تعامل اقتصادی فناوری و صنعت موسیقی

مطابق با اعلام مجله معتبر و معروف بیلبورد در شماره ماه مارس 2010، ده گروه موسیقی یا خواننده برتر ایالات متحده طی سال گذشته میلادی به شرح ذیل معین شدند:

معیار سنجش هنر، مثلا موسیقی چیست؟ موفقیت در صنعت موسیقی را می توان با معیارهای مختلفی سنجید. از جمله این معیارها می توان به جوائزی که یک گروه یا خواننده دریافت می کنند، تعداد آهنگ هائی که به مرتبه اول جداول رتبه بندی می رسند، و غیره اشاره داشت. اما از هر چه بگذریم،در  نهایت به حجم درآمد می رسیم.

مشاهده می شود که ده گروه یا خواننده برتر امریکا حدود 450 میلیون دلار درآمد داشته اند. این در حالی است که مطابق با آمار رسمی اتحادیه ناشران موسیقی ایالات متحده درآمد کل صنعت موسیقی ایالات متحده در سال 2007 حدود 3/10 میلیارد دلار و در سال 2008 با بیش از 18 درصد کاهش، حدود 5/8 میلیارد دلار بوده است. این درآمد شامل کل قطعات موسیقی و یا نمآهنگ های فروخته شده به صورتی فیزیکی و الکترونیک می شود. بدین ترتیب، و با فرض این که کاهش دیگری طی سال 2009 در کل فروش صنعت رخ نداده باشد، ده گروه برتر حدود 5 درصد از تولید بازار را به خود تخصیص می دهند. این خود نشان می دهد که با نوعی تجمیع درآمد در بین نخبگان صنعت موسیقی روبرو هستیم. تداوم این روند می تواند آثار زیادی بر روند آتی درآمد صنعت موسیقی جهان و ساختار توسعه آن داشته باشد. بررسی بیشتر این موضوع را به فرصت دیگر واگذار می کنیم.

جالب توجه این که ایالات متحده، به عنوان بزرگ ترین بازار صنعت موسیقی، حدود یک سوم از کل تولید سالانه این صنعت در سطح جهان را به خود اختصاص داده است. بر این اساس می توان گفت که کل صنعت موسیقی جهان در سال 2009 میلادی حدود 26 میلیارد دلار بوده است. احتمالا با تشدید رکود جهانی که از اواسط سال 2009 شروع شد، روند کاهشی طی سال جاری نیز ادامه خواهد یافت.

باید دانست که صنعت موسیقی جهان، هر روز با مسائل و پیچیدگی های بیشتری روبرو می شود. شاید یکی از مهمترین تکانه های وارد شده به این صنعت فناوری مشاع کردن پرونده های موسیقی است. در این راستا فناوری تبدیل صوت به پرونده های رقومی کوچک که امکان ارسال موسیقی از یک رایانه به رایانه دیگر به وسیله اینترنت را ممکن ساخته را نیز نباید از یاد برد. این روش که ابتدا از طریق پایگاهی به نام نَپستر شروع شد، در گام اول از طُرُق قانونی و در نهایت از طریق خریدن امتیاز آن توسط موسسات ناشر موسیقی تا حدی تحت کنترل درآمد. اما خیلی زودتر از آنچه ناشران موسیقی فکر می کردند فناوری مشاع کردن پرونده های الکترونیکی اشاعه یافت و این منجر به شکل گیری روند کاهشی فروش صنعت موسیقی گردید که در آمار فوق شاهد آن هستیم.

ناشران باید می دانستند که هیچگاه نمی توان جلوی پیشرفت و توسعه فناوری را گرفت و تنها ممکن است با تمهیداتی توسعه و اشاعه آن را با هزینه ای بالا به تعویق انداخت. در رابطه با صنعت موسیقی نیز چنین شد و پایگاه ها و نرم افزارهای مختلف امکان بهره گیری رایگان چند نفر از یک پرونده موسیقی را ممکن ساخت. صنایع و گروه های موفق کسانی هستند که بتوانند با توجه به توانائی ها و توانمندی های خود از فناوری بهره بیشتری بجویند و فناوری را در خدمت اهداف خود قرار دهند.

به مرور تحول فناوری موجب تحول در ساختار صنعت موسیقی شد. اکنون به جای فروش آلبوم های موسیقی به صورت کامل، مشتریان می توانند یک یا چند قطعه مورد علاقه خود را پس از گوش کردن به تمام یا بخشی از قطعه به قیمت نازلی(کمتر از یک دلار) خریداری کنند. پیشگام این قضیه استیو جابز و شرکت اپل بود. این شرکت از طریق تولید دستگاه موسوم به آیپاد امکان جا به جائی راحت وسیله گوش کردن به پرونده های صوتی از جمله موسیقی را ممکن ساخت. در گام بعدی، با کمک و همراهی ناشران عمده این شرکت از طریق پایگاه خاص فروش موسیقی بازاری برای خرید ارزان قیمت قطعات موسیقی را به وجود آورد. در این پایگاه هر قطعه موسیقی را می توان به قیمت نازلی خرید ، ضمن این که از خدمات ارزش افزوده پایگاه هم بهره مند شد. بدین ترتیب، حجم عمده ای از سرقت موسیقی یا مشاع شدن پرونده ها به این سمت جهت داده شد. بررسی جوانب خُردی که موجب شده که پایگاه مزبور به نام آی-تونز بتواند به موفقیت خود دست پیدا کند، از حوصله این مقاله خارج است و آن را به زمان دیگر واگذار می کنیم.