ابتکار دفاعی چین برای پیشرفت صنایع نظامی

اقتصاد ایرانی: ارتش آزادیبخش خلق برای اولین بار در تاریخ خود، به مرحله ای رسیده است که می تواند به زرادخانه بومی تسلیحات پیشرفته و مدرن خود افتخار نماید. مجموعه صنعتی-نظامی جمهوری خلق چین  دو جنگنده نسل پنجم در دست تولید دارد، ظرفیت خود برای ساخت پیشرفته ترین موشک های بالستیک در جهان را به نمایش گذاشته، و یکی از بهترین بخش های کشتی سازی نظامی در جهان را داراست.

با این حال، به رغم این موفقیت، سوالاتی جدی وجود دارد. چین هنوز به فن آوری خارجی وابسته است و بخش عمده ای از مهم ترین سامانه های آن از طرح های روسی و غربی الگوبرداری شده است. اما از آن مهم تر، چین باید راهی برای رفع شکاف فزاینده بین اقتصاد نظامی و غیرنظامی خود بیاندیشد. آمریکا و اروپا به سختی تلاش کرده اند تا مجموعه های نظامی-صنعتی خود را به صنعتی خصوصی مبدل نمایند، بویژه در بخش فن آوری اطلاعات. مجموعه صنعتی-نظامی چین نیز به زودی با همین مسائل مواجه خواهد شد، و اهمیت این موضوع که این کشور چگونه این مانع را از پیش رو خواهد برداشت، خیلی مهم تر از این سوال است که این کشور چقدر فن آوری می تواند از غرب بدزدد.

سیمای پس از جنگ

در سال ۱۹۴۹ صنعت دفاعی چین تولیدات ناچیزی در عرصه فن آوری نظامی پیشرفته داشت. جنگ جهانی دوم و جنگ داخلی چین بخش اعظم زیرساخت صنعتی شهری را نابود کرده بود، و شوروی بیشتر تجهیزاتی که ژاپنی ها به منچوری آورده بودند را مصادره کرده بود. وضعیت اقتصادی وخیمی که پس از انقلاب گریبان چین را گرفته بود، باعث شده بود حداقل سرمایه گذاری در حوزه توسعه فن آوری انجام بگیرد.

بطوریکه از ابتدا مشخص شده بود، مجموعه صنعتی-نظامی چین بین مجموعه تسلیحات راهبردی (سلاح های هسته ای و سامانه های شلیک آنها) و مجموعه تسلیحات متعارف تمایز قائل بود. اولی بیشتر متمایل بود در تحقیقات پایه درگیر شود و همچنین خود را از سیاست های خیال پرستانه شوروی دور نگه دارد. اما دومی بر تولید، تقلید فن آوری خارجی، و توسعه فزاینده متمرکز بود. مجموعه راهبردی توانست در آن شرایط فقر شدید با کمترین کمک خارجی تسلیحات هسته ای تولید نماید. مجموعه تسلیحات متعارف انبوهی از هواپیما، تانک و کشتی های منسوخ تولید کرد که اغلب یک نسل از استاندارد مجموعه عقب بودند. هر دو طرف به سرمایه گذاری دولت در شرکت های عظیم و دولتی متکی بودند.

منبع: دیپلمات