بازگشت به بالای صفحه
FACEBOOK TWITTER RSS FEED JOIN US NEWSLETTER
print version increase font decrease font
تاریخ انتشار : شنبه 23 آذر 1392      10:25
گفت و گوی اختصاصی هفته نامه «آسمان» با زنگنه، وزیر نفت دولت روحانی

عزم عالی ترین مقام های نظام رفع گره تحریم هاست/ نفت خرج یارانه ها شد

آنها ادعای مطالبه‌‌ای بالغ بر 700 تا 800 میلیون دلار دارند. ما هم باید این موضوع را بررسی کنیم. اما به هر حال نمی‌شود یک شرکت 9-8 سال از ایران مطالبه داشته باشد و جوابش را ندهیم

رضا زندی

نمی خواست وزیر شود. حتی به تلفن هایی که از او خواسته می شد تا به وزارت نفت برگردد روی خوش نشان نمی داد. هشت سال پیش وقتی پس از بیست و سه سال وزارت کنار رفت، تنها یک اتاق کوچک در دانشکده عمران دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی میزبانش بود. از همان جا هم بازنشسته شد. بیژن نامدارزنگنه سودای وزارت نداشت. پس چه شد که او وزیر نفت دولت روحانی شد؟ مصاحبه را بخوانید.

***

شدت فشارها در مجلس برایش عجیب بود. او اما می گوید خونسرد از خودش دفاع کرده است. رئیس جمهور روحانی هم برای رای آوردن زنگنه سنگ تمام گذاشت. چرا هنوز سه ماه از وزارت زنگنه نگذشته، شایعه استعفای او روی زبان ها رفته است؟ مصاحبه را بخوانید.

***

بیش از 100 روز از وزارت زنگنه می گذرد. زنگنه چطور نفت را تحویل گرفت؟ مدیران احمدی نژاد پای چه مقدار تولید نفت را امضا کرده بودند؟ ماجرای خبر اعلام ورشکستگی شرکت ملی گاز چه بود؟ هدفمندی یارانه ها با شرکت پالایش و پخش چه کرده است؟ تولید شرکت ملی پتروشیمی چقدر است؟ از فازهای پارس جنوبی چه خبر؟ مصاحبه را بخوانید.

***

دیپلماسی، نفت را به کجا خواهد برد؟ آیا معضل کرسنت را حل می کند؟ زنگنه در دیدارش با مدیران شرکت های «انی»، «ویتول»، «او.ام.وی» و «شل» چه گفته است؟ چه شنیده است؟ ماجرای ذکر نام شرکت های آمریکایی در حاشیه اجلاس اوپک چه بود؟ مصاحبه را بخوانید.

***

نخستین گفت وگوی اختصاصی مطبوعاتی بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت با یک رسانه ایرانی با «آسمان» انجام شد؛ در حاشیه یکصد و شصت و چهارمین اجلاس اوپک در وین. عصر روز پنجشنبه، چند ساعت قبل از پرواز وزیر نفت به تهران، هنگامی که دیدار زنگنه با شرکت های اروپایی به پایان رسید به اتاقش در طبقه دهم هتل اینترکنتیننتال رفتم. زنگنه خسته بود و زمان محدود. پس ناچار موضوعات کلی را از او پرسیدم. زنگنه وقتی خسته است عادت دارد راه برود و سخن بگوید. اما نشست تا بتوانم سخنانش را ضبط کنم. به دلیل محدودیت زمان امکان پرداختن به بسیاری از موضوعات روز را نیافتم، اما گفت وگو با زنگنه همیشه غنیمت است؛ چه آن وقت که وزیر نبود چه حالا که وزیر است. او در این گفت وگو دو، سه باری گفت: «این یک فاجعه است.» مصاحبه وزیر نفت با «آسمان» را بخوانید.

***

وضعیت صنعت نفت بعد از توافق ژنو چطور خواهد شد؟ ایران در یکصد و شصت و پنجمین اجلاس در اوپک 165 با روی گشاده خواهد رفت یا تفاهم نهایی با 1+5 تا آن موقع حاصل نمی شود. فعلا که ایران و زنگنه در اوپک 164 نقش اول بودند. مصاحبه را بخوانید.

