مواجهه پرحاشیه اوبامـا و پوتیـن در پکـن

اقتصاد ایرانی: در ظاهر به نظر می رسد اوباما و پوتین روسای جمهور آمریکا و روسیه دشمنان خونی یکدیگر باشند؛ اما در مواقعی خاص آنها برخلاف آنچه به نظر می رسد، رفتار می کنند؛ یکجا به هم می رسند و فقط دست می دهند و جایی دیگر با هم بذله گویی می کنند و خوش و بش راه می اندازند.
اما دور از نگاه دوربین ها، این دو رهبر در اجلاس جهانی در چین با احتیاط گرد هم می چرخند، با هم چهره به چهره می شوند و گپ و گفت می کنند؛ در حالی که روابط دو کشور تعریف چندانی ندارد. کاخ سفید اعلام کرد که پوتین و اوباما روز سه شنبه سه بار در حاشیه اجلاس آسیا – پاسیفیک (APEC) با هم دیدار داشتند و برخی از مسائل مهمی را که بر روابط آنها سایه افکنده مورد بررسی قرار دادند که ازجمله آن مسائل می توان به تحریکات روسیه در اوکراین و حمایت این کشور از دولت اسد در سوریه اشاره کرد. همچنین پرونده هسته ای ایران هم یکی دیگر از مسائلی بود که در دیدار دو طرف مورد بحث قرار گرفت.
به گزارش دنیای اقتصاد، برخلاف برخی دیدارهای گذشته شان، اوباما و پوتین مخالفت های سیاسی ریشه دار خود را در پشت پرده همچنان حفظ کردند؛ اما مواجهه های عمومی شان نشان می داد که روابط شان همچنان تنش زا است. دریاچه خوش منظره «یانچی»- بیرون پکن- به خیابانی دوطرفه در روابط نزدیک میان دو رهبر قدرتمند دنیا تبدیل شد. با ورود به اتاقی بسیار مزین و آراسته شده با چوب برای آغاز جلسه، اوباما و پوتین اندکی شبیه به مرئوسان و مطیعان «شی جین پینگ» به نظر می رسیدند. میزبان اجلاس نقش هدایتگر مسیر را داشت و اوباما در یکسو و پوتین در سوی دیگر «شی» حرکت می کردند. پوتین در طول مسیر به اوباما گفت: «زیباست، مگه نه؟» اوباما هم بدون اینکه به چشمان پوتین نگاه کند یا تماس چشمی با او برقرار کند بدون اینکه به فرد خاصی اشاره کند گفت: «بله، چنین است.»
وقتی هر سه رئیس جمهور به دور میز رسیدند، پوتین نزدیک اوباما رفت و با کف دست بر پشت او زد اما رئیس جمهور آمریکا خود را به کوچه علی چپ زد و جانبی دیگر را نگاه کرد. انگار نه انگار که دست پوتین بر پشت اوباما خورده است. چند ساعت بعد، بار دیگر دو رهبر با هم رو در رو شدند و آن هم زمانی بود که رهبران در زیر آسمان تیره ایستادند تا هر کشوری به احترام کشور متبوع خود یک درخت بکارد. پوتین با گام های مطمئنی از پیش روی اوباما به سوی درخت خود رفت، در حالی که رئیس جمهور آمریکا هم دستان خود را از پشت به هم گره زده بود و پیش از برداشتن بیل و کلنگ برای کندن زمین به گروه تلویزیونی اسپانیا سلام می کرد.
نه کاخ سفید و نه کرملین هیچ توضیح تکمیلی ای درمورد گفت وگوهای اوباما- پوتین در حاشیه اجلاس ارائه ندادند. سخنگوی پوتین اعلام کرد که این دو رهبر تنها دقایقی کوتاه با هم حول «روابط دوجانبه، وضعیت اوکراین، سوریه و ایران» سخن گفتند. آمریکا از نقش روسیه در مورد پر و بال دادن به شورشیان هوادار روسیه در اوکراین خشمگین است. مقام های کاخ سفید روسیه را به ارسال سلاح های سنگین به جدایی طلبان و یورش به نیروهای اوکراینی متهم می کنند و تقویت مواضع روسیه در طول مرز را محکوم کرده اند. به دنبال آن تحریم های آمریکا و اروپا باعث وخامت اوضاع اقتصادی روسیه و کاهش ارزش روبل شد. «بن رودز»، معاون مشاور امنیت ملی اوباما، روز سه شنبه اعلام کرد: «ما از روسیه می خواهیم در مسائلی که به آن اهمیت می دهیم نیرویی ثبات بخش باشد. وقتی آنها به تمامیت سرزمینی کشور همسایه خود یورش می برند نمی توانند چنین نقشی را ایفا کنند.»
