دیپلماسی انرژی

پس از پیروزی شگفت انگیز آقای دکتر روحانی در انتخابات ریاست جمهوری و استقبال پرشور مردم مسلمان ایران در این انتخابات و پس از معرفی وزرا برای کسب رای اعتماد از مجلس شورای اسلامی به یاد دارم که آقای مهندس زنگنه وزیر توانمند و با تجربه که کاندیدای وزارت نفت بود برای کسب رای اعتماد همچون سایر سایر وزرا با حضور در مجلس ،کمیسیون انرژی و نهادهای اقتصادی تاثیرگذار بر رای اعتماد از جمله اتاق بازرگانی ، سعی در جلب رای اعتماد از نمایندگان مجلس داشت. از جمله این فعالیت ها حضور ایشان در اتاق بازرگانی تهران و برگزاری نشست پرسش و پاسخ درباره برنامه های کاری ایشان برای وزرات نفت و طرح آن با تجار و صاحبان صنایع بود.

در این جلسه ایشان برای نخستین بار از دیپلماسی انرژی سخن گفتند و اظهار داشتند که :" باید از مکانیزم دیپلماسی انرژی برای در هم شکستن تحریم ها استفاده کرد." همچنین او از فعالان اقتصادی و اتاق بازرگانی خواست تا به بررسی رویه تعامل میان دولت و بخش خصوصی در کشورهای همسایه از جمله ترکیه و نیز کشور مالزی بپردازند و به دولت بگویند که آنها چگونه توانسته اند این روابط و تعامل کارساز را میان خود برقرار کنند.
 

نکته اصلی که خود ایشان نیز به آن اشاره کردند توجه اصلی دولتمردان کشور هایی همچون ترکیه و مالزی به فعالان بخش خصوصی کشورشان بود. برای نمونه هر وقت نخست وزیران ترکیه و مالزی به کشورهای دیگر سفر می کنند گروهی از تجار و فعالان بخش خصوصی نفتی و صنعتی به عنوان هیات همراه تیم راهی آن کشور میشوند. به همین سبب است که ترکیه و مالزی به رشد بی سابقه اقتصادی رسیده و شرکتهایی همچنون بوتاش ترکیه و پتروناس مالزی که قبلا مورد توجه زیادی قرار نداشتند امروز تبدیل به شرکتهای مطرح بین المللی نفتی شده اند..پتروناس شرکت نفتی کوچکی بود که در سال 1974 تاسیس شد و امروز از وجه بین المللی قوی برخوردار است. شرکت پتروناس، در سال ۲۰۰۵، در رتبه ۹۵ و در سال 2012 در رتبه ۶۸ بزرگترین شرکت های جهان، قرار گرفت. همچنین این شرکت  در سال ۲۰۰۹ در لیست سودآورترین شرکت های جهان، رتبه سیزدهم را به خود اختصاص دادو بعنوان سودآورترین شرکت آسیا معرفی شد.برجهای دوقلوی مالزی نیز به نام پتروناس  نامگذاری شده اند . علاوه بر آن بوتاش ترکیه هم شرایط مشابه ای را تجربه کرده اند.تمام این پیشرفت ها در سایه توجه دولتمردان کشورهای شان بوجود آمده است. این نمونه ها در سایر کشورهای جهان نیز فراوان مشاهده میشود.

امروز وقت آن رسیده که آقای مهندس بیژن نامدار زنگنه به عنوان وزیر نفت به وعده های پیش از انتخاب در کسوت وزارت در رابطه با فعالان بخش خصوصی عمل نماید. برای نمونه ایشان قول داده  بودند که اگر به وزارت نفت راه پیدا کند، هر دو ماه یکبار جلسات عصرانه بدون صندلی و با پذیرایی سرپایی با فعالان بخش خصوصی و پیمانکاران خواهد گذاشت.زنگنه در جلسه نشست با فعالان بخش خصوصی در اتاق بازرگانی تهران گفت: "در دولت اصلاحات این رویه را پیاده سازی کردم و با پیمانکاران نفتی به طور ماهانه جلسات و نشست های رو در رو داشتم. این پروسه را نیز می توان در دوره جدید تعریف کرد  و انتظار دارم که بخش خصوصی مکانیزم و شیوه نامه آن راتعیین کند و در این جلسات به طور ثابت 70 تا 80 نفر از فعالان بخش خصوصی حضور داشته باشند.."

در این بین و با توجه به شرایط حاضر میتوان چند سوال کلیدی از وزیر محترم پرسید و یادآوری کرد که جناب آقای زنگنه با عنایت به تجربه گرانقدر جنابعالی در پست وزرات نفت و لیاقت و آثار خوبی که از خود به یادگار گذاشته اید، اکنون بایستی به عنوان استراتژیست و سیاستگذار کلان در فکر راهکارهایی عملیاتی برای رشد و شکوفایی صنعت نفت کشور باشید. صنعتی که در سالهای اخیر بیش از پیش با رکود مواجه بوده و منابع و ذخایر مشترک با کم کاری ایران در اختیار همسایگان قرار گرفته است.

حال میتوان پرسید: آیا وقت آن نرسیده که به بخش خصوصی بهای واقعی  داده شود و در یک نشست صمیمانه با فعالان این بخش به هم اندیشی برای  تدوین و ترسیم استراتژی دراز مدت صنعت نفت پرداخت؟ آیا وقت آن نرسیده که با کمک همین بخش خصوصی در جهت خنثی کردن آثار تحریم قدم برداشت ؟ هر چند که وزارت امور خارجه کشورمان در تلاش برای کم اثر کردن تحریم هاست ولی مسلما این مسیر راهی طولانی مدت بوده و کار یک شبه نیست.

جناب آقای وزیر همه می دانند که میلیونها دلار ا زمحل فروش نفت امروز به دلیل مشکلات مالی در اختیار خریداران مانده ، آیا نباید کمیته ای توانمند با کمک بخش خصوصی و مسئولین وزرات نفت و بانک مرکزی تشکیل و جهت وصول مطالبات چاره اندیشی کرد؟

در آخر مجددا این گفته وزیر محترم نفت در نشست اتاق بازرگانی یادآوری میشود که" آنچه در چند سال گذشته بر کشور رفته حق مردم نبوده و باید در دوره جدید حداکثر عقلانیت را به کار گرفت. او با تاکید بر استفاده از تجربه سه دهه بعد از انقلاب گفت که متواضعانه دست استمداد و کمک به سوی بخش خصوصی دراز می کند چرا که منافع بخش خصوصی در راستای منافع کشور و عزت ملی است."

امید است هم اکنون که  بیش از دو ماه از عمر دولت تدبیر و امید گذشته دعوت از فعالان بخش خصوصی برای تعامل بیشتر با این بخش، مبادله اطلاعات و هم اندیشی در راستای رشد و شکوفایی صنعت و انرژی کشور به عمل آید.