 ******

*آقای زنگنه، بیش از صد روز از دوره وزارت دوباره تان در نفت می گذرد. شروع کارتان هم با برگزاری اجلاس وزرای کشورهای صادرکننده گاز مصادف شد که اتفاق مهمی بود. ایران برای اولین بار بعد از انقلاب، یک کرسی مهم بین المللی در بخش انرژی کسب کرد. جنابعالی در دوره برگزاری اجلاس گفتید که این اتفاق علامتی به ایران بود. اینطور می توان تعبیر کرد که پیام انتخابات ریاست جمهوری 24 خرداد نه تنها در داخل که در خارج از مرزها هم شنیده شده است؛ پیامی که حاوی اعتدال و عادی سازی روابط با دنیا است. توافق مقدماتی آقای ظریف با وزرای خارجه شش قدرت جهانی در ژنو از یک سو و حضور شما در وین و مذاکره با وزرای نفت عضو اوپک از سوی دیگر می تواند دو لنگه در را برای ورود ایران به صحنه معادلات جهانی باز کند.  به عنوان سوال نخست مایلم نظر شما را درباره نسبت دیپلماسی و نفت بدانم. تا چه اندازه معتقدید که این دو می توانند موانع را از جلوی پای یکدیگر بردارند؟ برخی معتقدند وزارت خارجه با تفاهم ژنو به وزارت نفت پاس گل داده است. نظر شما چیست؟

در کشور نفت خیزی مثل ایران، نفت به شدت می تواند به پیشرفت کار دستگاه دیپلماسی کمک کند. تا به امروز تمام تلاشم را برای کمک به دستگاه دیپلماسی کشور کرده ام. به طور متقابل هم از دستگاه دیپلماسی کمک هایی خواسته ایم و آنها هم کمک کرده اند. وزارت نفت و دستگاه سیاست خارجی کاملا با هم هماهنگ هستند. هر کمکی آنها بخواهند من انجام می دهم. چون وظیفه ذاتی وزارت نفت این است که به دستگاه دیپلماسی کشور کمک کند.

*حالا که به پیوند عمیق نفت و سیاست خارجی اشاره کردید، می خواهم بپرسم آیا سفر اخیر وزرای خارجه ایران و امارات به پایتخت های دو کشور می تواند زمینه ساز معضل قرارداد کرسنت شود؟

به طور کلی باید بگویم وقتی روابط کشورها با یکدیگر بهبود می یابد اثرش را در همه زمینه ها می گذارد. وقتی روابط ایران با عربستان، عراق، فرانسه، انگلیس، ایتالیا و... خوب باشد در روابط نفتی هم تاثیر می گذارد.

*جنابعالی در حاشیه یکصد و شصت و چهارمین اجلاس اوپک با روسا و مقامات شرکت های نفتی «انی» ایتالیا، «ویترل» سوییس، «او.ام.وی» اتریش و «شل» انگلیسی و هلندی دیدار کردید. در این دیدارها دقیقا چه گذشت؟

- مطالب متنوعی در این دیدار ها مطرح شد. بخشی از مذاکراتم با رئیس شرکت «انی» درباره مطالبات این شرکت از ایران بود. آنها ادعای مطالبه ای بالغ بر 700 تا 800 میلیون دلار دارند. ما هم باید این موضوع را بررسی کنیم. اما به هر حال نمی شود یک شرکت 9-8 سال از ایران مطالبه داشته باشد و جوابش را ندهیم. باید در این مورد تصمیم بگیریم. شرکت «انی» بیش از 50 سال است که با ایران رابطه خوبی دارد. ما نباید نسبت به آنها بی توجهی کنیم. اصلا معقول نیست.

*در مذاکرات تان با رئیس شرکت «انی» درباره ساختار جدید قراردادهای نفتی هم صحبت کردید؟ آنها نظری درباره تجدید ساختار قراردادهای نفتی ایران نداشتند؟

- در این مورد هم با رئیس شرکت «انی» صحبت کردم. از آنها خواستم نظراتشان را درباره ساختار مناسب قراردادهای نفتی منتقل کنند تا درباره آن بحث کنیم.

*درباره طرح ها و پروژه هایی که ممکن است بعد از رفع تحریم ها بخواهند سرمایه گذاری کنند، چطور؟ آیا با مسوولان چهار شرکت در این باره هم صحبت کردید؟

- با رئیس شرکت «انی» در این باره صحبت کردم. قرار شد مذاکراتمان را با «انی» درباره طرح هایی که آنها علاقه مند به سرمایه گذاری هستند انجام دهیم تا بتوانیم قراردادهایش را از فردای وقتی که تحریم ها برداشته شد اجرایی کنیم.

*شرکت «انی» علاقه مند است در چه پروژه هایی حضور یابد؟

- آنها علاقه مند هستند در توسعه میدان نفتی دارخوین و فازهای پارس جنوبی حضور یابند.

*مگر در پارس جنوبی فازی که قراردادش امضا نشده باشد وجود دارد آقای وزیر؟ همه قراردادها را که خیلی سریع در دولت قبل با داخلی ها امضا کردند.

- فاز 11 پارس جنوبی هنوز باقی مانده است. این فاز را نگه داشته ام.

*یعنی ممکن است توسعه فاز 11 پارس جنوبی را به شرکت «انی» ایتالیا واگذار کنید؟

- این مساله بستگی به مسوولان شرکت «انی» دارد.

