بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : يکشنبه 14 مهر 1392      12:28
اقدام رئیس کل بانک مرکزی چه مزایا و معایبی داشت؟

ضرورت اصلاح تاکتیک سیاست گذاری ارزی

علیرضا سلطانی/ عضو هیات علمی دانشگاه

اظهارات ۲هفته پیش رئیس کل بانک مرکزی در جمع فعالان اقتصادی پیرامون قیمت ارز و اعلام ضمنی این موضوع که کاهش قیمت ارز، سیاست دولت و بانک مرکزی نیست، موج بلند انتقاد و مخالفت را در بین کارشناسان و فعالان اقتصادی و همچنین افکار عمومی در پی داشت.

این اظهارات البته تازگی نداشت چه اینکه ولی الله سیف، قبل از اعلام رسمی انتصاب به عنوان رئیس کل بانک مرکزی درگفتاری قابل تامل، نرخ 3200تومانی دلار را طبیعی و منطقی خوانده بود. این اظهارنظر نیز در آن زمان نگرانی هایی را در سطوح مختلف برانگیخته بود اما کمتر کسی انتظار داشت رئیس کل جدید بانک مرکزی در نخستین اظهارنظر کارشناسی پیرامون بازار ارز و در بحبوحه فعال شدن دیپلماسی خارجی و به دنبال آن کاهش تدریجی قیمت ها، سیاست ارزی دولت را افشا کرده و عملا ترمز کاهش قیمت ها را کشیده و به بازار ارز و دیگر بازارها شوک وارد سازد.

اصل سیاستی که بانک مرکزی در پیش گرفته (اما به نحو نادرستی بیان شد) یعنی کاهش بیش از حد قیمت ارز، نوسان هیجانی و بی حساب و کتاب آن، درست و منطقی است و کاملا با وظایف و کارکردهای ذاتی بانک مرکزی تطابق و تناسب دارد. از سوی دیگر قیمت واقعی دلار با توجه به رویکرد تثبیت قیمت ارز در سال های گذشته و انباشته شدن غیرمنطقی فشار قیمتی آن، با لحاظ شرایط و الزامات حاکم بر اقتصاد کشور، رقمی بین 2500تا 3هزار تومان برآورد می شود. این رقم در حداقل خود یعنی 2500تومان به عنوان مبنای محاسباتی در بودجه سال جاری دیده شده و احتمالا در بودجه سال آینده نیز کمی بیش از این رقم و کمتر از 3هزار تومان تعیین می شود.

همچنین به نظر می رسد فعالان اقتصادی در حوزه های تجاری و تولیدی، برنامه ریزی و فعالیت اقتصادی خود را بر مبنای محدوده کنونی نرخ ارز انجام داده و انتظار کاهش قابل توجه یا بازگشت به قیمت های قبل دیده نمی شود. بنابراین نوسانات هیجانی علاوه بر آسیب پذیر کردن اقتصاد ملی در سطح کلان، به طور مضاعف فعالان اقتصادی را در تنگنای شدید برنامه ریزی قرار می دهد و توان اقتصادی آنها را کاهش می دهد.

با لحاظ این شرایط، به نظر می رسد حساسیت بانک مرکزی برای جلوگیری از کاهش بیش از حد قیمت ارز و همچنین تلاش در جهت تثبیت و تک نرخی کردن آن، درست است منتها آنچه در این بین قابل توجه است نحوه اقدام در فضای هیجانی ناشی از تحولات سریع و غیرقابل پیش بینی سیاسی است. برخورد هیجانی با فضای هیجانی نتیجه ای جز دامن زدن به هیجانات کاذب ندارد.

محوری که انتقادها از اظهارات ارزی رئیس کل بانک مرکزی بر آن متمرکز بود، شکل و شیوه بیان بود که از آن به عنوان دخالت دستوری دولت در بازار ارز یاد شد. در مدیریت اقتصادی مانند سایر حوزه های تصمیم گیری، 2 دسته سیاست وجود دارد. هر دو دسته نیز کارکرد خاص خود را دارد که با توجه به مقتضیات زمانی و مکانی و با هدف افزایش کارآمدی و کارایی سیاست های اقتصادی مورد استفاده قرار می گیرد. سیاست هایی که اعلام می شود و سیاست هایی که اعمال می شود. سیاست های اعلامی الزاما ممکن است به مرحله اعمال نرسد.

سیاست های اعمالی نیز الزاما مستلزم اعلام عمومی نیست. شرایط کنونی اقتصادی کشور با لحاظ تحریم ها و فشارهای خارجی از یک سو و فضای مبهم، راکد و غیرقابل اعتماد ساختار اقتصادی از سوی دیگر، مستلزم دقت و حساسیت بیش از حد سیاستگذاری به ویژه در حوزه بازارهای مالی و پولی است. در این راستا، به کارگیری بموقع تاکتیک سیاست های اعلامی و اعمالی از اهمیت قابل توجهی برخوردا ر است.

در مورد اخیر بازار ارز، مناسب بود رئیس کل بانک مرکزی به جای روی آوردن به سیاست اعلامی (برای جلوگیری از وارد شدن شوک به بازار و رویارویی با انتظار به جای عمومی یعنی تثبیت قیمت ارز و رونق گرفتن بازار کالاهای اساسی و غیراساسی) رویکرد سیاست اعمالی را اجرا می کرد تا بازار ارز در یک فرایند طبیعی تر و منطقی تر و بدون خوردن برچسب دخالت دستوری دولت به ثبات برسد.


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir