آخرالزمان با پوپولیسم اروپایی

اقتصاد ایرانی: یاشچا مونک، استاد دانشگاه هاروارد که نویسنده کتاب «مردم در برابر دموکراسی» است، در مصاحبه ای در سال ۲۰۱۶ از خیزش پوپولیسم گفت و به نظر می رسد که پیشگویی های او قرین به واقعیت شده است. او گفت: در چند سال اخیر چپ و راست میانه در اروپا به یک دلیل مشترک تمایل به همکاری پیدا کرده اند و آن نیز خطر رشد راست های افراطی و پوپولیسم در این کشورها است. اما مونگ اعتقاد دارد که چنین ائتلاف هایی منجر به بی ثباتی بیشتر می شود.

به گزارش دنیای اقتصاد به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، این ائتلاف های «ایدئولوژیک عجیب و غریب» تمایلات رای دهندگان را بی اعتبار می سازد، زیرا تفاوت های اساسی بین چپ ها و راست ها وجود دارد. او گفت: ائتلاف بزرگ سیاستمداران همانگونه که پوپولیست ها در همه جا جار می زنند، تمامی سیاستمداران (از چپ و راست) یک شکل هستند و تنها راه تغییر این است که به پوپولیست ها رای بدهید. این گزاره ای است که کم کم به واقعیت نزدیک می شود.

مونک از این نگران است که شاید این گزاره تنها سوخت موجود برای شعله ور شدن راست افراطی ها نباشد اما به هر حال یکی از دلایلی است که می تواند ثبات را از دموکراسی های اروپایی بگیرد. در آن زمان این نگرانی ها کمی اغراق گونه به نظر می رسید اما سخنان نگران کننده مونک در این هفته با ائتلاف آنگلا مرکل از محافظه کاران با سوسیالیست های آلمانی که به عنوان ائتلاف بزرگ شناخته می شود به واقعیت پیوست. اگرچه این اتفاق به طور اسمی یک پیروزی به حساب می آید اما نگاهی به افکار مضحک مرکل و اعضای کابینه جدید نشان می دهد که باور به بازگشت ثبات به آلمان کمی خنده دار به نظر می رسد. عصر ثبات سیاسی در اروپا رو به اتمام است. ممکن است چیزی که بعدا اتفاق بیفتد بازگشت پوپولیست ها نباشد، در عوض در صورت تداوم این رویه تلخ، دموکراسی ها با پیامدهای جدی روبه رو شوند.

در انتخابات سال ۲۰۱۷ در آلمان که جلسات متعدد ائتلاف برگزار شد، سوسیال دموکرات ها و دموکرات مسیحی ها در آن انتخابات، به شکل ناباورانه ای آرای خود را از دست دادند و در مجموع ۱۰۰ کرسی را به احزاب رقبا واگذار کردند. این داستان، رونوشتی برای کل اروپا به حساب می آید و رقبای میانه رو برای پا نگرفتن افراطی ها دست دوستی و ائتلاف با یکدیگر می دهند. این درحالی است که تحلیلگران می گویند این دو حزب بزرگ آلمان از قضا به دلیل همان ائتلاف بزرگی که از سال ۲۰۱۳ در آلمان شکل گرفت با ریزش آرای طرفداران خود مواجه شدند. حالا تشکیل مجدد این ائتلاف چیز بیشتری نسبت به قبل نشان نمی دهد و بیشتر به نپذیرفتن اراده عمومی شبیه است. این شاید آخرین نشانه از ورود اروپا به فاز جدید از تهدیدات سیاسی باشد. تشکیل ائتلاف بین راست ها و چپ های میانه برای مدت های طولانی بنیان ثبات سازی در دموکراسی های اروپایی بوده است. اما حالا این ائتلاف ها تبدیل به وسیله ای علیه خود شده اند و ثبات سیاسی را با خطر روبه رو کرده اند و تسریع بیشتر سقوط سیاسی در کشورهای اروپایی بیشتر به دلیل فروپاشی حامیان چپ های سیاسی است.

در هلند، حزب دست راستی آزادی تیترها را به سوی خود جلب کرد، درحالی که تلفات اصلی را احزاب اصلی این کشور متحمل شدند. حزب کار هلند که شریک اصلی دولت ائتلافی بود تقریبا از صحنه سیاسی هلند پاک شد و از ۳۸ کرسی، ۲۹ کرسی را از دست داد. شریک ائتلافی اش یعنی حزب میانه نیز ۸ کرسی خود را در این انتخابات از دست داد. در فرانسه نیز هیچکدام از احزاب اصلی نتوانستند موفقیتی به دست آورند. در انتخابات پارلمانی نیز که چند ماه پس از انتخابات ریاست جمهوری برگزار شد اوضاع برای احزاب اصلی این کشور بدتر هم بود. حزب سوسیالیست ها که بزرگترین حزب چپ ها در این کشور به حساب می آیند تنها ۳۰ کرسی به دست آوردند و برنده اصلی نیز حزب نوپای امانوئل مکرون، رئیس جمهوری این کشور بود که اکثریت را به دست گرفت. پیه رو ایگنازی، استاد علوم سیاسی در دانشگاه بولونیای ایتالیا بر این باور است که احزاب میانه رو روزبه روز بیشتر به یکدیگر نزدیک می شوند و رای دهندگان نیز آنها را بیشتر از اینکه حامی منافع خود ببینند، مدافع اهداف حزبی خودشان مشاهده می کنند.