گشایش ها و تنگناهای بانکی در پسابرجام

اقتصاد ایرانی: بانک و مسائل بانکی، یکی از پرچالش ترین حوزه های پس از برجام بوده است. اما با وجود تمام چالش هایی که هنوز وجود دارد، حوزه بانکی نیز تحولات اساسی را از سر گذرانده است. یکی از نخستین اقدامات امریکا علیه نظام بانکی ایران تلاش برای قطع روابط کارگزاری بانک های ایرانی با بانک های خارجی بود. اما بواسطه برجام، مقرر شد که هیچ بانک غیرامریکایی به دلیل ارائه خدمات کارگزاری به بانک های ایرانی از دسترسی به نظام مالی امریکا محروم نشود و تعداد روابط کارگزاری با بانک های خارجی رفته رفته بیشتر شد. در دوران تحریم، برخی از امکانات و سیستم های مالی بین المللی مانند سوییفت برای پیام رسانی مالی هم قطع بود، اما حالا برقرار شده است.

به گزارش ایران، همچنین در دوران تحریم، یکی از اقدامات ایالات متحده امریکا علیه ایران این بود که کشورهای واردکننده نفت از ایران را وادار کرده بود وجوه حاصل از خرید نفت را در بانک های داخلی خود دریافت کنند و از انتقال آنها به خارج از کشور جلوگیری کنند اما براساس برجام، این محدودیت مرتفع شده است و ایران می تواند درآمدهای نفتی خود را به تمام کشورهایی که در آنها حساب و روابط کارگزاری بانکی دارد، انتقال دهد. از این رو، امکانات موجود برای مدیریت ذخایر ارزی کشور در دوران پس از برجام، قابل مقایسه با دوران اوج تحریم ها نیست.

همچنین بر اساس گزارش بانک مرکزی در دوران تحریم، دسترسی ایران به اسکناس دلار امریکا، طلا و فلزات گرانبها توسط امریکا منع شده بود تا بدینوسیله فشار بیشتری را بر بانک مرکزی و نظام بانکی ایران وارد کند اما یکی از امتیازات گرفته شده در نتیجه برجام این بوده است که تأمین تمام اقلام فوق برای بانک مرکزی و بانک های ایرانی مجاز اعلام شده و محدودیتی وجود ندارد.

از این رو، امکانات بانک مرکزی ایران برای مدیریت بازار ارز به نحو قابل ملاحظه ای در مقایسه با شرایط سابق بهبود یافته است. از طرف دیگر، خطوط اعتباری مهمی نیز از کشورهای مختلف جهان راه اندازی شده است. چند ماه پیش، ۱۴ بانک ایرانی با اوبربانک اتریش قرار داد اعتباری یک میلیارد یورویی امضا کردند که نخستین قرارداد تأمین اعتبار بانکی پسابرجام بود.

چند ساعت بعد از آن نیز، ۱۰ بانک ایرانی با دانسکه بانک دانمارک قرارداد ۵۰۰ میلیون یورویی امضا کردند. چند روز بعد از این قراردادها نیز خط اعتباری ۱۰ میلیارد دلاری بین ایران و چین امضا شد. به طور کلی،۷۷ میلیارد دلار، رقم کل فاینانس های خارجی در دوران پس از برجام است. از روسیه و هند گرفته تا بانک های اتریش، دانمارک و آلمان، قراردادهایی را برای فاینانس، یعنی تأمین مالی پروژه های داخلی با ایران به امضا رسانده اند یا در مراحل نهایی کار قرار دارند.