«بن رودز» افزود اوباما به دنبال دیدار با پوتین نیست و این در حالی است که دو رهبر بار دیگر در استرالیا در اجلاس گروه ۲۰ رو در روی هم قرار خواهند گرفت. او گفت: «پوتین می داند ما چه می خواهیم» و در عین حال تصریح کرد که اوباما با سایر رهبران گروه ۲۰ در مورد اقدامات روسیه صحبت خواهد کرد. در دیدارها احتمال مواجهه رهبران روسیه و آمریکا می رود اما این بار در چین مساله اوکراین در مرکز توجهات بود. در ماه ژوئن هم یکبار دیگر اوباما و پوتین در یادبود نرماندی در فرانسه از دیدار چهره به چهره با هم سر باز زدند و این بار اوباما بود که ملکه بریتانیا را به عنوان حائل میان خود و پوتین قرار داد.
***
دوشنبه شب اقدامی از سوی پوتین در اجلاس APEC رخ داد که به سرعت مورد توجه رسانه ها قرار گرفت. این لحظه، لحظه ای گذرا بود که اگرچه در رسانه های چین سانسور شد اما از سوی سایر رسانه های بین المللی شکار شد. آن لحظه، لحظه ای بود که پوتین برخاست و پالتوی خود را روی شانه های «پنگ لی یوان» بانوی اول چین و همسر «شی جین پینگ» انداخت. این بانوی خندان هم این اقدام پوتین را مهربانانه پذیرفت اما ثانیه هایی بعد این پالتو روی دستان یکی از دستیاران بانوی چین قرار گرفت. این عمل «کوچک اما جوانمردانه» که لحظاتی بعد «مودبانه رد شد» و روی دستان دستیار قرار گرفت در تلویزیون چین به صورت سرسری از آن عبور شد و تنها جمله ای که در مورد آن گفتند این بود: «رئیس جمهور روسیه کتی بر شانه های پنگ لی یوان انداخت.»
به نوشته فارن پالیسی، این اقدام به سرعت در رسانه های اجتماعی بازتاب یافت اما صبح هنگام اثری از آن نبود. در سرویس های اجتماعی و فضای مجازی چین هم یا اثری از آن نبود یا لینک های مرتبط با آن از کار افتاده بود و نشان می داد که پلیس اینترنتی چین در این زمینه فعال شده تا مانع بازنشر آن شود. آقای «شی» که فاصله چندانی با همسرش نداشت و در حال صحبت با دستیارانش و رئیس جمهور آمریکا بود واکنشی به این مساله نشان نداد. سی.ان.ان می گوید: «قصد پوتین از این کار معلوم نیست. آیا می خواست روابطش با چین را گرم تر کند؟ یا اینکه سرما بود و او بی قصد و نیت این کار را کرد؟» برخی سرتیترهای روزنامه ها از این قرار است: «سیدنی هرالد مورنینگ» نوشت پوتین به بانوی اول «نظر داشت.» «اسلیت» نوشت قصد «معاشقه با پنگ داشت» در حالی که «فارن پالیسی» هم نوشت که پوتین قصد «هوسبازی» داشت.
 این اقدام پوتین یادآور شوخی ها و «بگو بشنو»های اوباما با «هله تورنینگ اشمیت» نخست وزیر دانمارک در مراسم خاکسپاری نلسون ماندلا بود. حداقل این بود که پوتین- بر خلاف اوباما که در مراسم ماندلا با نخست وزیر دانمارک شوخی می کرد و عکس یادگاری از خود گرفتند- عکس یادگاری از این اقدام خود نگرفت.
***
نشست رهبران جهان در حالی در چین ادامه دارد که اژدهای زرد در حال چنگ و دندان نشان دادن به رقبای خود است. در همین راستا، پلیس پکن روز دوشنبه رزمایش مبارزه با تروریسم را با هدف تامین امنیت نشست های اوپک برگزار کرد. سخنگوی اداره امنیت عمومی پکن گفت ماموران پلیس بخش های مختلف پکن، بدون آنکه در جریان این رزمایش باشند، به مقابله با حوادث تروریستی شبیه سازی شده در ۳۵ دقیقه در دو محل برگزاری نشست های اپک، یعنی مرکز ملی کنگره چین و دریاچه یانچی پرداختند. به گزارش خبرگزاری شینهوا از پکن، هدف از برگزاری این رزمایش محک زدن توانایی پاسخ و هماهنگی نیروهای پلیس در برابر حملات تروریستی بود.
از سوی دیگر، سی ان ان گزارش داد که نمایشگاه رزمایش هوایی چین هم نشانه ای دیگر از چنگ و دندان این کشور بود. در این گزارش آمده: «تمام کشورها نمایشگاه های هوایی بزرگ برگزار می کنند به این امید که این تصور را ایجاد کنند که دارای صنایع صنعتی مدرن و پیچیده هستند که آنها را در باشگاه کشورهایی قرار می دهد که هواپیما می سازند.» این رزمایش هوایی در جنوب شهر «ژوهوای» با این هدف برگزار می شود که نشان دهد قدرت دفاعی و هوایی جمهوری خلق در سطح جهانی است و این کشور دارای قدرت سخت افزاری ساخت داخل است. با این حال، رزمایش پلیس پکن و نمایشگاه دستاوردهای هوایی چین در حالی برگزار می شود که امروز چهارشنبه سومین و آخرین روز مجمع آسیا- پاسیفیک در چین برگزار می شود.