*با مسوولان شرکت «شل» و شرکت «او.ام.وی» اتریش، درباره چه مواردی صحبت کردید؟

- مباحث مان با مسوولان شرکت «شل» کلی بود. درباره وصول مطالباتمان از این شرکت هم مذاکره کردیم. شرکت نفتی «او.ام.وی» هم کاملا مایل است در پروژه های بالادستی صنعت نفت ایران حضور داشته باشد.

*خاطرم هست سال ها پیش تفاهم نامه ای با شرکت «او.ام.وی» برای صادرات گاز به اروپا امضا شده بود که بدون نتیجه موعد آن به سر رسید. اگر توافق ایران با 1+5 نهایی شود، آیا به نظر شما راهی برای صادرات گاز ایران به اروپا باز خواهد شد؟

- پروژه صادرات گاز ایران به اروپا همیشه مطرح بوده و هست. اما برای تحقق آن باید فضای عمومی بهتر شود. حتما شما می دانید که پروژه گازی «نوباکو» تقریبا منتفی شده است.

*آقای زنگنه، شما فکر می کنید بعد از شش ماه، تحریم ها علیه ایران برداشته می شود؟ ایران می تواند درهایش را باز کند؟ آیا این سناریو را خوشبینانه نمی دانید؟

- شخصا خیلی امیدوارم که این تحریم ها برداشته شود. حالا در مورد زمان برداشته شدنش نمی توانم بگویم شش ماهه تحریم ها رفع می شود یا هشت ماهه. درباره زمان دقیقش نمی توانم الان اظهارنظر کنم. اما می توانم بگویم که عزم ملی و اراده سیاسی عالی ترین مقامات ایران بر این است که این گره گشوده شود.

*در جریان اجلاس اوپک، خبری از قول شما در رسانه های خارجی منتشر شد که در آن نام شرکت های نفتی اروپایی و آمریکایی را که مایلید در صنعت نفت ایران حضور داشته باشند، ذکر کرده اید که علاوه بر اسامی شرکت های نفتی اروپایی، نام شرکت های آمریکایی نظیر «کونکو فیلیپس»، «شورون» و «اکسان موبیل» هم بود. آیا این مطلب را تایید می کنید؟

- بنده از هیچ شرکتی به این معنا اسم نبردم. من گفتم اگر تحریم ها رفع شوند همه شرکت های نفتی می آیند. «اکسان موبیل» و «شورون» و «کونکو فیلیپس» آمریکایی هم می آیند. همه  شرکت های نفتی می آیند. من نگفتم با چه شرکت هایی مذاکره می کنیم. گفتم درهای صنعت نفت ایران برای همه شرکت های نفتی دنیا باز است.

*حالا به واقع معتقدید پس از عادی سازی روابط ایران با دنیا، خوب است تا شرکت های آمریکایی را به صنعت نفت مان بیاوریم؟

- حتما خوب است. چون هم رقابت را بالا می برد هم ما به تکنولوژی روز آنها نیاز داریم.

*آیا این جمله به این معناست که ایران از این پس از شرکت های نفتی چینی و روسی فاصله می گیرد؟

- خیر. جمله ای که گفتم این معنی را نمی دهد. ضمن اینکه روس ها الان هم در صنعت نفت ایران حضور ندارند.

*اما آقای زنگنه، در اواخر دولت قبل به شرکت های روسی، قراردادهایی نظیر قراردادهای مشارکت در تولید پیشنهاد شده بود! از این مساله بگذریم. تعلل چینی ها در پروژه هایی که در سال های اخیر به آنها واگذار شده تا چه زمانی قرار است ادامه پیدا کند؟! نظیر پروژه توسعه میادین نفتی یاران و آزادگان که اتفاق ویژه ای در آنجا نیفتاده است. آیا شما لازم نمی بینید به چینی ها اولتیماتوم بدهید تا یا کارشان را با سرعت پیگیری کنند یا کنار بروند؟

- شرکت های نفتی چینی باید رفتارشان را اصلاح کنند. ما این موضع را به آنها منتقل کرده ایم. چینی ها هم گفته اند که درک کرده و تلاش می کنند تا اصلاح کنند.

*ایران بعد از رفع تحریم ها بشکه های بیشتری صادر خواهد کرد. شما هم در اجلاس اوپک گفتید که تولید نفت را حتما به 4 میلیون بشکه در روز خواهید رساند. حتی اگر قیمت نفت تا 20 دلار کاهش یابد. فکر می کنید عراق و عربستان می نشینند و بشکه هایشان را از بازار نفت بیرون بکشند تا جا برای ایران باز شود؟! به هر حال آنها، هم روی پول نفتشان حساب کرده اند هم از فرصت عدم حضور ایران استفاده کرده و بازارهایشان را توسعه داده اند.

