قمار ترکیه در سوریه
نخست وزیر ترکیه، رجب طیب اردوغان، اخیرا در حالی دیده شده که کلاه قزاقی شبیه به آنچه آتاتورک داشت، بر سر گذاشته است. کمالیست های ترکیه برآشفتند. با این وجود هیچ کس نمیتواند این حقیقت که اردوغان تاثیرگذارترین رهبر ترکیه از زمان مرگ مرد بزرگ (آتاتورک) در سال 1938 بوده را تکذیب کند. حزب اسلامگرای معتدل او یعنی عدالت و توسعه در سال 2002 همراه با موجی از حمایت عمومی و رد دهه ها حکومت داری ضعیف، به قدرت رسید. اردوغان ترکیه را از رکود اقتصادی و رخوت سیاسی رها ساخت و آن را به منبعی الهام بخش در منطقه تبدیل کرد.
او به طور تدریجی از قدرت ژنرال ها کاست، حقوق زنان و کردها را بهبود بخشید، تولید ناخالص داخلی (GDP) سرانه را دو برابر کرد، راه ها و بیمارستان های مدرن ساخت و به گروه هایی که مورد بی مهری قرار گرفته بودند، قدرت بخشید. اصلاحات او اتحادیه اروپا را بر آن داشت تا در سال 2005 وارد مذاکرات درباره عضویت ترکیه در این اتحادیه شود. به رغم نگرانی ها در مورد کسری توازن تجاری رو به افزایش، اقتصاد ترکیه کندتر شده اما سقوط نکرده است، بر خلاف دیگر کشورها در مدیترانه.
چندان تعجب برانگیز نبود هنگامی که حزب عدالت و توسعه در ژوئن سال 2011 برای سومین بار به عنوان دولتی تک حزبی به پیروزی رسید. با این وجود رویه ای که اردوغان در یک سال اخیر در پیش گرفته هرگز مانند گذشته نبوده است. مشکلات ناشی از آنچه گفته میشود مبارزه با سرطان است، تنش با مسلمانان قدرتمند گروه گولنی ها (طرفداران فتح الله گولن)، افزایش خشونت ها کردها و جنگ در سوریه. او استبداد را به طور فزاینده ای افزایش داده، و شاید خواست او برای انتخاب شدن به عنوان رئیس جمهور، هنگامی که دوره رئیس جمهور فعلی عبدالله گل در سال 2014 به پایان برسد، بر قضاوت های او سایه افکنده باشد.
منتقدان میگویند همان جاه طلبی است که در حال تضعیف وعده های اردوغان برای به ارمغان آوردن یک قانون اساسی دموکراتیک جدید است. کمیته پارلمانی که مامور تهیه پیش نویس شده بود به نظر میرسد که ناکام مانده است. این طرح نیازمند تایید همه بخش ها توسط همه اعضا است. لونت گولتکین، تحلیلگیری اسلامگرا، میگوید: "آیا ملی گرایان با خواست کردها مبنی بر آموزش زبان کردی موافقت خواهند کرد؟ البته که نه." برخی به این موضوع مظنون هستند که اردوغان از حزب عدالت و توسعه میخواهد تا طرح خود برای افزایش قدرت ریاست جمهوری را ارایه دهد. طرحی که او را قادر میسازد تا به اداره کشور پس از اینکه طبق قوانین حزب مجبور شد از نخست وزیری کناره بگیرد، ادامه دهد. از آنجا که او از اکثریت دو سومی پارلمان برخوردار نیست، قانون اساسی جدید باید به همه پرسی گذاشته شود؛ بیشتر نظرسنجی ها از پیشرو بودن حزب عدالت و توسعه حکایت دارند.
او هنوز تمایلی به خطرپذیری ندارد. طی یکسال گذشته، او به طور فزاینده ای با کردها خشن برخورد کرده و مذاکرات محرمانی با کردهای جدایی طلب حزب کارگران کردستان (PKK) برای پایان بخشیدن به شورش خونین 28 ساله آن ها را رها کرده است. او به استفاده از زور و دستگیری انبوه هزاران فعال کرد بازگشته است. صلاح الدین دمیرتاش، رهبر حزب صلح و دموکراسی که حامی کردها است، میگوید: "پیوندهای میان ترک ها و کردها روز به روز تضعیف میشود."
روسای رسانه ها نگران از دست قراردادهای دولتی، روزنامه نگاران منتقد را اخراج کرده اند. حداقل 80 روزنامه نگار در زندان هستند، که بسیاری از آن ها که کرد هستند به عضویت در حزب کارگران کردستان متهم شده اند. نابردباری دولت دامن محصلین را نیز گرفته به طوری که 2824 نفر از آن ها اکنون در زندان هستند و تقریبا یک چهارم آن ها به خاطر درخواست آموزش رایگان و "گناهان" دیگر به "عضویت در گروه های تروریستی" متهم شده اند.
مخالفان سکولار اردوغان او را متهم میکنند که به ریشه های اسلامگرایی بازگشته است. او در راستای درخواست برای "جوانانی مذهبی تر"، پیشنهاد داده که سقط جنین محدود شود و مدارس مذهبی امام هاتیپ نیز بازگشایی شوند. برنامه تحصیلی جدید شامل کلاس های اختیاری قرآن و زبان عربی می شود. ملی گرایی مقدس اردوغان به کار گرفته شده تا باعث جذب رای دهندگان به شدت راستگرا و محافظه کار شود. اما او شاید بیش از حد با اطمینان خاطر رفتار میکند. نبرد نظامیان علیه حزب کارگران کردستان با نتایج اندکی همراه بوده است. ده ها سرباز امسال کشته شده اند و شورشیان دامنه نبرد خود را که اساسا در مناطق کردنشین جنوب شرق قرار دارد را از غرب تا ازمیر پیش برده اند.
اردوغان شروع به انتقاد از رئیس جمهور سوریه، بشار اسد، برای از سرگیری خشونت ها کرده است. اسد کنترل شهرهای مرزی کردنشین را به یک گروه کرد سوری وابسته به حزب کارگران کردستان واگذار کرده است. با این وجود حمایت آشکار ترکیه از شورشیان سوری که باعث دلخور شدن نه تنها سوریه بلکه ایران شده، مورد انتقاد قرار گرفته است. در حالی که زندانی بودن ده ها ژنرال ارتش به اتهام برنامه ریزی برای کودتا علیه اردوغان، نظامیان را وادار به سکوت کرده است اما حتی حامیان اردوغان نیز قمار او در مورد سوریه را مورد تردید قرار میدهند.
با وجود آمریکایی درگیر مسایل سیاسی داخلی، اروپایی گرفتار در بحران یورو و مذاکراتی گره خورده برای عضویت در اتحادیه اروپا، دوستان غربی ترکیه قدرت تاثیرگذاری اندکی دارند. اخیرا یک نظرسنجی نشان داد که اکنون تنها 17 درصد ترک ها معتقدند که میتوانند به اتحادیه اروپا بپیوندند. بسیاری (از ترک ها) نگرانند که کشور آن ها به درون جنگی منطقه ای کشیده شود. اردوغان استاد درک وضعیت افکار عمومی است، اما محبوبیت او رو به افول است. اولویت او باید سامان بخشیدن به وضعیت خود باشد، آن هم از طریق قانونی اساسی از همه شهروندان ترک حمایت کند و نه از رویاهای ریاست جمهوری او.
