چگونه چین در حال تبدیل شدن به ابرقدرت در زمینه نوآوری است؟

اقتصاد ایرانی: سال گذشته شی جین پینگ رئیس جمهور چین دیدگاه خود را برای تبدیل این کشور به یک رهبر جهانی در مسائل سیاسی، اقتصادی، نظامی و زیست محیطی طی سه دهه آینده اعلام کرد.

اکنون، آمارهای جامع بنیاد ملی علوم چین نشان می دهد که این کشور در مسیر تبدیل شدن به یک ابرقدرت در زمینه های اصلی و کلیدی علم و نوآوری قرار دارد.

چین دومین کشور بزرگ جهان از نظر اختصاص منابع مالی در بخش تحقیق و توسعه پس از آمریکا به شمار می رود و ۲۱ درصد کل هزینه های جهان در این بخش را که در سال ۲۰۱۵ میلادی به ۲ تریلیون دلار رسیده است را به خود اختصاص داده است.

هزینه های چین در بخش تحقیق و توسعه به طور میانگین طی سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ میلادی بیش از ۱۸ درصد رشد داشته که این رقم ۴ برابر بیشتر از آمریکا بوده است.

در حالی که آمریکا هنوز بیشترین هزینه را در بخش تحقیق و توسعه انجام می دهد ولی رشد سریع چین به این معناست که احتمالا طی ۵ تا ۱۰ سال آینده بر آمریکا پیشی خواهد گرفت.

تحقیق و توسعه یک شاخص سرمایه گذاری در فناوری و قابلیت ها و توانایی آینده است و بنابر این نقش مهم و کلیدی را در روند نوآوری و تولید محصولات و خدمات جدید ایفا می کند.

قدرت دانشجو

یک معیار دیگر نوآوری و پیشرفت فنی ، تعداد دانشجویانی است که در زمینه علم و فناوری آموزش می بینند. در این زمینه نیز چین عملکرد عالی داشته و به خاطر جمعیت زیادش از آمریکا پیشی گرفته است.

طی سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۴ تعداد فارغ التحصیلان در علوم و مهندسی در چین از ۳۵۹ هزار نفر به ۱.۶۵ میلیون نفر رسیده است. در همین مدت، تعداد فارغ التحصیلان در دانشگاه های آمریکا از ۴۸۳ هزار نفر به ۷۴۲ هزار نفر رسیده است.

یک اقتصاد مبتنی بر نوآوری و علم و دانش نیاز به نیروی کار با سطح بالایی از علم و مهارت های مهندسی دارد و همین طور به یک سیستم آموزشی نیاز دارد که بتواند این نیروهای کار را به اندازه کافی تولید کند. این مطلب در گزارش شورای ملی علوم چین آمده است.

نسل جدید دانشمندان چینی فعالیت گسترده ای در زمینه فناوری های پیشرفته مثل ابررایانه ها و جت لاینرهای کوچک دارند.

تبدیل نوآوری به واقعیت

۲ معیار مهم دیگر برای نوآوری وجود دارد: حق ثبت اختراع؛ که نشانگر تعداد اختراعات است و ریسک سرمایه که حمایت مالی از تبدیل اختراعات به محصول نهایی را تامین می کند. در هر دو زمینه چین پیشرفت زیادی داشته ولی هنوز از آمریکا عقب تر است.

دفتر ثبت اختراعات آمریکا به همه مخترعان در سطح جهان خدمات ارائه می کند و اختراعات انها را ثبت می کند، این دفتر در سال ۲۰۱۶ میلادی بیش از ۳۰۰ هزار حق ثبت اختراع را صادر کرده است که بیشتر این موارد مربوط به آمریکا، ژاپن و اروپا بوده است.

البته صدور حق ثبت اختراعات برای کشورهای در حال توسعه نیز از زیر یک درصد در سال ۲۰۰۰ به بیش از ۶ درصد در سال ۲۰۱۶ افزایش یافته است و چین ۴ درصد و هند نیز یک درصد از این موارد ثبت شده را در اختیار داشته اند.

دسترسی به منابع مالی از طریق سرمایه گذاری مشترک ، جزء دیگری است که برای رشد و توسعه نوآوری لازم است. آمریکا کمی بیش از نیمی از ۱۳۱ میلیارد دلار از منابع مالی سرمایه گذاری در سطح جهان را جذب کرده است. البته با توجه به رشد سریع چین، سهم آمریکا رو به کاهش است.

سرمایه گذاری در چین از یک روند نزولی و پایین طی سال های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۳ میلادی، با افزایش روبرو شده است و از ۳ میلیارد دلار به ۳۴ میلیارد دلار در سال ۲۰۱۶ رسیده است. این بدان معناست که سهم چین در جذب سرمایه گذاری های جهانی در بخش نوآوری و فناوری به ۲۷ درصد افزایش یافته است.

منبع: مجمع جهانی اقتصاد