- من برای صادرات نفت ایران هیچ نگرانی ای ندارم. وزیر نفت عربستان هم در حاشیه اجلاس اوپک بسیار مثبت برخورد کرد. آقای النعیمی به من گفت: «شما هیچ نگرانی ای نداشته باشید. با هر قدرتی که می توانید نفت تولید کنید من هم حمایت می کنم.

*حالا ممکن است وزیر نفت عربستان دیپلماتیک سخن گفته باشد. می توان جملات ایشان را اینطور هم تعبیر کرد که: «بروید هر وقت تولیدتان را زیاد کردید بیایید صحبت کنیم.

- اگر اینطور هم تعبیر کنید غیرواقعی نیست. هنوز که تولید و صادرات ایران افزایش نیافته است که به عربستان یا عراق بگوییم شما جای ایران را در بازار گرفته اید و ما نمی توانیم نفت بفروشیم. به نظرم اعضای بزرگ و مهم اوپک نشان داده اند که در چنین مواقعی عاقلانه و با تدبیر رفتار می کنند.

*مهم ترین رقیب نفتی ایران را عراق می دانید یا عربستان؟

- هر دو کشور رقبای ایران هستند و در عین حال شرکای ما هم هستند. بنیان اوپک بر شراکت و همکاری بین رقبا نهاده شده است.

*جنابعالی در هشت سال اول وزارت تان در نفت، با قراردادهای بیع متقابل درهای صنعت نفت ایران را به روی شرکت های خارجی باز کردید. حاصلش هم توسعه میادین نفتی و چند فاز پارس جنوبی با پول خارجی ها بود. استراتژی اصلی تان برای چهار یا هشت سال آینده چیست؟

- می خواهم با همراهی همکارانم جایگاه و هویت شایسته جهانی شرکت ملی نفت ایران را به آن برگردانم. جهش دوم پتروشیمی را انجام دهیم. 17 فاز پارس جنوبی را تمام کنیم. میادین مشترک نفتی مان با عراق را با سرعت مناسبی توسعه دهیم و صادرات گازمان را به بیش از 150 میلیون متر مکعب در روز برسانیم.

*به نظرتان با فضای فعلی این استراتژی ایده آل گرایانه نیست؟!

- خیر. خیلی واقع بینانه است.

*در چهار سال یا هشت سال؟

- برای چهار سال.

*فکر می کنید با چقدر سرمایه گذاری بتوانید اهداف استراتژی تان را محقق کنید؟

- بیش از 100 میلیارد دلار سرمایه گذاری لازم است.

*آقای زنگنه، اجازه بدهید صد روز به عقب برگردیم و بپرسم که چطور شد آقای روحانی شما را به عنوان وزیر نفت به مجلس معرفی کرد؟

- این سوال را باید از آقای دکتر روحانی بپرسید. من افراد دیگری را برای تصدی وزارت نفت به ایشان معرفی کرده بودم. آقای رئیس جمهور هم در مجلس به این نکته اشاره کردند. در ذهنم این بود که وارد دولت نشوم. ضمن اینکه قصد داشتم با تمام قدرت به این دولت کمک کنم چون چنین اعتقادی داشته و دارم. اما کمک کردن به دولت را فقط در این نمی دیدم که عضو کابینه باشم.

*پس چطور شد که وزارت نفت را پذیرفتید؟

- اول اینکه تحت فشار دکتر روحانی بودم. دوم آنکه از طرف افکار عمومی نخبگان فشار زیادی به من وارد شد. عده ای می گفتند به خاطر راحت طلبی و خودخواهی وزارت نفت را نمی پذیرم. بنابراین پیش خودم گفتم می آیم، اگر مجلس رأی نداد بار از دوشم برداشته می شود. می گویم آمدم و مجلس رأی نداد.

*در روز رأی اعتماد شاهد فشار سنگین برخی از نمایندگان بودیم تا شما رأی نیاورید. می دانم که مایل نیستید این مساله را باز کنید اما اگر از شما بخواهم یک جمله درباره آن روز بگویید چه خواهید گفت؟

- آن روز خیلی راحت بودم.

*ولی به نظر نمی رسید راحت باشید.

- اتفاقا اینطور نیست. خیلی راحت حرف هایم را زدم. بی آنکه عصبانی شوم دفاع کردم. البته برخی افراد کارهای خیلی بدی کردند.

*یعنی انتظار نداشتید در مجلس اینطور با شما رفتار کنند؟

- از برخی افراد انتظار داشتم. غیر از این هم انتظار نداشته و ندارم. اما شدت آن رفتارها برایم تعجب آور بود.

