بالاتر از شوالیه

رزشمند است و مایه افتخار. او موفق شده است که از طرف دولت فرانسه به دلیل پژوهش های گران سنگ علمی نشانِ شوالیه و نیز نشانِ دیگری که بالاتر ازشوالیه است و آفیسر نام دارد، دریافت کند. پیش از او تنها یک ایرانی موفق به دریافت لقب آفیسر شده بود. علی اکبر سیاسی، وزیر فرهنگ اسبق ایران، تنها کسی بود که پیش تر چنین لقب پر افتخاری دریافت کرده بود. همین رخداد پر افتخار باعث شد تا با مساعدت همکارمان احسان ابطحی با ایشان گفت و گویی مختصر داشته باشیم.

آقای دارابی ها لطفا خودتان را برای آنها که با شما آشنایی ندارند معرفی کنید و کمی راجع به زمینه تحصیلی خود توضیح دهید.
متولد سال 1331 در قزوین هستم. در سالِ 1354 تحصیلات دوره کارشناسی رشته مهندسی مکانیک را در دانشگاه صنعتی شریف به پایان رساندم. پس از آن موفق به دریافت بورسی از دولت فرانسه برای ادامه تحصیل در دوره فوق لیسانس در رشته مهندسی مکانیک- شاخه انرژی- شدم. پس از عزیمت به فرانسه و گذراندن یک دوره یک ساله فرانسوی، تحصیلاتم را در دانشگاه
Ecole Centrale Paris آغاز نمودم. دوره کارشناسی ارشدم که به اتمام رسید، به ادامه تحصیل در دوره دکترا پرداختم و در سال 1363 هجری شمسی -1984 میلادی – فارغ التحصیل شدم و سپس در همانجا به ترتیب به سمت های استادیار و دانشیار برگزیده شدم. من در سالِ 1994 میلادی مدرک هبیلیتاسیون را از دانشگاهINP Toulouse دریافت کردم. سپس در سالِ 1995 به سمت فول پروفسور (استادی تمام) برگزیده شدم.
درباره دریافت لقب شوالیه بیشتر توضیح دهد و بفرمایید چه شد که پس از آن توانستید لقب آفیسر به دست بیاورید و بعد بگویید نشان آفیسر را چطور به دست آوردید؟
به چند دلیل. اولین دلیل آن تحقیقاتی بود که در حوزه تخصصی رشته خودم (احتراق-انرژی) درباره جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی ناشی از احتراق برای تولید انرژی انجام دادم. دلیل دیگر آن سمت ها و مسوولیت های کاری ام در دانشگاه از جمله ریاست لابراتوار انرژی دانشگاه از سالِ 2001 تا 2009 و همچنین سابقه ریاست دپارتمان انرژی این دانشگاه بود که باعث شد در سالِ 2005 میلادی این لقب از طرف دولت به من داده شود. پس از آن لقب دیگری که بالاتر از لقب شوالیه است در سال 2012 از طرف نخست وزیر تعیین شد که به من اعطا شود. در فرانسه پژوهشگران و محققانی که مرتبط با رشته ما هستند به طور متوسط هر دو سال یک بار مقاله ای با استانداردها و شاخص های بین المللی ارائه می دهند. من هر سال، دو مقاله با استانداردهای بین المللی انتشار داده ام. تا به حال 54 مقاله من در ژورنال های علمی کشورهای جهان از جمله آمریکا به چاپ رسیده است و به همین تعداد در نشست های مختلف نیز شرکت کرده ام. اما از نقطه نظر تاریخی وضعِ قراری برای اهدای لقب شوالیه به سال 1808 میلادی به زمان فرمانروایی ناپلئون بناپارت بازمی گردد. از همان روزگار تصمیم گرفته شد تا این نشان به افرادی که موفق به انجام کارهای مهم و تاثیرگذار از جمله در شاخه های تحقیقات علمی دانشگاهی و آکادمیک برای کشور فرانسه می شوند اهدا گردد.
