بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 10 بهمن 1388      13:48

نگاهی به اقتصاد و سیاست درهاييتى (۲)

باراک اوباما رییس جمهور ایالت متحده امریکا طی مقاله ای که برای نشریه نیوزویک نوشت دلایل خود را برای کمک به هاییتی و نیز اعزام نیروهای نظامی به این کشور را اعلام کرد.

زلزله اخیر

روز سه شنبه 12 ژانویه 2010، اندکی پیش از ساعت 5  بعدازظهر، زلزله ای به شدت 7 درجه ریشتر جنوب هائیتی را به شدت تکان داد. شدت این تکانه چنان بود که اثر آن در بخش شرقی کوبا که بیش از 300 کیلومتر با کانون زلزله فاصله داشت، نیز حس شد. جالب توجه و تاسف بارتر این که تنها دو سال پیش زلزله شناسان در مورد بروز چنین زلزله ای هشدار داده بودند. از شدت خسارات و درد این ملت هر چه بگوئیم کم گفته ایم. ما ایرانیان خود از رنج هائی از این دست در بم، طبس، بوئین زهرا آشنا بوده و هستیم.

ملت امریکا، که علیرغم مشکلات اقتصادی 18 ماهه اقتصادی هنوز هم در زمره مرفه ترین ملل جهان محسوب می شود، از طرق مختلف برای کمک رسانی به این همسایه فقیر خود به حرکت درآمدند. تاریخ نشان داده که در هرکجا که انسان ها شاهد بروز مصائب و شدایدی هستند، در حد امکانات خود تلاش می کنند تا شاید بتوانند به همنوعان خود کمک کنند. باراک اوباما نیز پس از بروز زلزله و روشن شدن شدت آن، امکانات دولتی خود را بسیج و به کمک شتافت. نیروهای امداد و نجات با بهره مندی از پشتیبانی های دولتی راهی هائیتی شدند. امکانات رسانه ای و تبلیغاتی بسیج شدند. برخی از مخالفان دولت مانند راش لیمبو (گوینده رادیوئی و از جمله محافظه کاران همگام با چنی) علیه اوباما موضع گیری کرد و اعلام کرد که او به دلیل رنگ پوست مردم هائیتی به کمک آنها شتافته است، و سعی کردواکنش های منفی در سطح امریکا و جهان به وجود آورد. این موضع گیری تنها موجب تقویت نظر و حرکت دولت امریکا در بین مردم این کشور شد. بحث و گفتگو پیرامون نحوه کمک و روش های امدادرسانی به هائیتی وقت عمده ای از مراکز خبری عمده جهان را به خود اختصاص داد.

سوالی که مطرح است این است که چرا چنین واکنشی از سوی دولت ایالات متحده را شاهد هستیم؟ هائیتی نه نفت و گازی در اختیار دارد و نه منابع دیگر طبیعی قابل بهره برداری در سطح جهانی دارد که بتوان مداخله و حضور امریکا در این کشور را توجیه کند، پس چرا؟

پاسخ اوباما

باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا، طی مقاله ای در نیوزویک مورخ 25 ژانویه دلایلی چند برای ارسال کمک به زلزله زدگان هائیتی برشمرده است. اهم این دلایل از نظر وی عبارتند از:

1- کمک رسانی به هزاران امریکائی که در هائیتی بودند و خانواده های آنها در امریکا؛

2- کمک به مردم فقیر هائیتی که با مصائب روبرو شده اند؛

3- رابطه همسایگی و قرابت دو کشور؛

4- "از همه مهمتر" این که ایالات متحده هنگام بروز مصائب به کمک دیگران می شتابد.

او در مقاله خود چنین می نویسد:

ما چنین مردمانی هستیم. ده ها سال است که رهبران امریکا بر این واقعیت که ما از قدرت خود برای بردگی دیگران استفاده نمی کنیم، بلکه آنها را رشد میدهیم، رفتار خود را شکل داده اند. این شامل بازسازی دشمنان سابقمان در جنگ دوم جهانی، رساندن امداد غذائی و آب به برلین، یا کمک به مردم کوزوُ و بوسنی برای بازسازی کشورشان می شود.

او در جای دیگر چنین اضافه می کند که: طی ماه ها و سال های آتی، زمانی که پس لرزه ها دیگر بر صدر نشریات یا عنوان خبرها جای نخواهند داشت، ماموریت ما کمک به مردم هائیتی برای ادامه مسیر آینده روشنشان است.

در این بین نگاهی به نوشته آقای دیوید راثکوف، از جمله مقامات امریکائی که در 1994 درگیر مسائل مرتبط با ورود نیروهای امریکائی به هائیتی بوده است، نیز قابل توجه است. او می نویسد که:در دولت کلینتون، من مسائل بین دستگاه های اجرائی مختلف برای کمک به کشور پس از مداخله ما در سال 1994 را هماهنگ می کردم. البته، دلایل ما برای کمک صرفا یا کاملا مسائل خیراندیشانه نبود. در حالی که ما صادقانه بر اساس تعهد رئیس جمهوری اقدام می کردیم نگران فروپاشی بیشتر اجتماعی که می توانست منجر به امواج مهاجرت ناخواسته در سواحل ما شود، بودیم.

بیل کلینتون هم در مقاله خود چنین می نویسد که: در جهان به هم پیوسته ما، سرنوشت همه ما به صورتی ذاتی به هم گره خورده است. یک هائیتی قوی و امن به معنی قوام یافتن منطقه و شکل گیری بهتر امنیت منطقه خواهد بود.