*از اصلی ترین محور کاری وزارت نفت، یعنی تولید نفت شروع می کنم. وقتی وزارت نفت را تحویل گرفتید تولید نفت دقیقا چقدر بود؟

- این آماری که می گویم صرفا مربوط به مدیریت وزارت نفت نبوده اما بالاخره محصول کار دولت قبل است. تولید نفت ایران در حال حاضر باید حدود 5 میلیون بشکه در روز باشد. اما من وزارت نفتی را تحویل گرفتم که صادراتش به زحمت به یک میلیون بشکه می رسید. ایران زمانی در ردیف دومین تولیدکننده اوپک بود. اما الان به سمت آخر صف رفته ایم. این خیلی دردناک است. وقتی هم دیدم که درآمد کشور یک سوم درآمد کویت، امارات و عراق است با خودم گفتم این چه جور کشور اداره کردنی است. ساختار مدیریت و درآمد و هزینه در نفت به هم ریخته است.

*پس می پذیرید که با افول تولید نفت ایران، قدرت کشور در اوپک کاهش یافته است؟

- طبیعی است که وقتی تولید نفت کشور پایین می آید قدرتش در اوپک هم کاهش می یابد. قدرتش در دنیا هم پایین می آید و در این شرایط نمی توان با دنیا کار کرد و پروژه ها را توسعه داد.

*لطفا صریح بگویید زمانی که وزارت نفت را تحویل گرفتید تولید و صادرات نفت چقدر بود؟

- نمی خواهم عدد بگویم. اما صادرات مان کمتر از یک میلیون بشکه در روز بود. تولید نفت هم روزی 2 میلیون و 600 تا 700 هزار بشکه بود.

*با این اوصاف وزارت نفت را با چقدر ظرفیت تولید نفت تحویل گرفتید؟

- ظرفیت تولید نفت با آنچه می گفتند خیلی فاصله داشت. من از تمام مدیران نفتی که در دولت قبل منصوب شده بودند نامه رسمی با امضا گرفتم. از آنها خواستم تا رسما بگویندکه ظرفیت تولید نفت چقدر است و ظرف سه ماه آینده و تا عید نوروز چه میزان می توانند تولید نفت را افزایش دهند.

*ظرفیت تولید نفتی که مدیران دوره احمدی نژاد به شما اعلام کردند چه نسبتی با ظرفیت تولید نفت دوره قبل از اعمال تحریم ها داشت؟

- آنچه اعلام کردند با ظرفیت تولید نفت دوره قبل از تحریم خیلی فاصله داشت. در دوره قبلی وزارتم در نفت، تولید نفت به 4 میلیون و 100 هزار بشکه در روز رسید. بعد تا زمان آقای نوذری تولید نفت به روزانه 4 میلیون و 170 هزار بشکه هم رسیده بود. اما فاصله ظرفیت تولید نفت امروز با آن رقم تولید زیاد است.

*نگفتید مدیران دوره احمدی نژاد، ظرفیت تولید نفت را چقدر به شما گزارش کرده بودند؟

- گفتند ظرفیت تولید نفت حدود 3 میلیون و 200 هزار بشکه در روز است. برای سه ماه بعد، یعنی الان، ظرفیت تولید نفت را 3 میلیون و 500 هزار بشکه برآورد کرده بودند.

*یعنی الان ظرفیت تولید نفت کشور 3 میلیون و 500 هزار بشکه است؟

- نمی دانم این ظرفیت تولید نفت را داریم یا خیر. مدیران می گویند اینطور است. اما باید امتحان کرد. امتحانش هم این است که تولید نفت را بالا ببریم. فعلا به دلیل مسائل تحریم، نمی توانیم تولید نفت را بالا ببریم.

* همین عدد 3 میلیون و 500 هزار بشکه ظرفیت تولید با آنچه امروز تولید می کنیم (آنطور که گفتید بالغ بر 2 میلیون و 500 تا 600 هزار بشکه است) خیلی فاصله دارد!

- همینطور است. در بخش تولید نفت این مساله برای وزارت نفت خیلی فاجعه است.

*به دلیل محدودیت زمانی، ناچار باید سوالاتم را در بخش های مختلف سریع تر بپرسم. مثل روز روشن بود که وقتی وزیر شدید وضعیت تولید گاز کشور اصلا خوب نبود. مایلم در این بخش خیلی شفاف نظرتان را بدانم.

- همان ابتدا بررسی کردم دیدم حتی در تابستان مقادیر عظیمی گازوئیل و مازوت در نیروگاه ها مصرف می کنیم.

*این مقادیر عظیم یعنی چقدر آقای زنگنه؟

- در شش ماهه اول امسال، 12 میلیارد لیتر گازوئیل و مازوت در نیروگاه ها مصرف شده بود و برآوردمان این است که در شش ماهه دوم سال این رقم به 17 میلیارد لیتر برسد. به عبارت دیگر در سال جاری جمعا حدود 29 میلیارد لیتر گازوئیل و مازوت در نیروگاه ها مصرف می شود. ارزش این مقدار گازوئیل و مازوت بیشتر از 18 میلیارد دلار است.

