مقدار مربوط به سال ۱۳۹۵ برابر با ۴۶.۱ ساعت است. به عبارتی، به طور متوسط طی ۱۲ سال مورد بررسی ۳.۱ ساعت از میزان ساعات کاری شاغلان در طول هفته کم شده است. همچنین متوسط ساعات کاری در میان مردان شهری بیشتر از مردان روستایی است؛ درحالی که در مورد زنان، روستایی ها میانگین ساعات کاری بیشتری نسبت به شهری ها دارند.

بر این اساس، گزارش ها نشان می دهد که میانگین ساعات کاری هر فرد در طول هفته در سال ۱۳۸۴ حدود ۴۹.۴ ساعت، در سال ۱۳۸۵ حدود ۴۸.۸ ساعت، در سال ۱۳۸۶ حدود ۴۹.۱ ساعت و ۱۳۸۷ حدود ۴۸.۵ ساعت است.

از سوی دیگر، بنا به آمارها میانگین ساعات کاری هر فرد در طول هفته در سال ۱۳۸۸ حدود ۴۷.۴ ساعت، در سال ۱۳۸۹ حدود ۴۷ ساعت، در سال ۱۳۹۰ حدود ۴۷.۵ ساعت و در سال ۱۳۹۱ حدود ۴۷.۴ ساعت بوده است.

بنا به این گزارش، میانگین ساعات کاری هر فرد در سال ۱۳۹۲ حدود ۴۷.۸ ساعت، در سال ۱۳۹۳ حدود ۴۷.۲ ساعت، در سال ۱۳۹۴ حدود ۴۶.۸ ساعت و در سال ۱۳۹۵ حدود ۴۶.۱ ساعت بوده است.

بر این اساس، گزارش ها نشان می دهد سهم شاغلانی که در هفته بین ۴۵ تا ۴۹ ساعت کار کرده اند، بیش از سایر شاغلان است و تعداد این افراد طی ۱۲ سال ۱۳۸۴ تا  افزایشی بوده است؛ در حالی که در ساعات کاری بیش از ۷۰ ساعت در هفته، تعداد شاغلان کاهش پیدا کرده است. از سوی دیگر، کمتر از یک چهارم شاغلان کشور کمتر از ۴۵ ساعت در هفته کار می کنند.