این شیوه هدفمندی به هیچ جا نمی رسد

سایه فتحی: هرچند دولت ناگزیر از ادامه طرح هدفمندی یارانه هاست اما می تواند از این فرصت در جهت رشد و تقویت اقتصاد کشور استفاده کند. غلامرضا شافعی  وزیر صنایع دولت اصلاحات با تاکید براین مساله ایده سرمایه گذاری بر یارانه های نقدی اندک را پیشنهاد می کند و معتفد است کخ دولت اگر زمینه سرمایه گذاری بر یارانه ها نقدی را ایجاد کند نه تنها از اثرات تورمی یارانه ها می کاهد بلکه بر حل مشکلاتی چون بیکاری به دولت کمک می رساند....

بنظر شما دولت یازدهم ادامه اجرای هدفمندی یارانه ها را باید چگونه بازنگری کند تا با اصلاح آن بتواند از اثرات تورمی آن بکاهد؟

بدون شک دولت جدید باید طرح هدفمندی یارانه ها را اصلاح کند و با شیوه درستی این سیاست را اجرایی کند تا مشکلات و چالش هایی که از ناحیه توزیع پول نقدی بر جامعه تحمیل شد را از میان ببرد. متاسفانه شیوه قبلی باعث شده تا اثرات مخربی بر اقتصاد کشور برجای بگذارد. رشد تورم در حدود 40 درصد بخش اعظم آن از اجرای نادرست این طرح بوجود آمده است. لذا لازم است دولت پیشنهادات و توصیه های کارشناسی که در این زمینه وجود دارد را در یک جمع کارشناسی و تخصصی را بررسی کند تا بهترین شیوه برای ادامه این طرح که تاکنون میلیاردها دلار هزینه  شده است و چاره ای جز ادامه دادن آن وجود ندارد چراکه برخی دهک ها به یارانه نقدی وابسته شده اند و نمی توان به یکباره این یارانه ها را قطع کرد، برگزیند تا حداقل با اصلاح ساختار شیوه اجرایی در جهت کمک به اقتصاد بکار گرفته شود.

پیشنهاد شما چیست؟

ابتدا دولت باید دو دهک درآمدی بالا را از پرداخت یارانه نقدی منع کند. برای سه دهک پایین درآمدی نیز باتوجه به وابستگی شدید آنها به این مبلغ 45 هزار و 500 تومان فعلا نباید تغییری ایجاد کرد و به همان شیوه سابق این یارانه باید به این سه دهک پرداخت شود. البته با توجه اینکه تورم در دوسال گذشته رشد چشم گیری داشته است این یارانه اثر خود را از دست داده است و چندان نیز برای این گروه پایین درامدی نیز کفاف نمی دهد. اما به علت حساسیت های که وجود دارد فعلا تا اجرای فاز دوم هدفمندی یارانه ها باید به همین شکل ادامه پیدا کند. حتی امکان ندارد با توجه به محدویت منابع این مبلغ افزایش یابد. برای سه دهک میانی نیز بهتر است یارانه نقدی پرداخت نشود به شکل های دیگر این یارانه باید در نظر گرفته شود تا از اثرات تورمی بکاهد.همچنین بتدریج می توان با کاستن حساسیت ها و تقویت وضعیت اقتصاد و بهبود اشتغال ایارانه نقدی برای سه دهک پایین جامعه را ینز متوقف کرد و یارانه این دهک ها را نیز به شکل غیرنقدی پرداخت کرد تا از بار دولت بکاهد.

یعنی معتقدید که دولت یارانه نقدی را به یارانه غیرنقدی مانند کالا و خدمات تبدیل کند؟

یارانه غیرنقدی به شکل کالا نیز تورم زاست. دولت نباید یارانه به شکل کالا بدهد این خود مشکلات دیگری را دامن می زند. بلکه باید زمینه سرمایه گذاری مردمی را فراهم کند تا با انباشت سرمایه های اندک و تجمیع آنها فعالیت اقتصادی انجام شود تا از این محل سود حاصل و در بین افراد تقسیم شود.متاسفانه اکنون دولت در شرایطی قرار گرفته است که چاره ای جز افزایش نرخ حاملهای انرژی ندارد از طرفی دیگر اقتصاد کشش افزایش قیمت ها را ندارد. لذا باید راه حل صحیحی که بیش از این هزینه و فشار بر زندگی مردم وارد نکند. باید به سمت اجرای طرح سرمایه گذاری حرکت کند. دولت باید مشارکت اجتماعی را تقویت کند تا از این طریق بتواند موفق عمل کند. بهرشکل باید ایده ها و پیشنهادات کارشناسی مورد بررسی قرار گیرند تا بتوان بهترین روش را برگزید. سرمایه گذاری بر یارانه ها نیاز به وفاق ملی دارد. باتوجه به اعتمادی که در بین مردم و دولت ایجاد شده است این فرصت وجود دارد تا نحوه اجرای یارانه ها تغییر دهد تا هم مردم و هم دولت سود لازم را ببرند.

سرمایه گذاری بر یارانه نقدی چگونه باید انجام شود؟ در این زمینه طرح های مطالعاتی وجود دارد؟

اگر این یارانه های ناچیز بر روی هم جمع شود می توان کارهای بسیاری با آن انجام داد. حال دولت سرمایه گذاری کند یا اینکه مردم خودشان از طریق نهادها و سازمان های بزرگ اقتصادی این کار انجام دهند می توان اثرگذاری بیشتری داشته باشد. بنده زمانی که در سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران عنوان کردم این سازمان می تواند با منابع حاصل از ارقام یارانه نقدی در 300 نقطه طرح های سرمایه گذاری اجرایی کند که سود حاصل آن را در میان افرادی که یارانه ها خود در این طرح های سرمایه گذاری کنند تقسیم شود. حتی طرح های مطالعاتی در این زمینه انجام شد اکنون نیز موجود است. براساس آن طرح ها پیشنهاد دادم که مدیریت اجرایی طرح های سرمایه گذاری مذکور برعهده سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران باشد اما مالکیت آنها برای مردمی باشد که یارانه های خود را در این طرح ها سرمایه گذاری کرده اند. بر این اساس وقتی این طرح ها اجرایی شد و تقویت شدند و به سوددهی رسیدند حتی این امکان وجود داشت که براساس قوانین مربوطه مدیریت آن نیز به مردم منتقل شود تا افراد خودشان گرداننده فعالیت های اقتصادی باشند. به عبارت دیگر افراد باتوجه به میزان یارانه نقدی که دارند این پول را در طرح های مربوطه سرمایه گذاری می کنند در حقیقت سهامدار می شوند و از محل سود آن می توانند نفع بیشتری ببرند. اگر این شیوه بکار رود نه تنها از اثرات تورمی می کاهد و حتی اثر ضد تورمی دارد  بلکه به دولت کمک می کند تا اشتغال رشد کند و افراد متوسط جامعه را صاحب سرمایه می کند.