تغییر فهرست تحریم‌های انگلیس علیه ایران
اقتصاد ایرانی: پس از آنکه دادگاه اتحادیه اروپا همزمان با آغاز دور جدید مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در نیویورک، حکم به لغو تحریم بانک مرکزی ایران داد، روز جمعه نیز وزارت دارایی بریتانیا 6 فرد و موسسه از جمله بابک زنجانی و شرکت سورینت، یکی از شرکت های متعلق به بابک زنجانی و همین طور دانشگاه صنعتی شریف را از فهرست تحریم های خود خارج کرد.
به گزارش دنیای اقتصاد به نقل از بی بی سی، شرکت ملی نفتکش ایران، شرکت بیمه معلم و بانک سینا سه موسسه دیگری هستند که از فهرست تحریم های وزارت دارایی بریتانیا حذف شده اند. این وزارتخانه، روز جمعه، ۳ اکتبر در اطلاعیه ای اعلام کرد که لغو تحریم علیه این فرد و موسسات بر اساس حکم دادگاه اتحادیه اروپا مستقر در لوکزامبورگ انجام گرفته است.
شش فرد و نهادی که نامشان در این اطلاعیه آمده، پیشتر به اتهام کمک به دور زدن تحریم های ایران یا ارتباط با برنامه هسته ای و تسلیحاتی این کشور از سوی اتحادیه اروپا تحریم شده بودند. حکم دادگاه اتحادیه اروپا به نفع این شش فرد و نهاد در تاریخ های متفاوتی بین ۴ ژوئن (۱۴ خرداد) تا ۳ ژوئیه (۱۲ تیر) امسال اعلام شد. اطلاعیه وزارت دارایی بریتانیا می گوید از آنجا که تا دو ماه بعد از صدور حکم دادگاه، تقاضای تجدیدنظر نشده است، این احکام لازم الاجراست و دارایی های متعلق به فهرست اعلام شده آزاد خواهد شد. این در شرایطی است که حکم مربوط به لغو تحریم‌های بانک مرکزی، توسط شعبه بدوی دادگاه اتحادیه اروپا صادر شده بود و به معنی لغو فوری تحریم بانک مرکزی ایران توسط این اتحادیه نیست و قابل تجدیدنظر است.
تحریم به دلیل دور زدن تحریم
لغو تحریم بابک زنجانی و مجموعه شرکت های سورینت می تواند امکان دسترسی به دارایی های بابک زنجانی در خارج از کشور را مهیا کند.
لغو قطعی تحریم شرکت ملی نفتکش ایران و بیمه معلم هم صادرات نفت ایران را تسهیل می کند. بیمه معلم بعد از تشدید تحریم های بیمه ای و خروج بیمه گران بزرگ بین المللی از قراردادهایشان با ایران، در بیمه بعضی محموله های نفتی نقش داشت. البته در سایه توافق ژنو، تحریم های بیمه ای محموله های نفتی موقتا تعلیق شد ولی با این حکم، این دو شرکت ایرانی می توانند حمل و بیمه نفت را انجام دهند.
اتحادیه اروپا اواخر سال ۲۰۱۲ میلادی نام بابک زنجانی را به اتهام «کمک به دور زدن تحریم ها از طریق ایفای نقش کلیدی در تجارت نفت ایران و انتقال پول مربوط به فروش آن به دولت ایران» در فهرست تحریم ها قرار داد. چند ماه بعد آمریکا، هم نام او را به فهرست افراد ناقض تحریم های ایران افزود.
زنجانی در آن زمان گفت که کاری خلاف قواعد اتحادیه اروپا انجام نداده و نفت ایران را در کشورهای معاف از تحریم و طبق قوانین بین المللی به فروش رسانده است. بابک زنجانی روز نهم دی ماه سال گذشته به اتهام پرداخت نکردن بدهی خود به وزارت نفت ایران که میزان آن از طرف بعضی مقامات بیش از ۲ میلیارد یورو برآورد شده دستگیر و به زندان اوین منتقل شد. او هنوز محاکمه نشده است. تحریم دانشگاه صنعتی شریف هم به ظن ارتباط با برنامه های هسته ای ایران وضع شد و شامل مسدود کردن دارایی های این دانشگاه در کشورهای عضو اتحادیه اروپا بود. به گفته رئیس دانشگاه صنعتی شریف این دانشگاه از طریق «یک وکیل انگلیسی» علیه اتحادیه اروپا اقامه دعوی کرد و طی دو سال «از طریق نظام حقوقی اروپا علیه اتحادیه اروپا این مساله پیگیری شد.»
