ابعاد فرهنگی و اجتماعی یک طرح عظیم اقتصادی

اقتصاد ایرانی: ارتقای کیفیت زندگی شهروندان در بافت های ناکارآمد و فرسوده دولت را بر آن داشت تا در قالب «برنامه ملی بازآفرینی شهری پایدار امید» نوسازی این بافت ها را در اولویت برنامه های بخش مسکن قرار دهد. این برنامه شامل توانمندسازی ساکنان بافت و ارتقای خدمات زیربنایی می شود که قرار است این برنامه در مرحله اول از بخش مسکن آغاز شود.

به گزارش ایران، براساس آمار به دست آمده در حدود ۱۹ میلیون نفر یعنی حدود ۳۰ درصد جمعیت کشور دچار بد مسکنی هستند. طبق برنامه ملی بازآفرینی شهری سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکن باید در محلات هدف بازآفرینی ساخته شود و هر چند طبق مطالعات قبلی نیاز هر محله ۳۰۰ هزار واحد بود اما به جهت اینکه دولت باید منابع تسهیلاتی را تأمین می کرد، تعداد واحد ها به طور واقع بینانه و متناسب با نیاز واقعی کاهش یافت و به عدد ۵۰۰ هزار واحد در طول برنامه ششم رسید. برآورد کل بودجه مورد نیاز در اجرای این طرح برای پنج سال (ازسال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰) جمعاً ۱۲۳ هزار میلیارد تومان است که قرار است ۳۸ هزار میلیارد تومان از سوی دولت، ۴۸ هزار میلیارد تومان از سوی بخش خصوصی و ۳۷ میلیارد تومان از سوی شهرداری ها برای اجرای این پروژه تأمین شود.
رئیس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش با بیان اینکه در بازآفرینی شهری نباید هویت محلات را از بین ببریم، گفت: در برخی از محلات ساکنان کوچ یا مهاجرت کرده اند، اما با پیوست های اجتماعی تهیه شده زیر نظر متخصصان علوم اجتماعی می توان هم ساختمان ها را بازپیرایی کرد و هم هویت محلات را حفظ کرد.
حسن خلیل آبادی با بیان اینکه طرح بازآفرینی شهری که از سوی رئیس جمهوری مطرح شده یکی از نیازهای اصلی جامعه است، اظهار کرد: با توجه به حوادثی که کشور ما را تهدید می کند مثل زلزله و سایر حوادث طبیعی ما ناچاریم شهرها و روستاهای خود را بازسازی و بهسازی کنیم. وی با بیان اینکه محلات دارای بافت فرسوده باید مورد توجه قرار گیرند، افزود: در تهران جمعیت زیادی ساکن هستند و نیمی از پایتخت نشینان در بافت فرسوده زندگی می کنند در حالی که همان بافت های غیرفرسوده هم ناپایدار هستند و به صورت صد درصد ایمن نیستند. رئیس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش ادامه داد: تنها یک بخش از ساخت وسازها در تهران ایمن است اما اکثر ساخت و سازها ناایمن هستند.
خلیل آبادی با اشاره به ضرورت بازسازی بافت های فرسوده در شهر تهران گفت: آقای رئیس جمهوری بحق به این موضوع ورود کردند و این کار را در دستور کار دولت قرار دادند. وی تصریح کرد: اما بحث مهم در این زمینه این است که همراه با بازآفرینی بافت های فرسوده نباید هویت های محلی را از بین ببریم.
رئیس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش با بیان اینکه در این راستا لازم است تا از نظر کارشناسان استفاده کنیم، افزود: اشخاص متخصص در حوزه جامعه شناسی و روان شناسی اجتماعی باید دعوت شوند و با برگزاری جلسات این طرح با پیوست های اجتماعی آغاز شود. خلیل آبادی با بیان اینکه در برخی از محلات تهران وقتی بافت های فرسوده احیا شده، هویت محل هم دچار تغییر شده است، تصریح کرد: در برخی از محلات ساکنان کوچ یا مهاجرت کرده اند، اما با پیوست های اجتماعی تهیه شده زیر نظر متخصصان علوم اجتماعی می توان هم ساختمان ها را باز پیرایی کرد و هم هویت محلات را حفظ کرد. رئیس کمیته میراث فرهنگی و گردشگری شورای اسلامی شهر تهران، ری و تجریش درباره حضور بخش خصوصی در راستای اجرای این طرح توضیح داد: بخش خصوصی نگاهش معطوف به سود و درآمد است و اگر در این طرح توجیه اقتصادی وجود داشته باشد حتماً به میدان می آید.
خلیل آبادی تأکید کرد: پرداخت وام های کم بهره، پروانه بدون دریافت عوارض و ارائه انشعابات آب و برق و گاز رایگان می تواند راهی باشد که بنگاه های خصوصی به میدان بیایند و به مردم کمتر فشار خواهد آمد.

