ثروتمندان رسوا می شوند
گشت ها درصدد شکار شعارهای اعتراضی در خیابان هستند، سانسور اینترنت شبانه روز جریان دارد، پلیس نظارت بر مخالفان را افزایش داده و مقامات در حال پاک کردن قفسه های کتاب از آثاری هستند که نامناسب تشخیص داده شده اند. در حالی که حزب کمونیست برای تغییر رهبر که هر ده سال یکبار رخ می دهد آماده می شود، مقامات دولتی در حال تلاش برای متوقف کردن شایعات در مورد اقدامات رهبران حزب و از بین بردن نشانه های نارضایتی عمومی هستند. آشکار شدن اینکه خانواده نخست وزیر، ون جیابائو (Wen Jiabao)، طی یک دهه حضور او در این مقام ثروت هنگفتی را به دست آورده اند و همچنین تظاهرات خشن در بندری بزرگ، در زمان نامناسبی رخ دادند.
از اواخر دهه 1980، حزب هرگز با چنین رسوایی ها و بحران هایی در آستانه دوره انتقال رهبری مواجه نشده بود. درحالی که مجله اکونومیست آماده چاپ می شد، کمیته مرکزی حزب نشستی را در پکن برگزار کرد تا آخرین آماده سازی ها برای انتقال قدرت در هشتم نوامبر را انجام دهد. مراسمی که در آن بیش از 2200 نفر از فعالان حزبی شرکت خواهند کرد و در آن اعضای تازه کمیته دائم پلیتبورو (Politburo)، نهاد عالی رهبری چین، تعیین می شوند. آقای «ون» در میان افرادی قرار دارد که از پولیتبورو بازنشسته می شوند. (و به طور رسمی نیز در ماه مارس از نخست وزیری کنار می رود.)
یک گزارش تحقیقی که در 25 اکتبر در نیویورک تایمز به چاپ رسید به شدت به شهرت آقای «ون» به عنوان مردی صرفه جو با پیشینه ای نه چندان ثروتمند آسیب رساند. این روزنامه مدارکی را ارائه داد مبنی بر اینکه اعضای نزدیک خانواده آقای «ون» حدود 2.7 میلیارد دلار ثروت به دست آورده اند. این گزارش در پی یکی از بزرگ ترین رسوایی های حزب کمونیست چین در چند دهه اخیر منتشر شد که در آن یکی از اعضای پولیتبورو به نام بو شیلای (Bo Xilai)، به سرپوش گذاشتن در یک قتل و شرکت داشتن خانواده اش در یک فساد گسترده متهم شد. در ماه ژوئن، بلومبرگ که یک خبرگزاری آمریکایی است نتایج تحقیقاتش در مورد خانواده شی جینپینگ (Xi Jinping)، کسی که این ماه ریاست حزب را از هو جینتائو (Hu Jintao) تحویل می گیرد و در ماه مارس نیز به ریاست جمهوری می رسد، را منتشر ساخت که در این گزارش نشان داده شده بود که خانواده آقای «شی» نیز ثروت هنگفتی گرد آورده اند.
این تحقیقات در واقع بر شایعاتی صحه گذاشتند که مدت ها در مورد خاندان های حکومتگر در چین رواج داشتند. این گزارش ها که وجود رابطه میان قدرت و ثروت در رده های بالای نظام سیاسی چین را نشان می دهند در مواردی توسط حزب چین نیز تایید شده اند برای مثال این حزب اتهاماتی را متوجه آقای «بو» ساخت، کسی که تا اوایل امسال به عنوان یکی از نامزدهای حزب برای یکی از بالاترین مقامات شناخته می شد. هرچند نه نیویورک تایمز و نه بلومبرگ رهبران چینی را به دست داشتن در امور اقتصادی خانواده هایشان متهم نکرده اند اما در کشوری که نارضایتی بابت افزایش شکاف میان ثروتمندان و فقرا موج می زند، چنین گزارش هایی به بدبینی عمومی دامن می زند. چین از ماه ژوئن دسترسی به وب سایت بلومبرگ را مسدود کرده و اکنون نیز همین اقدام را در مورد وب سایت های انگلیسی و چینی نیویورک تایمز انجام داده است. سخنگوی وزارت امور خارجه نیز این روزنامه را به داشتن انگیزه های پنهان برای انتشار چنین گزارشی متهم کرده و از تلاش برای آسیب زدن به اعتبار چین و برانگیختن اعتراضات به عنوان این انگیزه ها نام برده است.