در نهایت دادگاه حدود دو ماه پیش اعلام کرد که شواهد ارائه شده توسط اتحادیه اروپا در اثبات ارتباط این دانشگاه با برنامه های هسته ای ایران را کافی تشخیص نداده است.
تشدید اختلاف اوباما و نتانیاهو بر سر ایران
از سوی دیگر، پس از بهبود نسبی فضای مذاکرات هسته ای میان ایران و غرب، امضای بیانیه ژنو و به دنبال آن افزایش سرعت لغو برخی تحریمها از جانب اتحادیه اروپا علیه ایران، شاهد نگرانی بیش از پیش نخست وزیر رژیم صهیونیستی در رابطه با مساله ایران هستیم. البته پس از روی کار آمدن دولت دموکرات باراک اوباما در ایالات متحده آمریکا، روابط این کشور با رژیم صهیونیستی به نوعی دچار افت شد و در برخی موارد اختلاف دیدگاه میان تل آویو-واشنگتن کاملا عیان بود؛ اما این روزها گفت وگوهای ایران و آمریکا بر سر مساله هسته‌ای و پیشرفت احتمالی در مذاکرات، نخست وزیر افراطی رژیم صهیونیستی را بیش از گذشته آشفته و نگران کرده است. درواقع بنیامین نتانیاهو نگران است که مسیر دیپلماتیکی که اوباما بدون همراهی او به سوی تهران در پیش گرفته است، در نهایت به تقویت محور مقاومت و نقش منطقهای ایران منتهی شود. اوباما نیز نشان داده است که مسیر دیپلماتیک خود را به سوی تهران، بدون حضور نتانیاهو آغاز کرده است.
به همین دلیل همزمان با ادامه گفت وگوهای هسته‌ای میان تهران-واشنگتن، اختلاف نظر میان رئیس جمهوری آمریکا و نخست وزیر رژیم صهیونیستی نیز افزایش یافته است. همچنان که نتانیاهو شنبه شب در گفت وگو با شبکه 10 تلویزیون این رژیم گفت: «با باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران هم رای نیست و اختلاف نظر دارد.» به گزارش شبکه المیادین، نتانیاهو مدعی شد که باید در مدت کوتاه چند هفته یا چند ماه مانع پیشبرد برنامه هسته‌ای ایران شد. نخست وزیر رژیم صهیونیستی ادامه داد: «با وجود اینکه در امور زیادی با اوباما اتفاق نظر دارم اما اختلافاتی با او بر سر پرونده هسته ای ایران دارم.» نتانیاهو در حالی این ادعاها را مطرح می کند که پیش از حضورش در سازمان ملل، رئیس جمهوری آمریکا رسما اعلام کرد که حقوق هسته ای ایران قابل انکار نیست و مذاکرات در چارچوب تعیین شده و براساس توافق ژنو ادامه خواهد یافت. همچنین بنیامین نتانیاهو درباره دیدارش با باراک اوباما گفت: «سیاست آمریکا درباره تهدید هسته ای ایران از نگرانی های من نکاست.» نتانیاهو یازدهم مهرماه هم در گفت و گو با رادیو ملی آمریکا گفته بود که تل آویو بر سر بندهای توافق هسته ای احتمالی با ایران اختلاف نظر دارد. او همچنین مدعی شده بود که توافق باید مانع دستیابی فوری ایران به سلاح هسته ای شود و درباره اختلافش با رئیس جمهوری آمریکا نیز گفته بود: «ما بر سر اهمیت داشتن خود تسلیحات هسته ای و داشتن ظرفیت ساخت فوری آنها، اختلاف نظر داریم.»