بعدها در سالِ 1955 این موضوع به قانون اساسی فرانسه نیز وارد شد. هم اکنون هم روند آن به گونه ای ست که ابتدا جمعی از اعضایِ آکادمیک و شناخته شده و علمی کشور با درجات بالا افرادی را به وزارت علوم پیشنهاد می دهند. در وزارت علوم هیاتی از بزرگانِ دانشگاهی که خود آنها نیز به گرفتن این نشان نائل شده اند پس از بررسی افراد و تحقیقاتی که انجام داده اند، نامِ آنها را به وزیر علوم پیشنهاد می کنند. پس از تاییدیه وزیر علوم اسامی به ابلاغ نخست وزیر می رسد و در نهایت این نخست وزیر است که اسامی را اعلام می کند. نشان دوم نیز که بالاتر از شوالیه است در شرایطی به شخص اهدا خواهد شد که او پیش تر نشان شوالیه را دریافت کرده باشد. باید گفت این نشان هیچ گونه امتیاز مالی با خود به همراه ندارد. اهمیت آن بیشتر از لحاظ اجتماعی و شان و منزلت شخص در اجتماع در خورِ توجه است. نشانِ یاد شده باعث می شود تا در مجامع عمومی مردم متوجه شوند که شخصی را که می بینند در راهِ علم و دانش و پژوهش در کشور قدم های بزرگی برداشته است.
تحقیقاتتان بیشتر بر روی چه پروژه علمی بوده است؟
بخش عمده تحقیقات من بر روی راه های چگونگی کم کردن گاز های سمی و خطرناک ناشی از احتراق در کارخانه ها و سوخت ماشین ها متمرکز است.
می شود این موضوع را بیشتر و به خصوص در مورد کشور فرانسه توضیح دهید.
به طور مثال هر چند سال یک بار در فرانسه و در واقع در دنیا استانداردهایی برای حداکثر میزان تولید گازهای سمی کارخانه ها از جمله: اکسید ازت و اکسید کربن و... تعیین می شود. در واقع سقفِ مجازی را برای انتشار این گازهای سمی ناشی از تولید انرژی در نظر می گیرند. این استانداردها در صنعت اتومبیل با نام یورو شناخته شده هستند. از یورو 1 (1993) تا به امروز که یورو شماره 5 وجود دارد و انتظار می رود تا سال 2015 میلادی استاندارد یورو 6 هم معرفی خواهد شد. دولت این استانداردها را به کارخانه های مختلف
ابلاغ می کند.
اگر کارخانه ها این استانداردها را در دستور کارِ خود قرار ندهند، چه اتفاقی می افتد؟
جریمه های مالی و ابلاغ به بازار در رابطه با ممنوعیت فروش کالاها و مواد تولیدی در انتظارشان خواهد بود.
به دلیل اینکه کارخانه ها به تنهایی قادر به انجام این عمل یعنی روش هایی برای جلوگیری از کم شدن گازهای سمی تولیدیشان نیستند، این کار را به گروه های تحقیقاتی از جمله ما واگذار می کنند. ما محاسبات مورد نیاز را انجام داده و راه کارها را در اختیارشان می گذاریم.
کدام کشورها در حال حاضر بیشترین سهم را در تولید آلودگی های زیست محیطی دارند.
در حال حاضر چین و هند به دلیل جمعیت بالایی که دارند این سهم را از آن خود کرده اند. چین و هند در حال حاضر از ذغال سنگ به عنوان منبع اصلی تولید انرژی بهره می گیرد که فوق العاده آلاینده است. دلیل آن هم بیش تر این است که به طور کلی چون ذخایر نفت و گاز در طی یک قرن آینده و برای نفت شاید هم زودتر به پایان خواهند رسید، اما ذخایر ذغال سنگ به دلیل آنکه تا 800 یا 900 سال دیگر پابرجا است، دولت ها بیشتر به استفاده از ذغال سنگ روی آورده اند. در حال حاضرتحقیقات در باره چگونگی کاهش آلودگی ناشی از سوخت ذغال سنگ موضوع روز است.
منبع: دنیایی اقتصاد