به طور قطع، حضور اینترنت باعث خنثی شدن تلاش های حزب برای کنترل عقیده عمومی و فرونشاندن بیان نظرات مخالف طی برگزاری نشست نوامبر در پایتخت می شود. این نخستین جابه جایی رهبری در چین در دوران رسانه های اجتماعی محسوب می شود. توئیتر (Twitter) در چین مسدود است اما وب سایت های مشابه چینی وجود دارند که به میزان قابل توجهی محبوب هستند و به سختی می توان با آن ها برخورد کرد. با این حال پلیس اینترنت چین به شدت مشغول تلاش است، برای مثال یک مورد قابل ذکر این است که جست وجوی اینترنتی حتی برای ترکیبی از نام خانوادگی نخست وزیر با واژه های دیگری مانند «دارایی» اکنون در چین مسدود شده است. از دیگر ترکیب های مسدود شده می توان به ترکیب «نخست وزیر» و «خاندان» اشاره کرد. همچنین حداقل یک ماه می شود که ماموران سانسور چینی تلاش می کنند تا در رسانه ها حرفی در مورد منصب سیاسی لیانگ ون’گن (Liang (Wen’gen که یکی از ثروتمندترین فعالان اقتصادی چینی است و در کنگره حزب نیز حضور دارد، گفته نشود. رسانه های چینی پیش تر گفته بودند که آقای لیانگ ممکن است نخستین کارآفرین بخش خصوصی باشد که به عضویت کمیته مرکزی حزب درخواهد آمد. حزب با احتیاط راه را برای حضور فعالان اقتصادی بخش خصوصی باز کرده بود اما اکنون هر موضوعی که حزب و ثروت را به یکدیگر مربوط کند، یک تابو به حساب می آید.
سانسورها شامل تلاش برای مسدود کردن اخبار مربوط به تظاهرات در شهر بندری نینگبو (Ningbo) که در 150 کیلومتری جنوب شانگهای قرار دارد نیز می شود که در ماه اکتبر رخ داد و هزاران نفر در آن شرکت داشتند. این تظاهرات پس از اعلام برنامه توسعه کارخانه مواد شیمیایی شهر رخ داد چراکه شهروندان نگران بودند این توسعه باعث سمی شدن محیط زیست شود. پس از چندین روز ناآرامی که درگیری های خشن میان پلیس و معترضان را نیز در بر می گرفت، دولت در 28 اکتبر اعلام کرد که این پروژه توسعه کارخانه به حالت تعلیق درآمده است.
ناآرامی نینگبو برای حزب باید بیشتر از یک نگرانی معمولی باشد. یک دهه پیش و در آخرین انتقال رهبری در چین، اصلی ترین نگرانی حزب تظاهرات کارگران یقه آبی بود که در کارخانه های دولتی مشغول به کار بودند اما اکنون حزب به حمایت یقه آبی ها به عنوان عاملی برای حفظ قدرت می نگرد و در مقابل طبقه متوسط در حال ظهور به اصلی ترین نگرانی دولت تبدیل شده است. تظاهرات نینگبو تنها یکی از مجموعه تظاهراتی بود که طبقه متوسط در آن ها شرکت داشتند. همچنین تلاش حزب برای کنترل رسانه ها نیز نتوانسته مانع از شنیده شدن درخواست ها برای سرعت گرفتن اصلاحات سیاسی بشود. نوشته های اندیشمند فرانسوی قرن نوزدهمی، الکسی دو توکویل، در کتابفروشی ها و وبلاگ های روشنفکری چین مورد استقبال قرار گرفته اند. اعتقاد او مبنی بر اینکه انقلاب ها نه زمانی که اوضاع وخیم می شود بلکه زمانی رخ می دهند که اوضاع رو به بهبود است برای بسیاری روشنگر مسیری است که چین در آن حرکت می کند.