نخست وزیر رژیم صهیونیستی که تنها دارنده تسلیحات هسته ای در خاورمیانه است، در ادامه پریشان گویی ها و رویا پردازی هایش گفته بود که بر اساس توافق مد نظر ما «ایران نباید توان غنی سازی و هیچ سانتریفیوژی داشته باشد، چون واقعا به آن نیاز ندارد!»
تنهایی نتانیاهو
این در شرایطی است که سخنان هفته گذشته بنیامین نتانیاهو در مجمع عمومی سازمان ملل نیز مهر تاییدی بر اختلاف مواضع آمریکا و رژیم صهیونیستی در مورد ایران بود. به دنبال ادعاهای نخست وزیر رژیم صهیونیستی مبنی بر اینکه تهدید ایران، حزب الله و حماس از تهدید داعش خطرناک تر است، جن ساکی، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: «با سخنان نتانیاهو درباره ایران مخالفیم.» ساکی در بخش دیگری از سخنانش اضافه کرد که آمریکا مایل است ایران اثبات کند که برنامه هسته ای اش صلح آمیز است.
در واقع پس از آنکه نتانیاهو در سخنرانی اش در سازمان ملل، ایران را مثل داعش خطرناک دانسته بود به نظر نمی رسد هیچ کشوری حتی آمریکا در این موضع علیه ایران با او همراه باشد و از او حمایت کند. بر این اساس به نظر می رسد، نتانیاهو با این سخنرانی علیه ایران بیشتر به این مساله پی برد که در این موضعش که ایران را همانند داعش خطرناک دانسته بود، کسی با او همراه نخواهد بود، حتی متحد قدیمی اش، آمریکا.
فصل جدید روابط تهران-واشنگتن
باوجودی که رژیم صهیونیستی به شدت نگران حاصل شدن توافق در مساله هسته‌ای و به تبع آن بهبود روابط تهران-واشنگتن است، برخی رسانههای غربی نسبت به حصول توافق بین دو کشور اظهار خوشبینی کرده و معتقدند این توافق هسته‌ای منجر به گسترش روابط ایران و آمریکا در زمینههای دیگر نیز خواهد شد. اکونومیست در گزارشی در این رابطه نوشت اگر آمریکا در مذاکرات هسته ای با ایران از خود نرمش بیشتری نشان دهد و در صورت دست یافتن به یک توافق جامع، زمینه آغاز همکاری در بسیاری از زمینه ها برای دو طرف فراهم خواهد شد. در این گزارش آمده است: «حسن روحانی رئیس جمهور ایران، در نیویورک اظهار کرد که اگر مقامات غربی واقع بین باشند می توان به یک توافق جامع درباره مساله هسته ای ایران دست یافت.» براین اساس به نظر می رسد اگر دو طرف واقعا خواستار رسیدن به توافق باشند، می توان انتظار داشت دشمنی مخرب آمریکا و ایران پس از 35 سال پایان یابد و در این صورت، دو طرف می توانند گام بلندی در مسیر حل بحران خاورمیانه و نابودی داعش بردارند.
بازرسی های بیشتر آژانس
از سوی دیگر، در شرایطی که قرار است هفته آینده هیاتی بلند پایه از آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران سفر کند، خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلمات ها نوشت، سفر معاون آژانس بین المللی انرژی اتمی به تهران، گامی جدید در راستای بازرسی های بیشتر درباره برنامه هسته ای ایران است. به گزارش رویترز، آژانس انتظار دارد گام جدیدی برای دفاع از بازرسیهای طولانی خود درباره برنامه هسته ای ایران بردارد و این دیدار هفته آینده در پایتخت ایران در همین راستا انجام می گیرد.
دور جدید مذاکرات ایران و 1+5 در کمتر از دو هفته آینده برگزار می شود. ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی در توافق انجام شده تصمیم گرفته اند به صورت گام به گام با یکدیگر همکاری کنند. آژانس تاکنون در گزارش های ماهانه خود درباره اجرای تعهدات ایران در برنامه اقدام مشترک همواره بر پایبندی ایران به تعهداتش تاکید کرده است.