توجه به سرانه های فرهنگی در نوسازی بافت فرسوده مردم را منتفع می کند

عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: در طرح بازآفرینی شهری غیر از مسأله کالبدی، مسأله انسانی و اجتماعی آن نیز در نظر گرفته شده است چرا که این موضوع می تواند برای مردم دارای نفع اجتماعی و فرهنگی زیادی باشد. طیبه سیاووشی عنایتی درباره طرح ملی بازآفرینی شهری اظهار داشت: فراتر از آنچه در برنامه ششم توسعه به تصویب رسید و تلاش هایی که نمایندگان شهر تهران در ارتباط با طرح بازآفرینی شهری کرده اند، بحث این بود که اگر دید و توجه در دولت های نهم و دهم وجود داشت و می دانست که بازآفرینی در مناطق بافت فرسوده هزینه ای بسیار کمتر از ساخت شهرهایی مانند پردیس دارد که گرفتاری عظیمی را روی دست دولت گذاشته، امروز مشکلات زیادی در این زمینه نداشتیم.
وی ادامه داد: در تعاملاتی که با سازمان بهسازی وزارت راه و شهرسازی داشتیم این موضوع مطرح است که در طرح بازآفرینی شهری صرفاً به موارد کالبدی شهر توجهی نمی کنند، به عنوان مثال در سال های گذشته و در پروژه نواب تنها موضوع کالبدی شهر در نظر گرفته شد و مسائل انسانی، اجتماعی و فرهنگی به هیچ عنوان در نظر گرفته نشده است و همین باعث بروز معضلات و مشکلات در برخی از مناطقی که این بازآفرینی اتفاق افتاده هنوز وجود دارد یا مشکلات و معضلات جدیدی در کنار قبلی ها به وجود آمده است. سیاووشی عنایتی تصریح کرد: منتهی در بودجه سال ۹۷ موضوع بازآفرینی خیلی مورد توجه قرار نگرفته چراکه درصد بودجه عمرانی بسیار کمتر از بخش هزینه ای و حقوق ها مورد توجه قرار گرفته است. وجود مطالبات معیشتی باعث شده تا به موضوعات مهمتری مانند بازآفرینی شهری که مختص تهران هم نیست و بسیاری از کلانشهرها با آن درگیر هستند، کمتر توجه شود که به نظرم این موضوع یک مسأله اساسی و فراتر از زندگی و معیشت مردم است.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی اضافه کرد: طرح بازآفرینی شهری که به ما معرفی شد و درباره آن با رؤسای سازمان ها و کارشناسان صحبت کردیم، می تواند طرح موفقی باشد چراکه غیر از مسأله کالبدی، مسأله انسانی و اجتماعی آن نیز در نظر گرفته شده است. وی گفت: البته باید دید مسأله تأمین بودجه طرح چگونه پیش خواهد رفت و اینکه آیا در سال آینده می توانیم در جهت بهبود زندگی، ارتقای امنیت مردم و همچنین مدیریت شهری و مدیریت بحران به دلیل مسائلی که در سال جاری در بافت فرسوده مانند آتش سوزی و زلزله ا ی که شاهد آن بوده ایم، پیشرفتی داشته باشیم، اینها مسائل مهمی است که باید مورد توجه قرار بگیرند.
سیاووشی عنایتی اضافه کرد: امیدوارم طرح جدید نوسازی بافت های فرسوده با همه جوانبی که گفتیم در نظر گرفته شود چراکه بازآفرینی در مورد کلانشهرها که بافت فرسوده در آن به نوعی جزو ساخت و ساز شهری است،  باعث شده کسی که در بافت فرسوده زندگی می کند از شرایط مالی و اقتصادی خوبی برخوردار نباشد و نتواند زندگی خوبی را برای خود فراهم سازد. عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی گفت: این ناتوانی مالی باعث شده تا مردم  ساکن در بافت فرسوده به حاشیه نشینان شهر تبدیل شوند و این به مشکلات شهر اضافه شده است. این مسأله بسیار مهم و حساسی است و بشدت هم باید مورد توجه قرار گیرد در حالی که تا امروز درباره این موضوع غفلت شده است.
وی اضافه کرد: در ابتدا ما به عنوان نمایندگان مردم به این موضوع ورود پیدا کردیم و خواستیم تا این موضوع یکی از مسائل اصلی مجمع نمایندگان شهر تهران باشد تا با حضور وزیر بتوانیم موضوع بازآفرینی را مورد بررسی قرار دهیم. سیاووشی عنایتی درباره کمبود سرانه های فرهنگی، آموزش و ورزشی در بافت های فرسوده نیز گفت: زمانی که این موارد اعم از طرح تفصیلی یا بحث بازآفرینی در نظر گرفته نمی شود، زمانی که زندگی اجتماعی و فرهنگی مردم و گردهمایی در زندگی شهری بخصوص در بافت فرسوده مناطق قدیمی که باید مدنظر قرار بگیرد و نمی گیرد، در واقع جامعه جدید یا ترکیبی بین جامعه قدیم و جدید منطقه را به سمت بخشی از آسیب های اجتماعی سوق می دهد.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: به عنوان مثال در یکی از مناطق تهران مشاهده می کنیم که بازسازی، ترمیم و نوسازی بافت فرسوده اتفاق افتاده ولی شما دارید انواع و اقسام مصائب شهری را در آن منطقه از جمله تجمع معتادان زیر پل شهری گرفته تا مسائل دیگر را مشاهده می کنید.