 تحلیل و جمع بندی

چنان که از مقاله راثکوف مشاهده می کنیم، دلیل دخالت امریکا در هائیتی در دهه 1990، دلایل امنیت ملی امریکا بوده است. اما اکنون دو رئیس جمهوری، یکی سابق و دیگری در مصدر کار، ضمن اشاره به موفقیت های تاریخی کشور خود به این نکته اشاره دارند که در جهان امروز نمی توان در مسیر گذشته گام برداشت و لازم است که همه ما در سرنوشت همدیگر و برای موفقیت هم همکاری کنیم.

مقاله آقای اوباما و اشارات ایشان به مسائل جنگ دوم جهانی در زمان نگارش مقاله ای در مورد هائیتی بسیار تامل برانگیز است. جنگ دوم جهانی موفق ترین دخالت جهانی در تاریخ ایالات متحده امریکا شناخته می شود. در واقع پیروزی متفقین در جنگ دوم جهانی، پیروزی امریکا بود. بدون حضور امریکا نازی های آلمان سراسر اروپا را تسخیر کرده و به دروازه های مسکو نزدیک شده بودند، امپراتوری پیر و سرخورده انگلستان هم کمر خم کرده و در شرف سقوط قرار داشت. ایالات متحده با درایت و کیاست روزولت زمان دخالت خود در جنگ دوم جهانی را چنان انتخاب کرد که امپراتوری انگلستان تحت شرایطی بود که اگر امریکا به کمک آنها نمی شتافت بدون تردید سقوط می کرد؛ روسیه هم که قدرت قدیمی اوراسیائی بود درگیر چنان نبرد سنگین و خشونت بار و خونینی بود که بدون تردید منجر به سقوط جایگاه آن در سطح قدرتهای مطرح جهان می شد؛ قدرت نوظهور ژاپن هم با همسو شدن با آلمان نازی آینده خود را به آینده تاریک آن نظام خونخوار گره زده بود. امریکا با گزینش زمان حضور خود در صحنه نبرد جنگ دوم، قدرت جهانی خود را در قبال افول و سقوط اروپا به عنوان قدرت های مطرح جهان که از یوغ بردگی نظام نازی آلمان نجاتشان داده بود پی ریخت.

از سوی دیگر، امریکا پس از جنگ دوم جهانی درگیر چند نبرد سنگین شده است که در همه آنها ناموفق بوده است: جنگ کره، که بدون پیروزی امریکا به تعادل شکننده فعلی در شبه جزیره کره رسید؛ جنگ ویتنام، که امریکا در آن جانشین فرانسه شد و باخت؛ جنگ افعانستان که پس از گذشت هشت سال امروزه شاهد حضور مجدد طالبان و حمله ایشان در پایتخت این کشور هستیم؛ و بالاخره جنگ عراق و نتایج آن که از سوی دولت جورج بوش به امریکا و جهان تحمیل شد و سالیان سال وبال گردن امریکا و دولت های آن خواهد بود.البته در جنگ هائی با کشورهای بسیار کوچک مانند پاناما که در حیاط خلوت امریکا قرار داشته اند، این کشور با موفقیت روبرو بوده است. اما چنین موفقیت هائی نمی تواند برای نیروی نظامی و اقتصادی امریکا یا دستگاه دیپلماسی این  کشور، دستاوردهای ارزشمند راهبردی محسوب شود. برای همین هم آقای اوباما نتوانسته در مقاله اش به دستاوردی ارزشمند بعد از جنگ دوم جهانی اشاره داشته باشد.او با خاطر نشان ساختن این امر، یعنی گذشتن بیش از نیم قرن از آخرین پیروزی تاریخی نظام امریکا، به این نکته اشاره دارد که عصر حاکمیت قدرت و زور بر ملت ها پایان یافته است. اشاره آقای کلینتون هم به همین مطلب است که سرنوشت همسایه ای کوچک و فقیر می تواند بر امنیت ملی کشور بزرگی مانند ایالات متحده امریکا تاثیر گذار بوده و در بهبود و یا تخریب امنیت ملی چنین کشوری تاثیرگذار باشد. همسوئی سرنوشت ساکنان این کره خاکی با هم نتیجه منطقی است که می توان امروز بدان رسید. جهان امروز، هر چند هنوز جهان داراها و ندارها است، اما ادامه این روند و تشدید شکاف بین دارا و ندار بر اساس روند گذشته دیگر میسر نیست.در نگاه اول و بر اساس داده های کنونی، واکنش سریع و کمک رسانی دولت ایالات متحده به زلزله زدگان هائیتی را باید در چارچوب بازسازی چهره به شدت آسیب دیده امریکا نزد مردم جهان دانست. نقش پررنگ هنرمندان و رسانه های مستقل امریکائی برای جذب کمک های مردمی و منعکس کردن اخبار و اطلاع رسانی را هم می توان واکنش مردم ایالات متحده امریکا برای ترمیم تصویر ذهنی جهانیان از ملت امریکا دانست و آن را به خوبی نشانی از تحول (ولو جزئی) در نگرش دولت و خواست ملت ایالات متحده برای تغییرات اصولی و اساسی ارزیابی کرد.

در جهان امروز قدرت های گذشته فهمیده اند و می دانند که با سرکوب، قدرت نمائی، زورگوئی و خشونت نمی توان حتی با کوچکترین عناصر جهان رفتار کرد. آنها می دانند و فهمیده اند که برای موفقیت در قرن بیست و یکم همراهی، همسوئی، معاضدت و همکاری در سطح بین المللی تنها راه نجات و موفقیت انسان در مقابل شدائد سنگین پیش روی است.

بخش دوم و پایانی


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir