سرمایه‌های مردمی همچنان در حبس خانگی

به گزارش گروه بررسی مطبوعات اقتصاد آنلاین روزنامه "تهران امروز" در گزارشی به بررسی برنامه دولت برای جذب دوباره سرمایه های اقنتصادی پرداخته است:

ثبات نسبی در بازار ارز و طلا و عدم تمایل دولت به افزایش نرخ سود بانکی این سوال را پیش آورده است که مردم خرده سرمایه های خود را در چه مسیری سرمایه گذاری کنند و برنامه دولت برای جذب سرمایه های خرد مردمی چیست؟ در حال حاضر تورم رسمی حدود 40 درصد و حداکثر سود سالانه بانکی هم 20 درصد است. به عبارتی پس انداز در بانک ها با حداکثر نرخ سود بانکی به معنای از دست رفتن ارزش واقعی سپرده هایی است که صاحبان سرمایه های خرد در بانک ها پس انداز می کنند. در حال حاضر هم بازارهایی نظیر ارز و طلا جذابیت خود را از دست داده است و از آن طرف هم بسیاری از مردم با ساز و کارهای بازارهای دیگری مانند بورس آشنا نیستند و حتی از ورود به این بازار واهمه دارند. بنابراین نوعی از بلاتکلیفی در مردم دیده می شود که با سرمایه های خرد خود چه کنند؟ قبل تر این امیدواری وجود داشت که دولت نرخ سود بانکی را به نرخ تورم رسمی نزدیک کند و به این ترتیب مردم برای سپرده گذاری در بانک ها بیشتر ترغیب شوند. اما چنین اتفاقی نیفتاده است. بازارهایی مانند مسکن و خودرو هم جذابیت یکی دو سال گذشته را از دست داده اند و بخش مسکن اگر چه از جذابیت نسبی برخوردار است اما لازمه حضور در این بخش هم داشتن سرمایه قابل توجه است که بسیاری از دارندگان سرمایه خرد به این بازار راهی ندارند. در چنین شرایطی چه باید کرد و دولت چگونه می تواند با استفاده از سرمایه های خرد مردمی به اقتصاد تحرک لازم را ببخشد؟ چگونه می توان دلارهای خانگی را راهی بازار کرد و آیا جذاب کردن نرخ سود بانکی یکی از این راه هاست؟ آیا می توان مردم را به سپرده گذاری ارزی ترغیب کرد؟ بی اعتمادی که دارندگان ارز به بانک ها دارند و بیم آنرا دارند که سپرده های ارزی شان با ریال تسویه شود، چگونه قابل رفع است؟

در همین ارتباط نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، معتقد است که دولت باید در مرحله اول جذابیت فعالیت های سفته بازی را کاهش دهد و در مرحله بعد با ابزارهای مناسب، تهدید نقدینگی مخرب در جامعه را تبدیل به فرصت کند. محمدرضا پورابراهیمی معتقد است، البته در حال حاضر بخشی از سرمایه ها تبدیل به ارز و طلا شده است و بخش دیگری از سرمایه های خرد در قالب حساب های جاری یا قرض الحسنه در بانک ها قرار دارد. اما همچنان این سرمایه ها در جای درستی قرار ندارند و دولت باید از این فرصت استفاده کند و بتواند آن را در مسیر درست هدایت کند. همکار او محمد حسن نژاد در مجلس هم معتقد است بازار سرمایه بهترین محل برای جذب این نقدینگی در جامعه است. عضو کمیسیون برنامه و بودجه می گوید: «در بازار سرمایه طرح اوراق خزانه اسلامی طراحی شده که سود تعلق گرفته به آنها بالاتر از نرخ تورم و سود بانکی است. این امکان یکی از راه هایی است که دولت می تواند به وسیله آن نقدینگی موجود در جامعه را جمع آوری کند.» محمدعلی احمدزاده اصل هم به عنوان کارشناس بازار سرمایه معتقد است بهترین راه جذب نقدینگی در بازار سرمایه است و از طریق این بازار است که می توان نقدینگی سرگردان در جامعه را جذب کرد؛ اما باید برای ورود سرمایه گذاران تازه کار اطلاع رسانی انجام داد و راه درست ورود به بازار سرمایه را به آنها نشان داد.
دوگانگی سیل نقدینگی و کمبود اعتبار

سال گذشته و با موازات پیش گرفتن میزان تورم از سود بانکی، بخش زیادی از سرمایه ها از سیستم بانکی خارج شد و به بازار طلا و ارز روان شد و باعث شد تا قیمت ارز و طلا جهش یابد و در کنار آن بخش زیادی از بازار در دست سفته بازان بیفتد. اما با آغاز سال 92 از میزان جذابیت بازارهایی مانند طلا و ارز کاسته شده است و بسیاری معتقدند بخش زیادی از سرمایه های خرد و سرگردان مردم به دنبال محل مناسبی برای سرمایه گذاری هستند. به اعتقاد کارشناسان یکی از بهترین مکان ها برای جذب این سرمایه ها بازار سرمایه است. محمدرضا پورابراهیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس جزو این دسته است. اما او پیش از آن تاکید می کند در حال حاضر دو وظیفه مهم دارد. نماینده کرمان در مجلس ادامه می دهد، دولت باید با اتخاذ سیاست های مناسب مزیت های بازارهای سفته بازی و دلالی را از آنها بگیرد. در واقع باید خرید و فروشی که به خلق ثروت در کشور منتهی نمی شود را از میان ببریم یا به حداقل برسانیم. در واقع دولت و بخش اقتصادی آن وظیفه دارد تا با اتخاذ سیاست های مناسب از سفته بازی جلوگیری کند. در این شرایط است که دولت باید گام دوم را بردارد. پورابراهیمی در توضیح گام دوم هم می گوید: «در حال حاضر کشور ما از یکسو با حجم نقدینگی سرگردان مواجه است و از سوی دیگر پروژه های بزرگ و ملی ما به علت کمبود سرمایه دچار ضعف است. بخصوص بخش انرژی که به شکلی موتور محرک در کشور ماست در حال حاضر با مشکلات جدی مواجه شده است. در واقع واحدها و پروژه های عمرانی و توسعه ای ما با کمبود سرمایه ثابت روبه رو هستند. این یک دوگانگی را نشان می دهد که دولت هم باید با نقدینگی مبارزه کند و هم با مشکل کمبود و جذب نقدینگی. به این ترتیب به نظر می رسد دولت یازدهم باید تلاش کند تا این سرمایه ها را به این بخش هایی که کمبود دارد هدایت کند.» اما به اعتقاد بسیاری چالش اصلی دولت، همین شکل هدایت نقدنگی به سمت اقتصاد مولد و پروژه های سودآور است. پورابراهیمی در پاسخ می گوید: «پروژه های بخش انرژی می تواند برای سرمایه گذاران بسیار سودآور باشد. اما سازوکار شکل جذب این سرمایه ها را باید وزارت اقتصاد و بانک مرکزی تعیین کنند. اما یکی از پیشنهادها می تواند جذب از طریق بازار سرمایه باشد. ما پیش از این بحث اوراق سلف نفتی را داشتیم که مطابق آن سرمایه گذار می تواند با خرید اوراق تضمینی آن از افزایش قیمت نفت هم سود ببرد.»
راه های ورود سرمایه گذاران تازه کار به بورس

محمد حسن نژاد عضو کمیسیون برنامه و بودجه هم به یکی دیگر از امکان های موجود در بازار سرمایه اشاره می کند و می گوید: «در سازوکاری که سازمان بورس برای اوراق خزانه اسلامی تعریف کرده، پرداخت سود بالاتر از نرخ تورم موجود در جامعه پیش بینی شده است. در واقع قرار است این نقدینگی برای طرح های توسعه ای و بلندمدت در کشور هزینه شود که به وسیله آن سرمایه گذار که مردم باشد به سود مناسب برسد و هم دولت بتواند از طریق این امکان نقدینگی را جمع کند و آن را به مسیر درست هدایت سازد.» این نماینده مجلس تاکید می کند، رشد حدود 70درصدی بازار سرمایه از ابتدای سال نشان داد که مردم می توانند سرمایه های خود را بدون نگرانی در این بخش به کار بگیرند. اما یکی از نگرانی هایی که سرمایه گذاران خرد برای ورود به بازار سرمایه دارند، عدم آشنایی با این بازار است. محمدعلی احمدزاده اصل کارشناس بازار سرمایه معتقد است که باید در این خصوص راهنمایی لازم توسط رسانه ها انجام شود و به کسانی که برای اولین بار خواستار ورود به بازار بورس هستند، توصیه های لازم را داشته باشند. مدیر شرکت سرمایه گذاری امید معتقد است، بازار سرمایه بهترین محل برای سرمایه های خرد مردم است و هر کسی با اندک سرمایه ای می تواند در این بازار شرکت کند. البته هر اندازه بازار سرمایه در کشورمان تقویت شود، صنایع مهم کشور تقویت می شوند و در نهایت اقتصاد کشورمان از این موضوع سود می برد. او در توصیه به سرمایه گذاران تازه کار می گوید: «بازار سرمایه برای به حداقل رساندن احتمال شکست و ضرر برای سرمایه گذارانی که در این بازار حرفه ای نیستند، ابزارهای مختلفی را تدارک دیده است که صندوق های سرمایه گذاری، شرکت های مشاوره ای و سبدگردان هاست.» به گفته احمدزاده، از طریق مشاوره و اطلاعات کارگزاری ها و دیگر ابزارهایی که ذکر شد، سرمایه گذاران خرد می توانند سرمایه های خود را از آسیب احتمالی حفظ کنند. در واقع شرکت و صندوق های سرمایه گذاری همان کار معامله گرهای حرفه ای را انجام می دهند و سرمایه خرد سرمایه گذاران خود را به خوبی حفظ می کنند.