*این ارقام حیرت آور است. با این میزان مصرف گازوییل و مازوت ارزیابی کرده اید که کمبود گاز کشور دقیقا چقدر است؟

- امسال نزدیک 40 میلیارد متر مکعب کمبود گاز در شبکه گازی کشور داریم. کشوری که کل مصرف سوخت مایع نیروگاه هایش به 19 درصد رسیده بود در سال جاری مصرف سوخت مایع نیروگاه هایش به 48 درصد می رسد. از نظر اداره شبکه گاز این یک فاجعه است.

*چرا به این روز افتادیم. آیا دلیل را جز در تأخیر در بهره برداری از فازهای پارس جنوبی باید جستجو کنیم؟!

دلیل اصلی اش همین بود که نتوانستیم فازهای پارس جنوبی را به موقع به بهره برداری برسانیم. نه تنها فازهای 35 ماهه در موعد تعریف شده اش به بهره برداری نرسید بلکه فازهای قبلی هم به بهره برداری نرسید. از فازهای 15 و 16 گرفته تا فازهای 17 و 18 و همینطور فاز 12 که در آخرین روزهای وزارتم در سال 84 قراردادش امضا شد. اما هنوز به بهره برداری نرسیده است!

*فاز 12، بالاخره چه وقت به بهره برداری می رسد؟!

- چنانچه با تمام انرژی و توان کار کنیم اگر تا پایان سال دیگر هم فاز 12 به بهره برداری برسد خیلی هنر کرده ایم.

*برخی کارشناسان پیش بینی کرده اند که افتتاح کامل یک فاز جدید پارس جنوبی، با تمام مشخصاتش، حداقل تا پایان دولت یازدهم زمان می خواهد. شما این پیش بینی ها را قبول دارید؟

- به نظرم با وقت و انرژی و مدیریتی که اعمال می کنیم ان شاءالله زودتر از آنچه گفتید فازهای تازه به بهره برداری می رسد. اما اگر فازهای پارس جنوبی را رها کنیم معلوم نیست تا پایان دولت یازدهم هم به طور کامل در مدار قرار گیرند. چون مشکل اجرای فازهای پارس جنوبی مشکل مدیریتی است. البته تاثیر منفی تحریم ها را نفی نمی کنم. اما مشکل مدیریت مهم تر از معضل تحریم است. اگر منابع باشد و مدیریت نباشد کار پیش نمی رود اما اگر مدیریت باشد و منابع نباشد یک مدیر می تواند منابع و تجهیزات را تامین کند.

*اخیرا خبری منتشر شد مبنی بر اینکه شرکت ملی گاز، شرکتی ورشکسته است. بعد هم آن را تکذیب کردند. شرکت ملی گاز ایران حقیقتا چقدر بدهی دارد؟

- به دلیل سیاست هایی که دولت در زمینه هدفمندی یارانه ها داشت اساسا نمی گذاشتند پولی در شرکت ملی گاز بماند. هنوز هم اینطور است. هرچه شرکت ملی گاز درمی آورد برای تامین یارانه های نقدی هزینه می کنند. شرکت ملی گاز  ایران پولی ندارد.

*از منابع شرکت گاز هر ماه چقدر صرف یارانه ها می شود؟

- همه درآمدهای شرکت ملی گاز صرف یارانه ها می شود.

*یعنی دقیقا چقدر؟

- الان عدد دقیق اش در ذهنم نیست اما شرکت گاز هر چه درآمد دارد یکراست به خزانه می رود و به تأمین یارانه ها اختصاص می یابد. چیزی هم به شرکت گاز برنمی گردانند. در حالی که باید درصدی از این پول را برای هزینه های جاری برگردانند. اما پولی به شرکت گاز نمی دهند. به همین دلیل مدیرانش هم ناراحت می شوند. چون نمی توانند جواب مردم را بدهند. این یک فاجعه است.

* این درست است که جنابعالی در جلسه هیات دولت یک بار تهدید کرده بودید که اگر بخواهند همچنان از منابع وزارت نفت برای تامین یارانه ها برداشت کنند استعفا می دهید؟ منظورم همان نقل قولی است که وزیر کار، تعاون و رفاه رسانه ای کردند.

- خیر. من هرگز چنین حرفی نزده ام. آقای ربیعی هم با فاصله و با واسطه مطلبی را نقل کرده بود که درست نبود. بعضی از سایت ها هم که مواضع شان معلوم است مرتب می گویند فلانی استعفا داده است. چند وقت پیش دیدم که سایتی نوشته فلانی برای سومین بار استعفا داده است. به دوستان گفتم دومین بارش کی بوده که به سومین بار رسیده باشیم؟! من هرگز استعفا نمی دهم. برنامه ای هم برای استعفادادن ندارم. آنها هم که این مسائل را مطرح می کنند دلشان را به این مطالب خوش نکنند.

*با این حساب پشت پرده طرح مساله استعفای شما در رسانه ها چه می تواند باشد؟

- به نظرم می خواهند به برخی نیروهایشان که ساختار ذهنی شان از هم پاشیده شده است روحیه بدهند تا سامان یابند. می خواهند درون صنعت نفت را متزلزل کنند و بگویند که فلانی در حال رفتن است. می خواهند آن تزلزلی را که درون خودشان هست به صنعت نفت منتقل کنند. در حالی که اینطور نخواهد شد. برخی افراد از اعمالی که قبلا داشتند به شدت نگرانند. می ترسند که اعمال خودشان علیه شان استفاده شود.

*در بخش پالایش و پخش بزرگ ترین معضل 100 روزه وزارت شما چه بود؟ قاعدتا باید برداشت منابع برای هدفمندی یارانه ها بر این بخش هم تاثیر گذاشته باشد.

- بله. معضل برداشت منابع در این بخش هم وجود دارد. در سه، چهار سال گذشته هیچ طرح جدیدی در بخش پالایشی صنعت نفت شروع نشده است. کار بسیار نسنجیده و خطرناکی هم در خصوصی سازی پالایشگاه ها انجام شده است.

*چرا می گویید بسیار خطرناک و نسنجیده؟!

- به این دلیل که روابط فنی و مسائل مربوط به HSE و نکات ایمنی برای شرکت های خصوصی شده تعریف نشده است. جایگاه حاکمیتی تعریف نشده است. در پالایشگاه های خصوصی شده هر زمان که بخواهند تعمیرات انجام می دهند! شاید هم تعمیرات نکنند. معلوم نیست مقررات HSE را رعایت می کنند یا خیر. اصلا معلوم نیست چه خبر است. فقط گفته اند که پالایشگاه ها خصوصی شوند، بی آنکه به جایگاه حاکمیتی وزارت نفت توجه شود. فقط با عجله واحدهای پالایشی را خصوصی کرده اند. روابط درستی در این زمینه حاکم نکرده اند. حالا شما فرض کنید همین پالایشگاه خصوصی شده، پول خوراکش را ندهد. ما چه ابزاری برای گرفتن پول داریم. نمی توانیم خوراک پالایشگاه را قطع کنیم. چون تولید فرآورده را دچار مشکل می کند. راه درستی هم نیست. معلوم نیست چه بر سر این واحدها می آید. آقای مهندس کاظمی، مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی، می گفت که برخی از این واحدهای پالایشگاهی، چند سالی است تعمیرات اساسی شان را به تاخیر انداخته اند و این بسیار خطرناک است. اگر جایی سوراخ شد، آتش گرفت و اتفاقی افتاد مسوولش کیست؟

*پس این آتش سوزی هایی که در پالایشگاه ها و سوانحی که در سال های اخیر در صنعت نفت رخ داده که تعدادش هم زیاد است به دلیل همین اهمال ها بوده است!

- نمی دانم. در چند سال اخیر نهاد عقلانیت و مدیریت تضعیف شده است. دولت باید در این مواردی که گفتم تصمیم بگیرد. تازه فرصت پیدا کرده ایم به این مباحث فکر کنیم. یک دلیل اینکه حاشیه هایی برایمان به وجود می آورند، همین است که باعث می شود فرصت فکرکردن و کارکردن نداشته باشیم. از طرف دیگر مهم ترین عامل موفقیت دولت این است که فکر کنیم. اگر خوب فکر نکنیم نمی توانیم درست کار کنیم. فقط میزان زیاد ساعات کار یک دولت عامل موفقیت آن نیست. میزان ساعات موثرفکرکردن دولت، نقش اساسی در موفقیت دارد.

*وقتی شما گفتید در بحث خصوصی سازی پالایشگاه ها کار بسیار نسنجیده و خطرناکی انجام شده است، فکرم این بود که به نحوه خصوصی سازی ها هم اشاره خواهید کرد. در این سال ها، به نظر می رسد در مواردی خصوصی سازی ها به صورت سازماندهی شده و با اهداف خاص انجام شده است. مثلا هلدینگ خلیج فارس، که یک هلدینگ پرسود بود چرا به این سرعت و به آن شکل سهامش واگذار شد...

- این نکته ای که می گویید بحث دیگری است. از یک منظر دیگر قابل بررسی است که انحصار ایجاد می کند. این بخش مربوط به حوزه اقتصاد است. آنچه من گفتم خطری است که جان و مال مردم و امنیت عرضه انرژی را تهدید می کند. بدون توجه به نکات ایمنی و با عجله خصوصی سازی کردند.

*چقدر از پول شرکت پالایش و پخش را برای هدفمندی یارانه ها اختصاص داده بودند؟

هر چقدر این شرکت پول داشته را برای تامین منابع مربوط به هدفمندی یارانه ها گرفته اند. به نظرم برای دولت قبل، اصلا مهم نبود که شرکت گاز و شرکت پالایش و پخش، شرکت توانیر و... نابود شوند. فقط می خواستند از اینها پول بگیرند تا منابع مالی هدفمندی یارانه ها را تامین کنند.

* با این توصیفی که شما از وزارت نفت داشتید آیا می توانیم بگوییم یک وزارتخانه ویران را تحویل گرفته اید؟

- نمی خواهم این اصطلاح را به کار ببرم. اما برای اینکه بدانم چه خبر است برخی ستون هایی را که می شناختم نشانه گرفتم تا اطرافش را بشناسم. چون همه چیز به هم ریخته بود. به خصوص در زمینه نیروی انسانی. بدون آنکه نیاز باشد نیروی انسانی را خیلی زیاد کردند.

*بالاخره در دولت قبل تلاش کردند که تا می توانند نیرو وارد دولت کنند. دلیلش هم روشن است. حالا اینکه شما می گویید  نیروی انسانی خیلی زیاد شده است یعنی از چه تعداد به چه تعدادی رسیده است؟

- چند روز پیش آقای مهندس جوادی، مدیرعامل شرکت ملی نفت، می گفت تعداد نیروهای شرکت نفت و گاز پارس در این چند سال از 600 نفر به 5 هزار و 600 نفر رسیده است. خب ما با این همه نیرو چه کار باید بکنیم.

*این آمار واقعا تاسف برانگیز است. با این همه نیرو، هیچ فازی هم که در این چهارساله در پارس جنوبی به بهره برداری نرسیده است!

- بله درست است. در چهار سال گذشته هیچ فازی به بهره برداری نرسیده است. آن فازهایی هم که در دولت نهم به بهره برداری رسید طرح هایی بود که در دولت هشتم با پیشرفت بالا تحویل داده بودیم. همه ساختار اجرا، سیستم مدیریتی و تامین مالی اش هم طراحی شده و جاافتاده بود. در این چند ساله یک تصمیم نگرفته اند تا طرحی را از یک نقطه شروع کنند و به انتها برسانند.

*واحد اول فاز 15 را که آقای احمدی نژاد افتتاح کردند؟!

- شما می توانید بروید و ببینید. باید روی همان طرح که آقای احمدی نژاد در خرداد 92 افتتاح کرده است کار کنیم. بعد از شش ماه این طرح هنوز قابل افتتاح نیست. پیمانکارش هم قرارگاه خاتم الانبیاء است. می توانید به راحتی از قرارگاه بپرسید که آیا این طرح هنوز هم قابل افتتاح است؟! هنوز هم این طرح قابل افتتاح نیست. پس آن افتتاح به چه معنا بود؟! همینطور آمدند و به صورت نمایشی  افتتاح کردند.

*آقای وزیر، اگر از شما بخواهم مهم ترین نقدتان را به وضعیت فعلی صنعت پتروشیمی بگویید چه خواهید گفت؟

- در پتروشیمی همه خصوصی سازی ها شتاب زده انجام شده است. به همین دلیل باعث بروز انحصارهایی شده است. چه در واگذاری شرکت بازرگانی پتروشیمی، چه در واگذاری سهام هلدینگ خلیج فارس. اشتباهات مهمی در نحوه خصوصی سازی وجود دارد. ضمن آنکه طرح های توسعه ای پتروشیمی مهمی در این دوران به انجام نرسیده است. حالا یا فاینانس طرح ها محقق نشده یا عوامل دیگری نقش داشته است. آنچه از طرح های پتروشیمی به اتمام رسیده، بیشتر طرح هایی بوده که با پیشرفت های بالا تحویل دولت قبل شده است. بنابراین جهش بعدی پتروشیمی محقق نشده است.

*در حال حاضر چقدر محصولات پتروشیمی صادر می کنید و برآوردتان این است که بعد از توافق ژنو و رفع تحریم فروش محصولات پتروشمی این میزان چقدر رشد کند؟

- الان نمی توانم به شما عدد بدهم. اما می توانم بگویم که ارزش تولیدات پتروشیمی ایران حدود 21 میلیارد دلار است.

منبع: هفته نامه آسمان

 


آدرس ایمیل فرستنده : آدرس ایمیل گیرنده  :

کلمات کلیدی : صنعت نفت - یارانه
نظرات کاربران
ارسال نظر
نام کاربر
ایمیل کاربر
شرح نظر
Copyright 2014, all right reserved | Developed by aca.ir