تغییر استراتژی چین در خاورمیانه

اقتصاد ایرانی: صنعت نفت خاورمیانه یکی از مهمترین صنایع در این کشورها است و شرکتهای بزرگ تلاش می کنند تا در این منطقه جای پای محکمی برای خود ایجاد کنند. اما به نظر می رسد در غیاب شرکتهای بزرگ امریکایی و اروپایی که به دلیل مسایل امنیتی از توسعه فعالیت خود در منطقه اجتناب می کنند، این شرکت های چینی هستند که در بازار قدرت می گیرند.

در سالهای اخیر شرکت های چینی سرمایه گذاری زیادی در توسعه حوزه های نفتی در خاورمیانه کرده اند. این شرکت ها بر خلاف شرکت های غربی ضریب ریسک فعالیت در خاورمیانه را پایین محاسبه می کنند و هزینه اجرای پروژه ها بسیار تنزل پیدا می کند. همین امر سبب شد تا بسیاری از پروژه های منطقه در دست چینی ها باشد و این کشور به شریک اصلی اقتصادی و صنعتی در منطقه تبدیل شود.

یکی از کشورهایی که شرکت های چینی برای سرمایه گذاری در ان تمایل زیادی دارند کشور عراق است. کشوری که به دلیل سالها جنگ و درگیری حوزه های نفتی شناخته نشده بسیار زیادی دارد و حتی بعد از کشف حوزه های نفتی، در سرمایه گذاری برای توسعه آنها نیز با مشکل روبرو هستند. در این سالها شرکت های چینی رقیبی بسیار سر سخت برای شرکت های نفتی فعال در خاورمیانه بودند و بخش زیادی از پروژه های نفتی را به خود اختصاص داده اند.

رد پای تازه چین در عراق

اخیرا خبری از سرمایه گذاری یک شرکت نفتی بزرگ چین در حوزه ای در شهر بغداد مخابره شده است. شرکت نفتیZhenhua oil توسعه حوزه نفتی بزرگی را در شرق بغداد آغاز کرده است که پتانسیل  تولید ۱۲۰ هزار بشکه نفت در هر روز را دارد. این حوزه یکی از بزرگترین حوزه های شناخته شده در عراق است و حضور این شرکت چینی در توسعه آن نشان از نزدیک شدن روابط اقتصادی و سیاسی چین با عراق دارد. به گفته وزارت نفت کشور عراق در پنج سال اولیه توسعه این حوزه، روزانه ۴۰ هزار بشکه نفت از بخش جنوبی این حوزه استخراج خواهد شد ولی با توجه به این ظرفیت نفت موجود در این حوزه بیش از ۸ میلیارد بشکه است، امکان تولید بیشتر از ۱۲۰ هزار بشکه در روز را دارد که قرار است از ۵ سال آینده با این ظرفیت از آن بهره برداری شود. وزارت نفت کشور عراق اعلام کرد: ما مذاکراتی را برای کشف حوزه های تازه نفتی با شرکت های چینی انجام داده ایم که به زودی نهایی خواهد شد. در نتیجه چین به عنوان یک شریک مهم و بزرگ برای کشور ما در توسعه حوزه های نفتی فعالیت خواهد کرد.

شرکت نفتی Zhenhua oil یکی از شرکت های نفتی دولتی در چین است که در سال ۲۰۰۳ میلادی راه اندازی شده است. این شرکت هم اکنون اکتشاف و توسعه یازده حوزه نفتی در کشورهای مصر، میانمار، قزاقستان و عراق را بر عهده دارد که با سرعت بالایی در حال پیشرفت است.

به گزارش دولت عراق قرار است چین در ساخت یک مجموعه مسکونی برای کارگران و کارمندان فعال در این پروژه هم مشارکت کند و ۸۰ درصد از افراد شاغل در این پروژه را نیروهای عراقی تشکیل دهند. به همین دلیل اجرای این طرح برای اقتصاد این کشور اهمیت زیادی دارد و می تواند از بار مشکل بیکاری در کشور بکاهد. تغییر سیاست چینی ها اما مساله مهم این است که شرکتهای چینی در سال های اخیر سرمایه گذاری زیادی در نفت خاورمیانه کرده اند. سرمایه گذاری های زیاد این شرکت ها در ایران و تمایل زیاد آنها برای توسعه حوزه های نفتی دیگر کشورهای منطقه نشان از سیاست تازه ای در دولت چین دارد که بسیاری از آن به عنوان سیاست توسعه روابط با آسیا و کاهش روابط اقتصادی با اروپا و امریکا نام می برند. این تمایل در میان شرکت های چینی بعد از روی کار آمدن ترامپ و مانع تراشی در مقابل تجارت آزاد کالاهای چینی بیشتر شده است. ترامپ از ابتدای کارش در کاخ سفید با وجود ظاهر سازی در مورد سیسات گذاران چینی، سیاست های خصمانه را در مقابل واردات کالاهای صنعتی چین و تجارت با این کشور در پیش گرفت و حتی تا افزایش تعرفه های واردات کالاهای چینی هم پیش رفت. مساله ای که چینی ها را بسیار نگران کرد و حتی به تهدید برای مقابله به مثل وا داشت.

از طرف دیگر باید در نظر داشت که شرکت های چینی تنها فعالیت در صنعت نفت را در برنامه خود ندارند بلکه توسعه روابط اقتصادی، تجاری و صنعتی با خاورمیانه و دیگر کشورهای آسیایی را به عنوان استراتژی جدید خود در نظر گرفته اند و برای این کار از هیچ تلاشی فروگذار نمی کنند.